Selçuklu Yabgu Saltukluları Tigini (şehzadesi) “Mavi Gezegen” in şairi, Yazar TİGİN ORÇUN ÖNTAŞ
AySaltuk v.Öntaş‘ın “Tek” çocuğu olan
“Mavi Gezegen” in Şairi Yazar Tigin (şehzade) Orçun Öntaş; erken yaşlarda aramızdan ayrıldığında, ardında 12 yazınsal eser bırakmıştır. “Suskun Yabgu” adlı eserinin 66. Sayfasında okuruna; kendisini, konat (Selçuklu Saltukluları)’ını şöyle tanımlar, anlatır;
Ben Tigin Orçun Öntaş büyük eylemci / düşünür / dilbilimci bir babanın / kendisi gibi / mürekkebi bozkır mavisi / kalemi hırçın / şair oğluyum
Genel Tarih Yazıcıları on iki asır önce / Oğuz Kınık’larının / bilinen ilk kağanı / Büyük Ata’m Tankut İlteriş Alp Togan’ı / soy ağacımın 1 numarası ;
Beni de Konat’ımın son “Savaşçı Yabgusu” bilge babamden sonra 34. kuşak Selçuklu Saltuklu Tigin’i (şehzadesi) sayar / mücadelemizi onarlar
Benden öncekiler için de / söyleyeceklerim var tabi onlar da Siyasal Tarih Biliminin konusu yengileriyle / yenilgileriyle Ders Kitapları’nda okutuluyorlar şimdi
Ben Bilge Saltuk / Aysaltuk’un “tek evlaldı” / yol / kalem yoldaşı Tigin Orçun boy / budun / Konat Ata’larım gibi töremi / yasa’mı bildim Anadilim’i / Türkçe’mi yurdum / toprağım belledim susanlardan / susturulanlardan / savrulanlardan olmadım Öz’üm Su’dan / Işık’tandır Konat’ım / Halk’ım Yücelsin / Bilinir Olsun. …
AySaltuk v. Orçun Öntaş Asyatik Dilleri Bilim Merkezi Edebiyat Kurulu
kurumsal“EdebiyatEtkinlikleri”nin; edebiyatımızınyazınsal belleğinekonumlandırılmalarının ardından, tarihsel yolculuklarını da kurumsalolarakgüvenlesürdürecektir.
Eserlerinin, gelecek kuşaklarınyüreklerinde,belleklerinde yaşaması, yaşatılması; tüm sevenleri gibi, sevgili tigin’i de, bozok bozkırlarıyla, “Vanasiya” nın mavi göğünün “Taç” landırdığı toprağında, gönendirecek,erinçli kılacaktır. Özlemle anıyoruz…
Yeryuvarı’ı edebiyatında olduğu gibi, ülkemizde de yazınsal etkinliklerin gelişmesi,yetkinleşmesi adına gerçekleştirilen tüm “EDEBİYAT ÖDÜLLERi” Etkinlikleri’nin içerikleri,biçimleri,uygulanırlıkları hep tartışılmıştır.
Bu nedenle, yazınımız (edebiyatımız) ‘ la ilgili bu bulanık süreç,ülkemiz yazınını bilinçli, bilinçsiz bir açmaza, çıkmaza sürüklemiştir.
Salt bu yüzden, kendilerini bu “YAZINSAL BULANIK” lığın dışında tutan, YAŞAMLARI BOYUNCA bu sürece katılmayan, katkı sunmayan;
kişiliklerini, yazınsal birikimlerini,bu yazınsal “kirletici”lerin, “edebiyat barbar“larıyla,tüketim “mafya“larının yağmalarının dışında tutmayı başarmış, kotarmış; yazınımıza taç’lı katkılar sunmuş, üretken yazarlarımızın var olduğu da bilinir.
Bu nedenle;“TİGİN ORÇUN ÖNTAŞ – ayrık – “EDEBİYAT” ÖDÜLLERİ” ndeki “ AYRIK” sözcüğü, bilinçli bir tanımlama olarak kullanılarak;
Bu gün, ülkemizdeuygulanmakta olan “EDEBİYAT ÖDÜLLERİ” adlı “MASALSI(!) ” etkinliklerden “ ayrımlı”bir yazınsal etkinlik olduğu vurgulanmakta;
bu “tanım”lama bilinçli bir “belirtge”,yazınsal “yeni bir seçenek“olarak sunulmakta, kullanılmaktadır.
“Mavi Gezegen” in Şairi SelçukluYABGUSaltukluLARI Tigin’i yazarorçun öntaş’ın
şiirleri’NİN İÇERİKYAZINSAL ÇÖZÜMÜ
“mavi gezegen” in şairi,
yazar
TİGİN Orçun Öntaş
Erken yitikliğinin sarsıcı ağrılarının ardından, heryıl adına düzenlenen; “Mavi Gezegen” in Şairi, YazarTiginOrçun ÖntaşAnadil Türkçe ” EDEBİYAT ÖDÜLLERİ ” ve tüm etkinliklerle birlikte, TiginOrçun Öntaş ” Sosyal Sorumluluk Projeleri ” adlı yazınsal etkinliklerin tamamı; Aysaltuk V. Orçun ÖntaşAsyatik Dilleri Bilim Merkezi tarafından “KURUMSAL” olarak yürütülüp, sürdürülmektedir.
TiginOrçun Öntaş, çağdaş şiirin en bunalımlı döneminde, ayrık bir karşıtlık olarakortaya çıkan, Türk şiirinde, yaratıcısı, yazınsal oluşturucusu bilge şair, yazar, dil bilimci ve Edebiyat Kuramcısı babasına (A.V.Öntaş) ait olan; şiirimizde “Yeni Bir Kuram” ve “Yazınsal Akım“ olarak da kabul edilen, Eytişim (Diyalaktik) sel Özdekçi (Özdeksel) şiir akımının öncülerindendir.
Tigin Orçun, yazınsal anlatılarında, kendi şiir örgüsünü yaratmış, kendi anlatılarına en uygun sessel, imgesel şiir tekniğini oluşturmuş az sayıdaki şairlerimizdendir.
Erken yaşta yitirdiğimiz şair ve yazar Tigin Orçun öntaş; öğrencilik yıllarından başlamak üzere, eğitim-öğretimden arta kalan sürelerini; ülkemizin yazınsal belleği olarak da bilinen babasına ait yayınevlerinin “edebiyat” mutfaklarında bulunmuş; yazınsal edimlerle, birikimlerle kendini çoğaltmıştır.
Tigin Orçun öntaş, 1990 yılından itibaren, babasının kurduğu Hasat Yayınları, Orçun Eğitim Yayınları,İlk aşama Yayınları, İlay Yayınları ve Ödül Yayınlarınınyürütüm kadrolarında yer almıştır.Tigin Orçun, yazınsal üretimlerle, edebiyatla olan ilişkisini de hiç ara vermeden, kesmeden sürdürmüş, coşkulu dizeleriyle kendi tekniğini oluşturmuştur.
Doğasal, toplumsal karşıtlıkların şairidir Tigin Orçun öntaş. Kendi çizgisine yakın usta şairlerden çok ayrı bir yerden, AYIRT edilir karşıtlıklarla seslenir okuyucusuna. Yersel bir şair olmaktan çok, bilinir, bilinmez gezegenlerin şairidir. Bu nedenle, okurları onu; “Mavi Gezegen” in şairi olarak betimler, nitelerler.
Tigin, aynı çizgideki şairler gibi köylerden, ovalardan, sam yelinin geçtiği çiy düşmüş bozkırlardan, kardelenleriyle karları, dağların yamaçlarını öpen yalçın kayalıklardan, şehirlerden seslenmez salt.
Sürecin usta şairleri gibi aynı sese, söze, geç, güç gelen her bir karşıtlığa usunu, yüreğini bilinçle, dirençle yoğurur, kendine öz bir ses, söz, imgesel dizeleriyle karşı koyar.Tigin, bir karşı duruşun, direnişin imgesiyle kucaklar her bir karşıtlığı…İşçilerin, ekmek peşinde koşanların, öksüz, yalnız tüten yoksul evlerin dumanlarıyla geçer akşamları, aysız geceleri. Yıldırım, şimşek yüklü bulutların ışıklı yağmurlarıyla iner toprağa, yaprağa, sulara…
En taçlı, seçkin kısa sözcüklerle oluşturur mavi dizelerini.Durgun su lotuslarının (nilüferlerinin) kut’sanmış renkleriyle gülümser halkının yaralı çocuklarına, emekçilerine…Toprağa sıralı düşmüş gelincikleri, karanfilleri , peygamber çiçeklerini kırmızılar nehirsel imgeleri. Okyanus mercanlarının, şakayıklarının sesi olur. En asi ırmakların, gizemli sancıların çığılığıyla ışıklandırır,yakar kara karanlıkları.Okyanusların mavi soluğudur imgeleri Tigin Orçun Öntaş’ın.
Suya, nehire, denize, okyanusa kıyısı olanher bir alıç, ardıç,
ağaç gölgesininkızıl gülüşü olur taç’lı dizeleriyle TiginOrçun…
Anlatıları, her gün’ün doğumunda, oluşumunda, yitiminde ; ağacının yeşiline, dalına, gövdesine yaslanır; çocuklarının yüreğine dokunur sessizce; ırmak ırmak, nehir nehir bir ulu sonsuzluk içinde akar ; çoğalır atların, tayların toynaklarıyla, kanatlarıyla kınaladığı bozkırlarını. İçli, yanık bir kavalın sesiyle sarar yüreği, örter, karla, doğmak, üretmek, direnmek, tanımlı yeni söylenceler için…
yabguAySaltuk vakıf suyayınları
İÇERİK ÇÖZÜMLEME ÖRNEKLERİ
A – tiginorçun öntaş’ın şiirleriyle ilgili yazınsalbir tanımlama; birkaç tümce kurmak gerekirse, onun kendişiir örgüsünde, kendi olan ve çağdaş yönsemelerin sınırlarının ötesine uzanan, içsel bir teknikle şiirini tamamladığı yadsınamaz.
Paul Eluard, Mayakovski ve diğer şiir ustalarının; şiir de örgüledikleri imge, ritm ve ses ilişkilerine, genç şairimiz; derin olgusallık ve kurgusallıklarla oluşturduğu dizelerinde, Türkçe’mizin en taç’lı kısa sözcüklerinin arkasına, nehir’sel, sessel imgeler sağnağıyla, evrensel, özdeksel geçişlerle şiirini toplumsallaştırarak, kendinden sonraki kuşakların yüreğine dokunuyor. ———————————————————————
B – Tigin Orçun, “evren-doğa-insan-toplum-diyalektik ilişkilerini”, tümcül ve yazınsal olarak çok etkili kullanırken; “toplumcu-gerçekçi” bir “biçemi” de; kendi yazınsal uğraşısının öznesi olarak belirlemiş olmasıyla da ; Türk yazınının yazınsal belleğinde yerini almış görünüyor. Genç şairimiz, düşüncesiyle, yaşam biçimiyle ve eserleriyle her sürecin öznesi olmayı sürdürecek, sonsuza dek halkının veonların çocuklarınıntaç’lı belleklerinde,yüreklerindehep varolmayı, yaşamayı sürdürerek; Mavi Gezegen’lerini taç’landıracaklardır… …………………………………………………….
C – TiginOrçun Öntaş’ın şiirleri, mavi gezegen’imizin tüm özdeksel öznelerinin; evren-uzay-mekan ilişkileriyle birlikte sorgulandığı masalsı, öyküleme, mitolojik anlatı bir şiir’dir. Tigin Orçun, evren-doğa-insan-toplum- diyalektik ilişkilerini, eserlerinde tümcül kullananarak; “toplumcu- gerçekçi “ şiir çözümlemelerini, okuruyla paylaşmaktadır. Tigin (şehzade) Orçun Öntaş’ın şiirlerinde örgülediğiimge, ritim, söz ve ses gücü; etkisi çok güçlü okyanus “dip” akıntılarına benzeyen söylencesel dizelerine; aklı, duyguyusarsan, çoğaltan bir ulu bilgeliği de okuyucusunun kucağına, yüreğine koymuş görünüyor. Şair, yaşadığı doğasal, toplumsal süreçlerle; dün’ümüzü sorgular, okuyucusuna sorgulatırken; yarınlarımızı da tarihsel gerçekçilik ve bütünlük içinde, yeniden çözümlenmesini öngörüyor, yüreğine, usuna sığınıyor çocuklarının…
yabguSaltukvakıf suyayınları
2014‘ün sonlarında genç yaşta yitirdiğimiz; Şair, yazartigin orçun öntaş; Edebiyatımızın yaşayan çınarı, Bilim Kültür, Sanat insanı Aysaltuk v.öntaş’ın “tek evladı” dır. Yitikliğiyle ardında, büyük acılar bırakan genç Şairin yazınsal yapıtlarından bazıları, aşağıda gösterilmiştir. —————————————————————————-
PAYLAŞILIR !..
Bugün (30 Mart) , Tigin Orçun Öntaş’ın doğum günü.
Sevgili TiginOrçun Öntaş’ın, en verimli dönemlerine ait yazınsal birikimlerinin bir bölümü daha; adını da taşıyan Bilim Merkezi’mizin ilgili Yazınsal Kurumlarının özverili çalışmalarının sonucunda ; aşağıda adlarıyla görsellerden de anlaşılacağı gibi;TiginOrçun Öntaş’ın
7adet seçki yapıtı’ı, vakıf’ımızca yayınlanarak edebiyatımıza kazandırılmıştır.Diğer yazınsal birikimleriyle ilgili çalışmalar sürdürülmektedir.
Yayınlanan seçkileri
Sudaki Kozmik İz
Bıraktığım Gibi Kal
Suskun Yabgu’nun Güncesi
Üzgünüm Böyle Gitmeseydin
Ağlama Nehirler Durulunca Dönerim
Bozkırlarımın Mavi Gülüşü
Düşler de kanar, vurulur
Tüm anılarını kucaklarız.
Şairin,
“Sudaki Kozmik İz” adlı yapıtından;
“…her bir ağrılı bakış külleriyle besliyor dumanlarıyla aklığını örtüyor saçlarımın
ay karanlık gece solumuyor ıhlamur çiçeklerinin taçlarını yağmalıyor yarasalar karıncalar
yırtılıyor gün ışımadan kelebeklerin kanadı
beşiklerindeki bebeklerin pembe dudakları nilüferlerin ağaran güne uyananları kardan gülüşler
yarınlar hangi gül ağacının dibinde gölgesinde
bu işin neresinde durur hıdırellez’ler görünmez tanrılar ağlayan tanrıçalar var mı bir bileni .…”
Tigin Orçun Öntaş
Şairin,
(Suskun Yabgu’nun Güncesi) yapıtından;
“… yazıyorum yazdıklarım çiçeklenmiyor gülümsemiyor kar buz üstünde
kalemim asi mürekkebim hırçın
asya da idil bilge nil Afrika da
bir başka yerde susmayan susturulamayan kızıl bir nehir misisipi
Hiçbir kimse saçlarının perçemini tanrı da tanrıça da olsa
“Biyografik Belgesel Anlatı Aysaltuk v.Öntaş” adlı eserinin “Tanıtım Sunum“undan alınmıştır.
Aysaltuk v.Öntaş‘ın “Tek” çocuğu olan
“Mavi Gezegen” in Şairi Yazar Tigin (şehzade) Orçun Öntaş; erken yaşlarda aramızdan ayrıldığında, ardında 12 yazınsal eser bırakmıştır. “Suskun Yabgu” adlı eserinin 66. Sayfasında okuruna; kendisini, konat (Selçuklu Saltukluları)’ını şöyle tanımlar, anlatır;
Ben Tigin Orçun Öntaş büyük eylemci / düşünür / dilbilimci bir babanın / kendisi gibi / mürekkebi bozkır mavisi / kalemi hırçın / şair oğluyum
Genel Tarih Yazıcıları on iki asır önce / Oğuz Kınık’larının / bilinen ilk kağanı / Büyük Ata’m Tankut İlteriş Alp Togan’ı / soy ağacımın 1 numarası ;
Beni de Konat’ımın son “Savaşçı Yabgusu” bilge babamden sonra 34. kuşak Selçuklu Saltuklu Tigin’i (şehzadesi) sayar / mücadelemizi onarlar
Benden öncekiler için de / söyleyeceklerim var tabi onlar da Siyasal Tarih Biliminin konusu yengileriyle / yenilgileriyle Ders Kitapları’nda okutuluyorlar şimdi
Ben Bilge Saltuk / Aysaltuk’un “tek evlaldı” / yol / kalem yoldaşı Tigin Orçun boy / budun / Konat Ata’larım gibi töremi / yasa’mı bildim Anadilim’i / Türkçe’mi yurdum / toprağım belledim susanlardan / susturulanlardan / savrulanlardan olmadım Öz’üm Su’dan / Işık’tandır Konat’ım / Halk’ım Yücelsin / Bilinir Olsun. …
Aysaltuk v. Orçun Öntaş Asyatik Dilleri Bilim Merkezi Edebiyat Kurulu
Tigin Orçun Öntaş Anma Kurulu
TÜRK OĞUZ KOZMOGONİĞİNE UYGUN GERÇEKLEŞTİRİLEN
ANITSAL KURGANI
tigin Orçun Anıtsal Kurganı’nın, Türk (Oğuz Name) İm’li “Kozmogoniksel” Açılımı;
Tigin Orçun Anıtsal Kurganı
BİLGİLENDİRME
Tigin Orçun, Türk edebiyatında, Türkçeyi en iyi kullananyazarlarımızdan biri olarak kabul edilen, ; Türk Dilleri ‘yle Türk Edebiyatı Tarihçisi, Ön (proto) Türkler Araştırmacısı, Eğitimci, Şair, Bilim, Sanat, Kültür insanı yazar, Aysaltuk V. Öntaş’ıntek çocuğudur…
Baba Aysaltuk V.Öntaş; Türk Eğitimiyleedebiyat dünyasına onlarca eser kazandırmanın yanı sıra,“Ana DilimizTürkçe”yle ilgili çeşitli bilimsel çalışmalar,sunumlar, söyleşiler gerçekleştirerek, on binlerce katılımcının usunda, yüreğinde “Ana Dilimiz Türkçe”yle ilgili bir duyarlılık oluşmasına katkıda bulunmuş,bilimsel, yazınsal çalışmalarını kesintisiz sürdüren ışıtmacı bir aydındır.
SUNUM ;
“Babasının bilimsel ve yazınsal eserleriyle; Büyük Ata’larının görsel, tarihsel, bulgusal birikimlerinin; “KURUMSAL” bir yapı içinde korunarak; tarihsel yolculuklarını eksilmeden, bozuma uğratılmadan sürdürmesi”amaçlı“Taç”lı Tasarısını hayata geçirme çalışmaları sürecinde kalbine yenik düşen Genç SaltukluTigin’inin“ironik” öyküsünün ardından; !..
babası Aysaltuk v.orçun Öntaş tarafından; oğlunun düşlerine, düşüncelerine uygun ” gerçekleştirilen;
SELÇUKLU YABGUSaltukluları Torunlarından. Tigin Orçun’unAnıtsal Kurganı
Tigin Orçun Öntaş; Mezopotamya başta olmak üzere, “Kadim” Anadolu topraklarında toplumsal aydınlanmanın, değişimin açkısı, yaratıcısı, dağarcığı olanSelçuklu hanedan ailesinin üyelerinden
tiginorçun öntaş’ın şiirleriyle ilgili yazınsalbir tanımlama; birkaç tümce kurmak gerekirse, onun kendişiir örgüsünde, kendi olan ve çağdaş yönsemelerin sınırlarının ötesine uzanan, içsel bir teknikle şiirini tamamladığı yadsınamaz.
Paul Eluard, Mayakovski ve diğer şiir ustalarının; şiir de örgüledikleri imge, ritm ve ses ilişkilerine, genç şairimiz; derin olgusallık ve kurgusallıklarla oluşturduğu dizelerinde, Türkçe’mizin en taç’lı kısa sözcüklerinin arkasına, nehir’sel, sessel imgeler sağnağıyla, evrensel, özdeksel geçişlerle şiirini toplumsallaştırarak, kendinden sonraki kuşakların yüreğine dokunuyor. ——————————————————————— Tigin Orçun, “evren-doğa-insan-toplum-diyalektik ilişkilerini”, tümcül ve yazınsal olarak çok etkili kullanırken; “toplumcu-gerçekçi” bir “biçemi” de; kendi yazınsal uğraşısının öznesi olarak belirlemiş olmasıyla da ; Türk yazınının yazınsal belleğinde yerini almış görünüyor. Genç şairimiz, düşüncesiyle, yaşam biçimiyle ve eserleriyle her sürecin öznesi olmayı sürdürecek, sonsuza dek halkının veonların çocuklarınıntaç’lı belleklerinde,yüreklerindehep varolmayı, yaşamayı sürdürerek; Mavi Gezegen’lerini taç’landıracaklardır… ……………………………………………………. TiginOrçun Öntaş’ın şiirleri, mavi gezegen’imizin tüm özdeksel öznelerinin; evren-uzay-mekan ilişkileriyle birlikte sorgulandığı masalsı, öyküleme, mitolojik anlatı bir şiir’dir. Tigin Orçun, evren-doğa-insan-toplum- diyalektik ilişkilerini, eserlerinde tümcül kullananarak; “toplumcu- gerçekçi “ şiir çözümlemelerini, okuruyla paylaşmaktadır. Tigin (şehzade) Orçun Öntaş’ın şiirlerinde örgülediğiimge, ritim, söz ve ses gücü; etkisi çok güçlü okyanus “dip” akıntılarına benzeyen söylencesel dizelerine; aklı, duyguyusarsan, çoğaltan bir ulu bilgeliği de okuyucusunun kucağına, yüreğine koymuş görünüyor. Şair, yaşadığı doğasal, toplumsal süreçlerle; dün’ümüzü sorgular, okuyucusuna sorgulatırken; yarınlarımızı da tarihsel gerçekçilik ve bütünlük içinde, yeniden çözümlenmesini öngörüyor, yüreğine, usuna sığınıyor çocuklarının…
Oğuz Kağan’ın Kozmogonik imgesi olan (Kayın ağacı)’dan olan üç oğlundan Deniz Han’ın dört çocuğundan biri olan Kınık’ın soyundan inen Selçuklu ailesinin bir üyesi olan Tigin Orçun’un; erken yaşta aramızdan ayrılmasının ardından; Tigin Orçun Anıtsal Kurganı; Türk Edebiyatı’nın yazınsal belleği olarak da kabul edilen Tigin’in babası Aysaltuk V.Öntaş tarafından yaptırılmıştır. Anıtsal Kurgan’ın tüm kurgusal oluşumuyla, tasarım düşlemleri; Oğuz Kaan Destanı’ndaki söylencesel mit’lerle, bir başka anlatımlaOğuz Türk Halkının Kozmogonik imgeleriyle oluşturulmuştur. Türk Oğuz Kozmogonisindeki (ağaçda “dal” ; yapılarda, “kat, bölüm”) dokuz dallı (dokuz oğuzlar) kutsal ”Kayın Ağacı” kozmogonisinden esinlenilerek; birisi toprak altında (ağacın kökü); sekizi de yer üstünde (ağacın dalları) olmak üzere dokuz bölüm (kat) olarak Kozmogoniksel vargılamalarla maddeleştirilerek gerçekleştirilmiştir. Tigin Orçun Anıtsal Kurganı’nında kullanılan, kozmogonik im’lerle, belirtgelerin özeti (kısaltılarak) aşağıda tanımlanmıştır.
BİRİNCİ BÖLÜM : Anıtsal Kurgan’ı kurulumunun yeraltı bölümündeki birinci (kat) ı, “gömütlük –ten ” oluşmaktadır.
İKİNCİ BÖLÜM ; Dörtgen sunakın üstündeki açık duran kitabın, anıtsal kurgana göre; sağındaki açık kitap bölümü Oğuz Han’ın kozmik ışıktan olan oğulları ( Güneş, Ay, yıldız)’nın oluşturduğu ; Solundaki açılmış kitap bölümü ise; Oğuz’un kutsal Kayın ağacından olan oğulları(Gök, Dağ, Deniz)’nın oluşturduğu Üç Okları’ın bilgi aktarım dağarcığını; KARE yapının işlevselleştirilmiş toplam yirmi dört anıt “yüz”ü ise, Oğuz’un yirmi dört boyunun kozmogonik anlatısı olarak kurgulanmıştır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : Anıtın batısında, kırmızıdan sarıyla göksel alkımsallığa geçişli kabartma; “Türk kozmogonik Diyagram” ının kalıtsal bir örneklemidir. Kabartmanın kozmik açılımı; Suyla kaplı kozmogonik bir sonsuzluk Güneş’i çevrelemiştir. Bu imsel sonsuzluk sürekli genişleyen “evren”i; dört kutsal “ışın”la da evrenin , “dört kuvveti” ni betimlemektedir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM –Dördüncü katın tam doğusunda; Tufan öncesi Türk “Altınsoy Yabgu”luğunun kozmik Arması, altısal mitolojik yersel “Türk Budun Ogurları”nın evrenle ilişkisinin göksel bağlarını; Kozmik Evren Kabartmasının altındaki Türk Ogur Budunlarının toplumsal belleklerinin evrimini betimleyen Kutsal Belgelik (kitap)”le taçlandırılmıştır.
BEŞİNCİ, ALTINCI, YEDİNCİ BÖLÜM -Beşinci kat, okyanus üstünde konumlandırılmış, altı adet mitolojik üçgenimsel Börü (kurt başları)’nün, altıncı, yedinci katları oluşturan “kutsal (ıduk) kozmik kurtarıcı kadırga”ların koruyucusu olarak belirtgeselleştirilmişlerdir.
SEKİZİNCİ BÖLÜM : Anıtsal Kurgan’ın Sekizinci katındaki bu gizemli yontusal yapıt; “Türk kozmolojisinin kutsal’larının tüm bilgilerini içinde gizleyen, bulunduran “kozmik Bellek”.
DOKUZUNCU BÖLÜM : -Dokuzuncu, son katta; her bir kurgusal olgu mit’selleşerek “Gök”selleşmiştir.
yabguAySaltuk vakıf suyayınları
Tigin Orçun‘un Büyük Ata‘larından bazılarının10. , 12′. ve sonraki Yüzyıllarda yapılmış
ANITSAL KURGANLARI’yla; Yersel Yapı // Yapıtları’ndan TANIMLI GÖRSELLERİ
Selçuklu Saltuklu Hükümdarlık Sikkeleri (paraları)
Selçuklu Saltuklularıyla ilgili aşağıdakiSoysal // Siyasal // GörselTanımlı Belge‘lerden de anlaşılacağı gibi ; Tigin Orçun‘un bilinen ilk atası Oğuz Kınık’larının Büyük Kağanı ( 836 ) Tankut İlteriş Alp/Togan Han‘dır. TİGİN ORÇUN ÖNTAŞ’ın Anadolu’daki İlk Ata’ları ise; Anadolu Selçuklu (Saltuklu) Devleti (1080) ‘nin üç Kurucu Hanedan Tigin’lerinden biri ve devletin İkinci Sultanı (han’ı) (1086 – 1092) İnanç Tuğrul Kasım Saltuk’tur. Sultan İnanç Kasım, Erzurum Saltuklu Bey‘liğinin (1071) Kurucusu Saltuk Bay’ın oğludur. Saltuk Bay’in diğer oğlu; Haçlılara karşı verdiği kahramanca savaşta şehit olduktan sonra, Anadolu halkı tarafından Aksaray’daki Hasan Dağ’ına adı verilen Gazi Hasan Saltuktur. Gazi Hasan Saltuk, Anadolu Selçuklu (Saltuklu) Devleti’nin ikinci sultanı ağabeyi İnanç Saltuk’un,Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah tarafından bir pusuda öldürülmesinin ardından; kısa bir süre de Devletin üçüncü Sultan’ı (Han’ı) olmuştur. Türbesi Hasan Dağ’ın yamaçlarındadır.
TiginOrçun Öntaş‘ın Büyük AtalarındanSelçuklu Yabgu Saltukluları Han’larından Gazi Saltuk’un Erzurum’daki Kurganı. Yabgu Gazi; Anadolu Selçuklu (Saltuklu) Sultanı İnanç Kasım’ın ikinci oğludur.
10′., 11′. Yüzyılda yapılmış Saltuklu Yabgu (han)’ larına ait kurganlar ( Üç Kümbetler )/ Erzurum /Yakutiye
Saltukluların Başkenti Erzurum’daki –Çifte minare ; Muzaffer Yabgu Gazi SALTUK bEY TARAFINDAN 11. Yüzyılda YAPtırılmıştır.
Saltuklu Hanedanlığının Kurucusu Saltuk Bay‘ın oğulları İnanç Biygu Tuğrul Kasım ve Gazi Hasan Saltuk; akrabaları Selçuklu hanedan Tigini Kutalmış oğlu Süleyman Şah‘la birlikte Anadolu Selçuklu (Saltuklu) Devleti’nin ( 1080 ) Kurucularıdır.
Tepsi Minare ve SAAT KULESİ // Erzurum; Tuğrul Muzaffer Gazi Saltuk yaptırmıştır.
Saat kulesi // Erzurum; hükümdar Gazi Saltuk tarafından yaptırılmıştır.,.
Selçuklu Yabgu (Han) Saltukluları Tigin’i (şehzadesi) “Mavi Gezegen” in şairi, YazarTİGİN ORÇUN ÖNTAŞ
Tigin Orçun Öntaş
Çok erken ve üretken bir yaşta yitirdiğimiz sevgili Tigin Orçun, yazar Aysaltuk v. Öntaş‘ın “tek” çocuğudur.
“Mavi Gezegen” in Şairi Yazar Tigin (şehzade) Orçun Öntaş; 2014 yılının Kasım’ında; erken yaşlarda aramızdan ayrıldığında, ardında12 yazınsal eser bırakmıştır. “Suskun Yabgu” adlı eserinin 66.Sayfasında okuruna; kendisini, konat’ı (Selçuklu Saltukluları)’ nı şöyle tanımlar, anlatır;
Ben Tigin Orçun Öntaş büyük eylemci / düşünür / dilbilimci bir babanın / kendisi gibi / mürekkebi bozkır mavisi / kalemi hırçın / şair oğluyum
Genel Tarih Yazıcılarıon iki asır önce / Oğuz Kınık’larının / bilinen ilk kağanı / Büyük Ata’m Tankut İlteriş Alp Togan’ı / soy ağacımın 1 numarası ;
Beni de Konat’ımın son “Savaşçı Yabgusu” bilge babamdan sonra 34. kuşak Selçuklu Saltuklu Tigin’i (şehzadesi) sayar / mücadelemizi onarlar / Benden öncekiler için de / söyleyeceklerim var tabi onlar da Siyasal Tarih Biliminin konusu yengileriyle / yenilgileriyle Ders Kitapları’nda okutuluyorlar şimdi
Ben Bilge Saltuk / Aysaltuk’un “tek evladı” / yol / kalem yoldaşı Tigin Orçun boy / budun / Konat Ata’larım gibi töremi / yasa’mı bildim Anadilim’i / Türkçe’mi yurdum / toprağım belledim susanlardan / susturulanlardan / savrulanlardan olmadım Öz’üm Su’dan / Işık’tandır Konat’ım / Halk’ım Yücelsin / Bilinir Olsun. …
Aysaltuk v. Orçun Öntaş Asyatik Dilleri Bilim Merkezi Edebiyat Kurulu
fotoğraf ; Tigin Orçun Öntaş / Moskova-Rusya
“ Mavi Gezegen” in Şairi Selçuklu YABGU (Han) SaltukluLARI Tigin’i yazarorçun öntaş’ın
şiirleri’NİN İÇERİKYAZINSAL ÇÖZÜMÜ
“mavi gezegen” in şairi,
yazar
TİGİN Orçun Öntaş
Erken yitikliğinin sarsıcı ağrılarının ardından, heryıl adına düzenlenen; “Mavi Gezegen” in Şairi, YazarTiginOrçun ÖntaşAnadil Türkçe ” EDEBİYAT ÖDÜLLERİ ” ve tüm etkinliklerle birlikte, TiginOrçun Öntaş ” Sosyal Sorumluluk Projeleri ” adlı yazınsal etkinliklerin tamamı; Aysaltuk V. Orçun ÖntaşAsyatik Dilleri Bilim Merkezi tarafından “KURUMSAL” olarak yürütülüp, sürdürülmektedir.
TiginOrçun Öntaş, çağdaş şiirin en bunalımlı döneminde, ayrık bir karşıtlık olarakortaya çıkan, Türk şiirinde, yaratıcısı, yazınsal oluşturucusu bilge şair, yazar, dil bilimci ve Edebiyat Kuramcısı babasına (A.V.Öntaş) ait olan; şiirimizde “Yeni Bir Kuram” ve “Yazınsal Akım“ olarak da kabul edilen, Eytişim (Diyalaktik) sel Özdekçi (Özdeksel) şiir akımının öncülerindendir.
Tigin Orçun, yazınsal anlatılarında, kendi şiir örgüsünü yaratmış, kendi anlatılarına en uygun sessel, imgesel şiir tekniğini oluşturmuş az sayıdaki şairlerimizdendir.
Erken yaşta yitirdiğimiz şair ve yazar Tigin Orçun öntaş; öğrencilik yıllarından başlamak üzere, eğitim-öğretimden arta kalan sürelerini; ülkemizin yazınsal belleği olarak da bilinen babasına ait yayınevlerinin “edebiyat” mutfaklarında bulunmuş; yazınsal edimlerle, birikimlerle kendini çoğaltmıştır.
Tigin Orçun öntaş, 1990 yılından itibaren, babasının kurduğu Hasat Yayınları, Orçun Eğitim Yayınları,İlk aşama Yayınları, İlay Yayınları ve Ödül Yayınlarınınyürütüm kadrolarında yer almıştır.Tigin Orçun, yazınsal üretimlerle, edebiyatla olan ilişkisini de hiç ara vermeden, kesmeden sürdürmüş, coşkulu dizeleriyle kendi tekniğini oluşturmuştur.
Doğasal, toplumsal karşıtlıkların şairidir Tigin Orçun öntaş. Kendi çizgisine yakın usta şairlerden çok ayrı bir yerden, AYIRT edilir karşıtlıklarla seslenir okuyucusuna. Yersel bir şair olmaktan çok, bilinir, bilinmez gezegenlerin şairidir. Bu nedenle, okurları onu; “Mavi Gezegen” in şairi olarak betimler, nitelerler.
Tigin, aynı çizgideki şairler gibi köylerden, ovalardan, sam yelinin geçtiği çiy düşmüş bozkırlardan, kardelenleriyle karları, dağların yamaçlarını öpen yalçın kayalıklardan, şehirlerden seslenmez salt.
Sürecin usta şairleri gibi aynı sese, söze, geç, güç gelen her bir karşıtlığa usunu, yüreğini bilinçle, dirençle yoğurur, kendine öz bir ses, söz, imgesel dizeleriyle karşı koyar.Tigin, bir karşı duruşun, direnişin imgesiyle kucaklar her bir karşıtlığı…İşçilerin, ekmek peşinde koşanların, öksüz, yalnız tüten yoksul evlerin dumanlarıyla geçer akşamları, aysız geceleri. Yıldırım, şimşek yüklü bulutların ışıklı yağmurlarıyla iner toprağa, yaprağa, sulara…
En taçlı, seçkin kısa sözcüklerle oluşturur mavi dizelerini.Durgun su lotuslarının (nilüferlerinin) kut’sanmış renkleriyle gülümser halkının yaralı çocuklarına, emekçilerine…Toprağa sıralı düşmüş gelincikleri, karanfilleri , peygamber çiçeklerini kırmızılar nehirsel imgeleri. Okyanus mercanlarının, şakayıklarının sesi olur. En asi ırmakların, gizemli sancıların çığılığıyla ışıklandırır,yakar kara karanlıkları.Okyanusların mavi soluğudur imgeleri Tigin Orçun Öntaş’ın.
Suya, nehire, denize, okyanusa kıyısı olanher bir alıç, ardıç, ağaç gölgesininkızıl gülüşü olur taç’lı dizeleriyle TiginOrçun…
Anlatıları, her gün’ün doğumunda, oluşumunda, yitiminde ; ağacının yeşiline, dalına, gövdesine yaslanır; çocuklarının yüreğine dokunur sessizce; ırmak ırmak, nehir nehir bir ulu sonsuzluk içinde akar ; çoğalır atların, tayların toynaklarıyla, kanatlarıyla kınaladığı bozkırlarını. İçli, yanık bir kavalın sesiyle sarar yüreği, örter, karla, doğmak, üretmek, direnmek, tanımlı yeni söylenceler için…
“ … Anıt’sal Kurgan ; Anadolu Selçuklu (Saltuklu) Devleti’nin (1086) kurucularından; devletin 2’nci Han’ı (Yabgu’su) İnanç Biygu Tuğrul (Kasım) Saltuk’un torunlarından, Genel Tarih’imizin ve Edebiyat’ımızın Taç’lı belleğiAySaltuk v. Öntaş’ın, kendisi gibi şair ve yazar olan tek “evlat’ı, oğlu “Mavi Gezegen” in şairi, yazar Tigin (şehzade) Orçun’un, 20 Kasım 2014 yılında “vefat” ının ardından yaptırılmıştır.
“Mitolojik Tasarı’ mı Bilge AySaltuk tarafından kurgulanarak gerçekleştirilen bu Anıt’sal Yapı ; “Oğuz Kozmogoni”sinin ana öge’lerinden Kutsal ( DOKUZ DAL’LI KAYIN AĞACI “TÜREYİŞ” )söylence’sinin özne’lerine “özdeş” ; bir’isi toprak altında “gömüt”lük (mezarlık), Sekiz’i de toprak üstünde “Kosmos Belirtge” olmak üzere Dokuz Kat (bölüm) olarak konumlandırılmıştır. – Kurgan’ın Ana Gövde’sinin altına denk gelen gömüt’lük (mezar’lık) bölümünde Bilge AySaltuk , – Kurgan’ın sağ’ındaki (güney) Yıldız’lı “balbal’ın altındaki gömütlük’de Tigin (şehzade) Orçun. – sol’undaki ( kuzey) “Ay” belirtge’li “ balbal’ ın altında da Tigin’in annesi K.Ünser Öntaş’ın gömüt’ü (mezarı) bulunmaktadır.
TARİH “DÜN” ÜNÜ “İNKAR” ETMEZ / ANIMSATIR HEP !…
“… AySaltuk v. Öntaş, “Toplumsal Mücadelesi’ nin her sürecinde, düşünceleri ; siyasal / yazınsal eylemleri, sayısız üretimleri / eserleri’yle, Selçuklu Saltukluları Önder’liği nedeniyle de, Siyasal İktidarlarca baskılanmış, ağır işkencelere “maruz” bırakılarak, prangalara vurulmuş ve yıllarca zından’larda tutulmuştur. Tüm bu olumsuz süreçler nedeniyle Bilge AySaltuk , üretimlerinin, eserlerinin büyükçe bir bölümünü sık sık “atıldığı” ölüm “hücre”lerinde, zından’larda ve cezaevleri’nde yazmak durumunda kalmış, bırakılmıştır. Bu zor ve ağır koşullar Tigin Orçun’un çocukluk ve gençlik yılları süresince sürmüş; babasına yapılan haksızlıkların, işkence’lerin ve zından’larının “zorunlu” tanığı yapılarak; “hayat’ı “kabus’a çevrilmiştir. Ne yazık ki, tüm bu olumsuz süreçler Tigin’in aramızdan erken ayrılmasının nedeni olmuştur. Tigin’in, bilge babası gibi ; Büyük Ata’ları Selçuklu’larla ilgili Bilimsel / Yazınsal Üretim’leriyle birlikte, “ Soy’sal Birikim”leri ve donanım’ları nedeniyle de, ailesi ve konat’ı (Selçuklu Saltukluları)’nca “önder’liği onanmış bir Selçuklu Tigin’i olarak görüldüğü bir süreçte, O’nun “hüzün”lü kayıp’ı, ailesi ve Konat’ı için büyük bir yıkıma neden olmuştur. Genel Tarih Yazıcı’ları, mücadelesi / üretimleri ve “Taç” lı birikimleri nedeniyle Bilge AySaltuk’u, Selçuklu Saltukluları “Hanedan Soy” sıra’lı dizilim’inin 33’ncü “Son Savaşçı”Yabgusu ; oğlu Tigin Orçun’u da 34’üncü Hanedan Tigin’i olarak kabul ederler. Üzerinde yaşadığımız bu “ Kutsal Toprak” ları, halkımıza “Vatan / Yurt” yapan / ; (Anadolu) ‘yu bize armağan eden tüm Selçuklu Siyasal Önder’leriyle Konat’ını; bilimsel ve yazınsal “Çaba / Çalışma” ve “yorulmaz” mücadeleleriyle, Halk’ının yüreğinde, belleğinde “Taç” lı sayfalar açan (Baba – Oğul ) ; her iki Selçuklu Hanedan Üye’si, tanım’sız süreç’lerin “Siyasal Girişim”cileri bu “Kutlu” Aile’yi ve mücadelelerini kucaklıyor, selamlıyoruz.
Efsane’lerin, masal’ların ve destan’ların özne’si tüm kahramanların; Yer’in, Su’ların ve Mavi Gök’ün derin sonsuzluklarında “nefes” almaları dileğiyle ! …” Temmuz / 2023
AySaltuk v.Orçun Öntaş Asyatik Dilleri Bilim Merkezi Edebiyat ve Tarih Kurulu
fotoğraf; Tigin Orçun annesinin öğretmenlik yaptığı Aşıklar Köyün’de mantar toplarken / H.bektaş / İlkaşama Yayınları Kart-Postal belgeliğinden
“Mavi Gezegen” in şairi, yazarTiginOrçunÖntaş “EDEBİYAT”eTKİnliKleRi’nin Tarihsel Yolculuğu…
Sevgili Tigin’in“ESERLERİ” nin ilk’leriyle, adıyla anılan
kurumsal“EdebiyatEtkinlikleri”nin; edebiyatımızınyazınsal belleğinekonumlandırılmalarının ardından, tarihsel yolculuklarını da kurumsalolarakgüvenlesürdürecektir.
Eserlerinin, gelecek kuşaklarınyüreklerinde,belleklerinde yaşaması, yaşatılması; tüm sevenleri gibi, sevgili tigin’i de, bozok bozkırlarıyla, “Vanasiya” nın mavi göğünün “Taç” landırdığı toprağında, gönendirecek,erinçli kılacaktır. Özlemle anıyoruz…
Edb.Etk. Yrt.Kurulu
fotoğraf: Tigin Orçun Öntaş
BİLGİLENDİRME
Tigin Orçun, Türk edebiyatında, Türkçeyi en iyi kullanan yazarlarımızdan biri olarak kabul edilen ; Türk Dilleri ‘yle Türk Edebiyatı Tarihçisi, Ön (proto) Türkler Araştırmacısı, Eğitimci, Şair, Bilim, Sanat, Kültür insanı yazar, Aysaltuk V. Öntaş’ın tek çocuğudur…
Baba Aysaltuk V.Öntaş; Türk Eğitimiyle, edebiyat dünyasına onlarca eser kazandırmanın yanı sıra, “Ana Dilimiz Türkçe”yle ilgili çeşitli bilimsel çalışmalar, sunumlar, söyleşiler gerçekleştirerek, on binlerce katılımcının usunda, yüreğinde “Ana Dilimiz Türkçe”yle ilgili bir duyarlılık oluşmasına katkıda bulunmuş, bilimsel, yazınsal çalışmalarını kesintisiz sürdüren ışıtmacı bir aydındır.
SUNUM ;
Tigin Orçun, “Babasının bilimsel ve yazınsal eserleriyle; Büyük Ata’larının görsel, tarihsel,bulgusal birikimlerinin”, “KURUMSAL” bir yapı içinde korunarak; tarihsel yolculuklarını eksilmeden,bozuma uğratılmadan sürdürmesi ”amaçlı“ Taç”lı Tasarısını hayata geçirme çalışmaları sürecinde kalbine yenikdüşen Genç Saltuklu Tigin’inin“ironik” öyküsünün ardından; !..
babası Aysaltuk v.orçun Öntaş tarafından; oğlunun düşlerine, düşüncelerine “uygun ” gerçekleştirilen;
SELÇUKLU YABGU Saltukluları TorunlarındanTigin Orçun’un Anıtsal Kurganı
Anıtsal Kurgan’da “Göksel” İmgeler – Anıtsal Kurganın Doğu (ön) Alnacı – Tigin Orçun Anıtsal Kurganı’ndaki Türk Kozmogonik Görseller
Anıtsal Kurgan’ın yapım süreci
Tigin Orçun Öntaş; Mezopotamya başta olmak üzere, “Kadim” Anadolu topraklarında toplumsal aydınlanmanın, değişimin açkısı, yaratıcısı, dağarcığı olanSelçuklu hanedan ailesinin üyelerinden
“ Bu Anlatı, Tarihe Not Düşülmek İçin Yazıldı !. ”
– Yazıda anlatılan tüm olaylar gerçektir ve olaylar, yaşandıkları süreçlerin tozlu raflarından, gün ışığına çıkarılmayı ve “Yabgu Saltuklularının çocuklarının, uğradıkları haksızlıkların hesabının sorulmasını” beklemektedir. –
Prof.Dr.Halil Çivi (E.Dekan) / İzmir
35 yıl önce 12 Eylül zındanlarındagenç bir devrimci babanın yazdığı “Benim Yaram Sargı Öksüzüdür” adlı şiir kitabının, küçük kahramanı “Saltuklu Tigini” Orçun Öntaş’ın yokluğu, geride kalanlarının yüreklerindeki acıları daha da büyüterek çoğalıyor hergün. Bu yokluğu da sevenleri, arkadaşları,Yabgu Saltukluları Ontaş’lar ve annesiyle babası yakıcı bir acıyla daha da çok duyumsuyor.
Her çocuğun anne ve babası gibi, Orçun’un da annesiyle babası için yaşamsal bir değeri olduğunu; derin duygularla hissediyorum. Ben de Orçun için yapılması kararlaştırılan; “Etkinlik”lerle ilgili ne yapabileceğimi düşündüm. Cenazeye uzun süren bir yolculuktan sonra katılmıştım. Orada gördüklerim, yaşadıklarım; içimde, yüreğimde yalnız yaşatacağım, bir acılar “tutamı” değildi.
12 Mart ve 12 Eylül dönemlerinin en karanlık günlerinde, tüm aydın aileleri gibi, birbirlerine kenetlenerek, kendilerine uygulanan zulüme karşı direnen bir ailenin mücadelesine sahip çıkmış kalabalık bir bozkır (H.bektaş) halkı, beni çok etkiledi. Bu içten, duygulu bozkır halkının içinde, arasında ben de yabancı duyumsamadım, aksine güvenli buldum kendimi; onların bu devrimci aileye gösterdikleri ilgi, bağlılık övünce değer kutsal’lardı doğrusu…
Cenaze günü gördüklerimi ve bu mücadeleci aile ile ilgili daha önceleri duyduklarımı, bildiklerimi, yaşadıklarımı, Taç’lı bulduğum yaşam mücadelelerini ve halklarının gönlündeki duruşlarını; kayda geçilmesini sağlamak üzere şimdi olduğu gibi bir “anlatı” yla da olsa, (her süreçte yaşanmış, belgelenmiş olaylar olması nedeniyle) yineleyerek; geçen süreçlerde bu aileye yapılmış zulümleri bir kez daha anımsatarak; insanların yüreklerinde yeniden yargılanmalarını sağlamalıydım…
Yaşadıkları her dönemde, çok ağır bedeller ödemek zorunda bırakılmış bu ailenin öykülerini, tarihin önünde bir kez daha paylaşarak kayıt düşmeliydim. Bir bilim insanı duyarlılığıyla ve tarafsızlığıyla her bir insanın, toplulukların yaşadıkları süreçlerin “kutsal” özneleri olduklarını, söylemeliydim, anlatmalıydım…
Bir dönem, bu ülkenin tüm yurtseverleri gibi zındanlara gencecik bir insan olarak girdikten yıllar sonra, halkının gönlüne, arasına; bir şair, yazar, düşünce insanı, bilim-kültür adamı olarak dönmeyi başaran; [1]mücadeleci, kararlı yüreğiyle şimdi halkının arasında, baş edilmesi güç acısıyla dik durmaya çalışan Orçun’umuzun babasıyla Büyük Ataları Yabgu Selçuklu Saltuklularının yakın tarihteki acılarını anlatacağım, paylaşacağım bu yazımda.
Sayın Aysaltuk V. Öntaş’ın; bu yurt topraklarında kavga arkadaşlarıyla birlikte yürüttükleri bağımsızlık ve özgürlük mücadelesinin öznesi olan “68’li” ruhunun, karanlıkları santim santim, metre metre yırtarak; aydınlanmanın yolunda ışık ışık geçerken; düşüncesi nedeniyle defalarca ceza evlerine, zındanlara atılır. 2007 yılında Sincan Kapalı Cezaevinden yazdığı aşağıdaki dizelerinde;
“ /// Tel örgülere sığınmışım, kanamışım /// Tel tel, lime lime dökülmüş etlerim //Ağılı dikenlerin kaypaklığı sırtımda /// Sırtlanların, çakalların sarı gülüşleri ///Pençeleri etimin üstünde kara, kirli /// Yüreğimde sen, halkım /// Amcam Yağansu’nun beşikteki torunu Yarbükü’nın kınalı elleri bir de… ///Hoşça kal bozkır göğümün Mavi Gülüşü ///Ağlama, yırtma, kanatma göğsündeki yalnızlıkları, ayrılıkları ///Aksaçlı Hanım Ana’mın kucağında sevgimiz /// Geride bıraktığım kınalıDireniş türkülerim bir de…” Der. Kavgasına sığınır her dönem olduğu gibi.
Yazarın (Bozkır Gülüşü) kitabından alınmıştır.
Sayın Aysaltuk V. Öntaş, her türlü baskılara aldırmadan, karanlıkları nasıl geçtiğini; yarım asırlık bu devrimci mücadelesinin “BEDEL” ini şimdi olduğu gibi nasıl, nelerle ödediğini de anlatacağım, yazacağım
Sayın Aysaltuk V. Öntaş, Türk Eğitimi başta olmak üzere; Kültür-Sanat– Bilim–Müzik ve Edebiyat gibi sanatın birçok alanlarında ürün vermiş bir aydındır. Onunla ilgili yazınsal ve toplumsal üretim yapan bir çok, akademisyen, sanatçı ve eleştirmenlerin değerlendirmelerini kuşkusuz bu “Profil” de vermek olanaklı değildir. Ancak, ülkemizdeki Dil, Kültür, Sanat ve bilim üretme yeteneğinin öznesi durumunda olan Türk Dil Kurumu’nun yayın organı olan Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi’nin, Ocak 2010 sayısında Orçun’umuzun babası Sayın Aysaltuk V. Öntaş’la ilgili yaptığı uzunca bir bilimsel sunumda da belirttiği gibi “
“…Aysaltuk Vahap Öntaş, gerçek bir dil bilinci ve duyarlılığıyla … “ …edebiyatın farklı türlerinde daha başka birçok eser veren (… ..) …. Yazarın, araştırma ve inceleme eserleri ve eğitime yönelik çeşitli yayınlarıyla burada adını sayamadığımız başka birçok eseri bulunmaktadır…”. Vurgusu yapılarak, onun Türk Edebiyatındaki yerini ve önemini belirtmiştir.
Işıtmacı, devrimci çizgisinden hiç sapmadan, hiçbir baskıya, zulme boyun eğmeden, ödün vermeden aile değerlerini, mücadelesini yücelten; Türk Edebiyatına, Eğitimine, Bilim-Kültür-Sanat mutfağına kazandırdığı yüzlerce eserin sahibi Sayın Aysaltuk V. Öntaş’ı, mücadelesinden örnekler vererek, bildiklerimi anlatarak, bu belgeyi; tarihe bir not düşmek, belgelemek için yazıyorum…
Her ölüm, insan hayatında büyük sarsıntılara, duygusal alt-üst oluşlara neden olur. Tüm toplumlar, ayrımsız her bir canlının, insanın toprağa dönüşünü; “tanrısal” bir gereklilik, zorunluluk olarak algılar, sorgusuz, koşulsuz umutsuzca olurlarlar bu kut’suz, istem dışı ayrılıkları…
Bazı ölümler de, kendisinden önceki ölenlerin acılarını arkasına alarak büyür, çoğalırlar gün gün… Birbirinin devamı, yinelenmesi sayılan bu ölümlerin acıları ,”paydaş” tır ve tarihe not düşülür. Hiçbir zaman acıları geçmez, kabuk bağlamış ağılı yaralara benzerler her birisi; bu tür yitiklikler çoğaldıkça, toplumun belleğinde derin izler bırakırlar ve geçmişteki kabuk bağlamış yaraları, acıları su üstüne, buz üstüne çıkarırlar… Böylesi toplumsal yaralar; kınında saklı tutulan öç, tutku “sarmal” lı keskin bıçaklara benzerler.
Arkalarında, çınar yaprakları gibi iz bırakanların çığlığını; tarih, tozlu raflarında tutmaz, bırakmaz. Toplumsal belleğin yaratıcısı ülke aydınlarının bilgelikleri, duruşları, bir bildirge (manifesto) dir geride bıraktıklarına. Yine de insanlık; çocuk ve genç ölümleriyle, toplumsal işlevlerini henüz bitirmediklerine tamamlamadıklarına, inandıkları kişilerin ölümlerini, “Tanrılara” karşın olurlamazlar.
Bu nedenlerle, YABGU SULTUKLULARI olarak da bilinen; Selçuklu Saltuklularının (1071 – 1202) son hanı Melikşah Saltuk’un (1202) çocukları olan, Dersim Çemişkezek hanlarının soyundan inen Öntaş’lar da; çok genç yaşta toprağa verdikleri “Devrimci” oğulları Orçun Öntaş’ı, hem çok genç hem de birikimleriyle toplumsal beklentilerine yanıt verebilecek bir aydın olarak görmeleri nedeniyle, yitirdikleri bu genç adam için büyük acı yaşıyorlar!..
Orçun, ailesiyle sevenleri kadar; Türkiye aydınlanma hareketini başlatan, bağımsızlık, demokrasi ateşini yakan babasının yoldaşları 68’liler için de sembol bir isim!..
12 Eylül darbecileri ülkenin göğüne, toprağına zulüm karanlığını örttükten sonra, yurdun her köşesinde aydın avı başlatırlar.
Küçük Orçun’un babası da , “TKP” Ana davasından tutuklanır, Ankara Emniyetinde özel olarak oluşturulmuş “DAL” grubunda; doktorların ve askeri savcıların denetiminde; çocukları ve ailelerinin gözleri önünde, akıl almaz yöntemler kullanılarak, yüzlerce aydınla birlikte gece gündüz demeden 40 gün sorgulanır.
O dönem, değil “TKP” nin adını söylemek; kişinin, bu üç harfi yan yana getirip kendisinin dahi düşünmeye cesaret edemediği bir süreçtir. Oysa Orçun bu dönem daha 7’sinde bir çocuktur ve “TKP” davasından tutuklanmış bir adamın oğludur!..
Ülkedeki tüm devrimci aydınların aileleri gibi Orçun ve annesi de çevresindeki tüm tanıdıkların, akrabalarının darbecilerden kendilerine bir zarar geleceği duygusuyla yalnız bırakılırlar!.
Küçük Orçun’ın babası Aysaltuk V. Öntaş ve arkadaşlarının yargılanmaları çok uzunca bir dönemi kapsar. Eşleri, babaları zındanlarda olan aileler; akıl almaz sıkıntılarla yüzyüze gelirler. Korkudan dostları, yakınları, değil onlarla ilgilenmek, suskunluklarıyla kendi köşelerinde olanları izlemek zorunda bırakılmışlardır. Bu süreçlerde annesiyle olanları göğüslemeye çalışırlar.
Küçük Orçun; annesini, babasının yoldaşlarının çocuklarına, ailelerine; çocuk yüreğinin yettiği kadar korumaya çalışır, duyarlık gösterir, görüş günlerinde onların yakınlarının, babasının çamaşırlarını taşır, asker cop’larına karşı en önde olmaya, durmaya özen gösterir.
Baba Aysaltuk V. Öntaş, uzunca süren tutukluluk döneminde; içinde bulunduğu cevaevi koşullarının ağırlığı nedeniyle, Orçun’un olumsuz etkilenmemesi için Avukatları aracılığıyla onun cevaevine getirilmesi isteğine direnir. Avukatı Rahmetli HALİT ÇELENK ( 12 Mart’ta Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının da avukatı ) babayı güçlükle ikna eder. Aysaltuk V.Öntaş, o günlerde hücresinde “ kural”sızlık gerekçesiyle düzmece Sıkıyönetim Yargıçları’nın Mahkeme kararlarıyla “Ölüm Hücresi”ne konulmuştur.
Bir kış günü Sayın Öntaş, prangaya ve zincirlere vurulmş halde , Küçük Orçun’la buluşmaya getirilir. Baba ve oğlu, büyük bir sessizlik içinde birbirleriyle gözgöze gelirler. Aylardır zındanda tutulan Aysaltuk V. Öntaş; karanlıktan gün ışığına çıkarıldığı için gözlerinden istem dışı akan yaşlara engel olamaz; . Baba ve avukatları küçük Orçun’un bunu yanlış değerlendirebileceğini düşünerek, açıklama yaparlar. Orçun babasını, babasının çevresinde konumlanmış onlarca askerleri izler bir süre. Gözyaşlarının aşağıları düşmesine engel olmaya çalışır; sonra babasıyla arasındaki tel örgülerin kurşuni demirlerine geçirir küçücük parmaklarını. Bütün gücünü toplar, öç, öfke sinmiş sesini oradakilerin duyabileceği bir yeğinlikle: “Seninle Onur Duyuyorum Babacığım!..” Der… Darbecilerin uygulayıcılaı daha fazla görüşmelerine izin vermezler. Orçun; dizlerinin üstüne bir kez daha çöker konuma getirir kendini; elinde bir silah varmış gibi makineli sesi çıkararak babasının ardından her bir yeri tarar (!..)
Bu hüzünlü karşılaşma ve Orçun’un babası için kurduğu tümce, çocuksu “eylemi” mahmushanenin tellerini, demirlerini, duvarlarını kısa süre içinde dolanır; tüm demokrasi, özgürlük ve bağımsızlık ateşiyle yanan yurtseverlerin gövdelerini, yüreklerini kucaklar.
Baba, bu hüzünlü karşılaşmayı, küçük Orcun’un kendisi için kurduğu tümceyi, hücresine döndükten sonra, onun için yazdığı “Ey Oğul” şiirinin dizeleriyle yanıtlar;
Bu demirleri, hemi de çelikten olanlarını /// Yüreğime sokulmuş bil. /
Bu çocukları boy boy, /// Yanım sıra, önüm sıra, ///Ardım sıra duranları, somurtanları; /// Kardeşlerin say, çocuklarım bil hepsini de!..
Diyerek, askerler arasında prangalara, zincirlerlere vurulmuş haldeOğlunun kendisiyle karşılaştırıldığı anı, karşılaşmayı anlatır, oğlunun karşılaşmada döktüğü gözyaşlarıyla kendisi için kurduğu tümceleri bu dizelerle yanıtlar..
Aysaltuk V. Öntaş’ın avukatı rahmetli Halit Çelenk’in “Suskun Devrimci”sidir kücük Orçun; adına türküler, şiirler yazılmıştır. Babası Aysaltuk V. Öntaş’ın onun için yazdığı şiirler bu gün de okurlarınca ayrımlı siyasal düşünceye sahip insanlar, topluluklarca beğeniyle ilgiyle okunmaktadır.
Orçun’un, 68’li aydınlarca sahiplenmesinin nedeni, yalnızca bir Kutlu Kavganın Öncüsü olan bir babanın oğlu olması değildir kuşkusuz… 12 Eylül gibi kendi halklarının yarınlarının, geleceklerinin yok olmasının nedeni olmuş tüm karanlık donanımlı oluşumlar; bu “profilde” yayınlanan S.R.Can’ın sunumunda da bulguladığı gibi,
“ Orçun gibi sayısız fidanların gelecekleri çalınarak, aramızdan erken ayrılmalarına neden olmuşlardır. Erksel güçlerini arkalarına alarak, kullanarak, kendi halklarının göğünü, toprağını prangalara vuran, ülkenin tüm onurlu düşüncesini, aydınını karanlıklara, zındanlara mahkum eden zorba güç; ezdikleri halkın gönlünde, yüreğinde yargılanarak, mutlaka mahkum edileceklerdir.
Ülkemiz demokrasisini sürekli kesintiye uğratan karanlık örgütlerin darbe gel-git’leri, oluşturdukları her karanlığın içinden, sayısız kahramanlar yaratmışlardır. Aysaltuk V. Öntaş da bu kahramanlardan yalnızca biridir.
Her süceçte; onun yaşamı “İronik” denebilecek pusularla, tuzaklarla, provakasyonlarla kuşatılmıştır. Sendikal Mücadelelerinden başlayarak, başını, gövdesini dik tuttuğu her bir yerde; zaman zaman baskılarla, korkularla yakınları, arkadaşları, yoldaşları kullanılarak yaşamı, savaşı; engellenmeye çalışılmış; mücadelesi ve kişiliği“ itibar”sızlaştırılmaya çalışılmıştır. O, her seferinde, halkının, ülkesinin yüreğine sığınarak, her karanlık pusudan, büyüyerek, güçlenerek, çoğalarak çıkmıştır.
Yurtsever, bağımsızlıkçı, özgürlükçü düşünceleri nedeniyle zındanlarda zincirlere, prangalara vurulan gencecik bir Sendikacı, Devrimci Adamdan; darbeciler ve zındanları; bugün tüm varlığını , halkı için sunulu saymış bir bilge bilim insanı Aysaltuk V. Öntaş’ı yaratmıştır. Aşağıdaki Ö.K.S.Evi ve Türk Dil Kurumu’nun aylık yayın organı Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi’i sunumlarından da anlaşılacağı gibi;
Aysaltuk V.Öntaş, Düşünce ve Bilim insanı olmanın dışında; Türk Eğitiminde Hasat Matematik (43 adet), Orçun Test (43 adet), İlk Aşama Ünite (43 adet) Eğitim dergilerini eğitim sürecine kazandırdı. Dergilerinin yayımını 20 yıla yakın sürdürerek milyonlarca öğrencinin eğitim-öğretim sürecinde kullanmalarını sağladı. Sayısız yardımcı eğitim araçları üretimiyle de ülke çocuklarının, gençlerinin eğitimine büyük katkı sunmasının yanında edebiyatımıza; inceleme, araştırma, deneme, masal, öykü şiir, roman, oyun gibi bir çok eserler kazandırdı.
“ TDK: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERGİ’Sİ ve ÖK.SANATEVİ’nin yazar Aysaltuk V. Öntaş’la ilgili Sunum’undan özet;
Türk edebiyatında, Türkçeyi en iyi kullanan yazarlarımızdan biri olarak kabul edilen, Türkçenin “Yaşayan” yurttaşı” Türk Dilleri ve Türk Edebiyatı Tarihçisi, Ön (proto) Türkler Araştırmacısı Eğitimci, Şair ve Yazar, Aysaltuk Vahap Öntaş, yazınsal çalışmalarından, bilimsel sunumlarından da anlaşılacağı üzere; edebiyat dünyasına 100’ ün üzerinde eser kazandırmanın yanı sıra;
“Ana Dilimiz Türkçe”yle ilgili çeşitli bilimsel çalışmalar, sunumlar yaptı; Söyleşi yaptığı illerin Vali’liklerinin ve ilgili birimlerinindüzenlemeleri ve oluruyla; 10. 000 saati aşkın söyleşiler gerçekleştirerek yüz binlerce katılımcının usunda, yüreğinde “Ana Dilimiz Türkçe”yle ilgili bir duyarlılık oluşmasına katkıda bulundu.
TDK’nun aylık yayın organı olan TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI DERGİ’sinin ocak 2010 sayısında, yazarımız Aysaltuk V. Öntaş’la ilgili yapılan bir sunumda ;
“…(Aysaltuk V.) Öntaş, gerçek bir dil bilinci ve duyarlılığıyla eserler ortaya koyan, tüm eserlerinde Türkçenin kendi olanaklarından, kendi zenginliğinden yararlanan yazarlarımızdandır.” Vurgusu yapıldıktan sonra,
“ …edebiyatın farklı türlerinde daha başka birçok eser veren Öntaş, BU ESERLERİNİN TAMAMINDA TÜRKÇENİN ÖĞRETİMİNİ HEDEFLEMEKTEDİR.
(… ..) …. Yazarın, araştırma ve inceleme eserleri ve eğitime yönelik çeşitli yayınlarıyla burada adını sayamadığımız başka birçok eseri bulunmaktadır…”Yazarımız Aysaltuk Vahap Öntaş, Ana Dilimiz Türkçemizle ilgili birikimlerini, Ankara ilimiz başta olmak üzere yurdun ayrımlı bölgelerindeki eğitim kurumlarıyla illerimizin Yüksek Öğretim, orta ve ilk öğretim okullarında söyleşiler, paneller, konferanslar gibi etkinliklerle birikimlerini paylaşmaktadır.
Ana Dilimiz Türkçe ile tüm bilimsel çalışmaları, çabaları dil dostları, bilim insanlarıyla Türk Dil Kurumunca da övünçlü bulunan yazarımızın “ANA DİLİMİZ”le ilgili bu “gönüllü” etkinlikleri, İLLERİMİZDE BULUNAN ÖRGÜN EĞİTİM KURUMLARINDA; kurumsal yetkilendirmelerle gerçekleşmesi sağlanmaktadır. “Denilmektedir.
Amaçları, hastalıklı, yaralı, bereli bir toplum yaratmak olan karanlık güçler; tarihin her döneminde olduğu gibi, toplumların özgürlük, bağımsızlık mücadelesine yenik düşmek durumunda kaldılar. Ne ki, çocukluklarını, hayatlarını çaldıkları onca insanın heder olmasına neden oldular.
Unutulmamalıdır ki, bu ülkenin aydınlık geleceğini kurma, yaratma adına yola çıkanların hiç de küçümsenmeyecek bir bölümü yok edilirken; geriye kalanların büyük bir bölümü de; yaşadıkları korkular nedeniyle yaşamın kıyısında ürküyle tutunmaya mahkum edildiler. Yine de halk kendi geleceklerini yaratacak aydınlarını doğurmayı sürdürüyorlar; bu sürdürüm, egemenler için bir suçsa eğer; halklar bu “suç”u işlemeyi bundan böyle de sürdürmeye devam edecekler…
Aysaltuk V. Öntaş, demokratik mücadelesi süresinde, çok sayıdaki arkadaşlarının yok edilmelerinin tanığı olmuş, her yitikliğin ardından büyük acılar yaşamıştır. Bu acılarını destansı dizelerle dile getiren yazar; bu şiirlerini, tümüyle bir cezaevi şiirlerinin toplandığı “Benim Yaram Sargı Öksüzüdür” kitabında yayınlanmıştır. Şairin bu şiir kitabının dışında 7 adet şiir kitabı daha bulunmaktadır.
Yazarın, Türkiye Devrimci Sendikal Mücadelesinin önderlerinden biri olduğunu da unutmamak gerekir.; Türkiye Devrimci Sendikal Mücadelesinin Önderi DİSK’in Genel Başkanı, dostu, ağabeyi Kemal Türkler; onun kavga arkadaşlarından biridir. Kemal Türkler, ( Kocaeli )’nde bir miting sırasında kürsüde konuşurken, karanlık güçler tarafından öldürülmek istenmiştir. Olay sırasında dostu, ağabeyinin yanında olan yazar; bu olayla daha çok bilenmiş, halkının yüreğine dönerek, yazınsal çalışmalarını kesintisiz sürdürmüştür.
Ülkesindeki karanlık kıyımların hiç kesilmeden sürmesi, Aysaltuk V. Öntaş’ı; oğlu, Orçun’u için önlem almaya itmiş; onu yurtdışına göndererek, eğitimini orada tamamlamasını sağlamıştır.
Sayın Aysaltuk V. Öntaş; 8 Şubat 2015 tarihli sunumumda da belirttiğim gibi; benim rahmetli anamın öz kardeşinin oğludur. Onların babaları Emiroğlu Kayra (kara) Mehmet; Aysaltuk V. Öntaş’la benim dedemdir.
Sevgili Orçun’la ilgili acı haberi alınca İzmir’den hemen yola çıktım. Uzun, yorucu bir yolculuktan sonra, saat farkıyla H.bektaş’ daki törene yetiştim. Yurt dışından, yurdun değişik bölgelerinden ailesinin üyeleri, sevenleri; daha çok; bozkırın tüm acılı insanları; genç oğullarını kucaklamak, onu uğurlamak için tören yerine gelmiş, toplanmışlardı.
Orçun’umuzun cenazesi; Antalya’da Alevi-Bektaşi geleneklerine uygun bir şekilde, Antalya Cem Evi’nden kaldırılarak; uçakla Kayseri’ye gönderilmiş; bir gece önceden H.Bektaş Belediyesi görevlilerince, hastanenin ilgili birimine konmuştu.
Babası Sayın Aysaltuk V. Öntaş, yurdun farklı bölgelerinden arkadaşlarının ve sevenlerinin, H.Bektaş’daki cenazeye katılma isteklerini; son bir yıldır Hacıbektaş üzerine yapılan “provakasyon”lar nedeniyle geri çevirir. “Benim ve oğlumun üzerinden yine birilerinin H.bektaş adını kullanarak “karanlık senaryolar” kurmalarını istemiyorum” der ve bu düşüncesini de H.bektaş Belediye Başkanı Sayın Salmanpakoğlu ile paylaşır.
Mezarlıktaki kalabalığın büyük bölümü ova (Malya) köylerinden ve H.bektaş’ tan; çevre illerdeki üniversiteli gençlerden ve aile sevenlerinden oluşan büyük bir kalabalık vardı. Bozkırın ortasında 30 – 40 kadar sayılı mezardan oluşan alan ve çevresini sezsiz, tasalı, üzünçlü bir kalabalık oluşturmuştu. Cenaze aracının uzaktan görünmesiyle birlikte kalabalıkta huzursuzluk, sessiz gözyaşları toprağı sarstı.
Cenaze aracının mezarlığın kıyısında durmasıyla ve anne ve babanın başka bir araçtan inmeleriyle birlikte; bozkırın ortasında endişeli insan yığını, okyanus dalgaları gibi iki metreye yakın tabutu araçtan yere indirmeden, başlarının üzerine kaldırdılar; olabildiğince yukarılara kaldırarak, tutarak; çığılıkların arasından geçmeye başladılar… Kalabalıktan bazıları; bir bölümü de araçtan yeni inmiş, yol kıyısında öylece duran anneyle babanın yanına koşmaya, yerlerde çırpınmaya başladılar.
O sessiz insan kalabalığı bir anda buz gibi soğuk kasım gününü ısıttı, sesler uğultulara, uğultular, yeğinli dev gibi dalgalara dönüştü birkaç saniyede. Her saniyede dalga dalga büyüdü, anlatılamaz acı sarmalıyla çoğalan “feryat”lar Malya Ova’sının 800 yıl önce, toprakla örtülmüş acılarının üstüne düştü…
Orçun’umuzu mezara koyduktan sonra, gelenektir ya; anne ve babaya birer avuç toprak verilerek, oğullarının üstüne toprak atmalarının sağlanmasının ardından, diğer insanların da toprak atma işlemine katılarak mezarın doldurulması ve törenin bitirilmesi istendi
Kendinde olmayan, kollarında tutanlarca ayakta tutulmaya çalışılan anneye bir avuç toprak attırıldıktan sonra; babanın da eline bir avuç toprak verilmek istendi. O ana kadar büyük dalgalara karşı mücadele eden okyanusa açılmış yaşlı kadırgalar gibi sessiz gözyaşı döken Aysaltuk V. Öntaş; bir anda kendini tutan kollardan kurtuldu, insanın içini yakan, titreten, bir ulu haykırışla, toplumların teolojiler önündeki duruşunu yadsıyan bir tanımlamadan sonra ; korkunç bir karanlığın tam ortasında kalmış yaralı bir aslan gibi;
“ AH… AH… AH…., GÖK ATAM!..GÖK ATAM!.. GÖK ATAM!.. BU HAKSIZLIK!.. BU HAKSIZLIK!..O BENİM “PRENSİM” di, tümcesinden sonra orada bulunan kalabalıktan da aynı yürekten, aynı ses tellerini kullanarak yükselen güçlü çığlıklar; tüm göğü, bulutları, bulundukları kutsal ovayı örtü, toprağını titretti.
Bu kutsal çığlık,. uğultu, haykırış öylesine yoğunlaştı, çoğaldı ki; mezarlığın çevresindeki tellere, çevredeki ağaçların dallarına, dağların yükseltilerine, koyaklarına konmuş, tünemiş tüm kuşlar bu kutlu kalabalığın acılarını hafifletmek, amacıyla; havalandılar pençe pençe, kanat kanat yer değiştirdiler…
Bir gün önceden açılmış mezarın toprağını, yeniden aynı çukura koymak için ellerinde kürek, bel’le bekleyen sayısız el, kol; bu çığlıklarla yapacakları görevi unutarak dizlerinin üstüne yere düştüler. Kürek, bel tutan ellerinin parmaklarını saçlarına, topraklara batırdılar.
Yaşamının büyük bir bölümünü ülkesinin demokratik mücadelesi için en önde yer almış bir devrimcinin acısını; kendi acısı bilen, sayan bu kalabalık, tekleşmiş, Orçun’un annesiyle babası olmuş, onların yerine geçerek; her biri olmaktan çıkarak bütünleşmişlerdi.
Aysaltuk V. Öntaş’ devrimci mücadelesi sırasında erken toprağa verdiği arkadaşlarının, yoldaşlarının ardından; bir yapıtındaki dizelerinde;
KİM ÇUKURLARA /// KARANLIKLARA KOR SEVDİKLERİNİ ///
BU ÇAKIR DİKENLERİ /// YALAN GÜLÜŞLÜ /// YILAN GÜLÜŞLÜ ///
VAY AMAN /// TALAN GÜLÜŞLÜ KAYPAKLIK.. ; Diyor, ileniyordu…
Dizelerin yazıldığı tarihe bakılırsa, 30 yılı aşkın bir süre önce yazılmış; böyle seslenmiş yitirdiklerinin, yoldaşlarının ardından. Acıların, hangi süreçte insanların, toplumların önüne konulacağını bugünkü gibi kimse bilemezdi kuşkusuz…
64 yıllık yaşamının yaklaşık yarım asrını, yoldaşlarıyla Türkiye demokrasisine adayan bu devrimcinin; yüreğinden çıkan ağılı çığlık; tel tel, ilmik ilmik büyüdü; yakın tarihimizde Dersim’de Hozat Karaca Köyünde ; saman yığınının altına saklanan 7 yaşlarında biri kız, diğeri erkek iki çocuktan başka, tümü ödürülen yakınlarıyla (Yabgu Saltukluları) aynı topraklarda Yavuz Sultan Selim tarafından Şah İsmail’in yanında oldular diye büyük atalarından Pir Rüstem (Saltuklu Çemişkezek Hanı) ve onun oğullarından, torunlarından, diğer beylerinden 153 kişinin kıyıma uğrayarak mezarları bile belli olmayan Yabgu Saltuklularının Munzur dağlarındaki yamaçlarına, Munzur ırmağının gözelerine düştü; milyon milyon ak köpüklere dönüşerek çoğaldı…
8 Şubat tarihli ilk sunumum da da belirttiğim gibi, Sayın Aysaltuk Vahap Öntaş, Sivas Ezendere köyü Yabgu Saltuklularının oğullarından Emir Kayra (kara) Mehmet’in torunu; benim de rahmetli anam Zöhre Hatun’un ağabeyi Mustafa Öntaş’ın 6 çocuğundan biridir.
Yabgu Saltuklularının büyük ağrısı Orçun’umuz; ardından büyük acılar bırakarak aramızdan ayrıldı. Bu ölçülü, kibar, yüreği halkının sevgisiyle büyütülmüş, donatılmış bu genç adam yaşadığı sürece babasının, ailesinin “Tigini” (Prensi); olmayı sürdürmüş; bir Selçuklu Saltuklu töresi olan bilge babasının önderliğini kutsal saymış, babasının önüne geçmemiş, ancak ailesinin ve babasının tüm birikimlerini süreç içinde özümseyerek bu töreyi içselleştirmiştir.
Orçun’un bu anlatımlara uygun düşen donanımlarını görmek için; yazın ve bilim dünyasında özel bir yeri olan babası Aysaltuk V. Öntaş’ın; İnternet Ortamında tanıtımını yapan özel site (ağ) sinin tüm “içeriğinin yazınsal, kurgusal, teknik biçeminin (üslubunun) “ Orçun tarafından hazırlanması, onun ne kadar donanımlı yetiştirildiğinin çok önemli kanıtıdır.
l990 yılının başlarında eşimle birlikte dayımın oğlu Aysaltuk V. Öntaş’ın Ankara’daki evinde konuk olduğumuz bir akşam; Onun bilmediğim, açığa çıkarmaktan hiç de hoşlanmadığı bir başka birikimine de tanık olduk. İnsan yüreğini hüzünlü bir buluşmaya, kalkışmaya yönlendiren müziğiyle de tanıştım. O gece, kendi mücadelesini anlatan bestelerini, kendi çaldığı ud’unun tellerinin acılı, büyülü sesiyle hüzünlendik. Özellikle;
“ GÖKTE UÇAN MAVİ KUŞ / KANADINA AL BENİ / ZİNCİRLERİM SIKIYOR / ZINDANIMDAN ÇAL BENİ “ …bir cezaevi çığlığı olan bestesi, eşimi ve beni fazlasıyla etkilemişti.
Kültür Bakanlığı 2000 yılında onun bestelerini toplumsallaştırmak için araya girer; kendi sesinden “MALYA, Yüzyıllık Yenilgimiz” adlı bir çalışma ile projelendirmiş (Klibi, kaseti ve SD.si’yle ) ; Ada Müzik tarafından dağıtımı gerçekleştirilmiştir.
Ancak bu çalışmanın devamının istenmiş olmasına karşın, Aysaltuk V. Öntaş, kendisinin bir düşün, yazın insanı olduğunu ileri sürerek bu istekleri nazikçe geri çevirmiştir. ( Klibinde ses ve görüntüye izin vermiş ancak dudağını oynatmamıştır.)
“MALYA” projesinin Sanat Yönetmenliğini yapan TRT Müzik Prodüktörü Müzik ve Programları Yönetmeni Nevzat Üçyıldız, bu çalışmanın Sunum Yazısında :
“ DÜŞÜNSEL” ve “ YAŞAMSAL” birikimlerini (onlarca masal, öykü, şiir ve roman ) yapıtlarıyla taçlandıran Aysaltuk Vahap Öntaş’ın müziği de; yapıtlarındaki toplumsal kurguları gibi özgün ve etkileyici …
Sanatçı Aysaltuk V. Öntaş müziğinde, yarım asırlık gövdesiyle DOĞASAL ve TOPLUMSAL DİYALEKTİĞİ şiirselleştirerek seslere dönüştürmüş. Müziğindeki coşkulu, artımlı yükselişi; yazınsal çalışmalarında olduğu gibi insan ve doğa gerçekliği üzerine örmüş, kurmuş. Müziğindeki simgesel, ezgisel göndermeleri bir çığlığa dönüştürerek toplumsal bir işlev yüklenmiş.
Aysaltuk V. Öntaş’ın müziği, bir “oluş” un, haksızlıklıklara baskılara karşı duruşun; bir direnişin ve başkaldırının müziği…”
Diyerek sanatçıyla ilgili övünçlü söylemlerini sürdürmüştür.
Sunumdan da anlaşılacağı gibi Aysaltuk V. Öntaş, çok yönlü bir sanatçıdır. Bu yönüyle çevresi, toplumsal belleği olan yaşlıları onu; bugün de bütün tarihçilerin önemli bir kaynakça olarak saydıkları İdris-i Bitlis-i’nin 1497’de yazdığı “Şerefname” adlı eserinde; Çemişkezek Hanları ( Saltukluların çocukları..) ‘nın ( Mazgirt, Nazimiye, Çarsancak, Sakaman v.s. hanlarının) Hanı, BAYSUNGUR HAN’ın döneminin en büyük bilgesi, adalet dağıtıcısı, edebiyatçısı, müzisyeni, v.s. gibi büyük atasının özelliklerini taşıyan birisi olarak görür, sayarlar.
Her kalkışmanın, karşı çıkışın bir bedeli olurdu; Gerçekte yazarın yarım asırlık mücadelesinin sonucunda; kendisine, ailesine, yakınlarına ödetilen karanlık zulüm belgesi, “bedel”i olarak görür, oğlunu, Orçun’unu kaybedişini… Bu nedenle yüreğinin ağrısı her geçen gün, saat, an; daha da büyüyor, çoğalıyor, canı yanıyor…
Yazarın şimdi olduğu gibi, büyük atalarının da bu topraklara dönmeleri hiç de raslantı değil!.. Şimdi ödediği bedel de kendinden önceki atalarının ödedikleri bedellerden hiçbir farkı yok onun için…
Kendisinin doğduğu ve oğlu Orçun’unu toprağa vermek için getirdiği Malya Ova’sının çıplak toprakları, Yabgu Saltukluları için yaralı bir toplumsal belleğe dönüşmüş; her gencinin, yaşlısının yarası olmuş bu topraklar…
Sayın Aysaltuk V. Öntaş; Yabgu Saltukluları Tarih’inin Türkiye’deki tek uzmanı, alan yetkilisi. Bu konudaki bilimsel ve aile arşivi; oğlu rahmetli Orçun ve kendisi tarafından özenle tutuluyor, korunuyor.
1236 yılında, Selçuklu ve Saltuklu güçlerinin Malya Ova’sında karşı karşıya gelmeleri de bu aile için tam bir trajedidir. Saltuklular konusunda bulgusal araştırmaları, önemli anlatımları; yazım alanında kullanan yazar Aysaltuk V. Öntaş’ın görüşüne göre; “ Resmi Tarih” in bilinçli olarak yönlendirdiği, teolojik karşıtlıklarla ifade ettiği “Babai İsyanları” nı, niteliksel bir karmaşıklıkla sunduğu savaşın asıl nedeni; salt toplumsal bir kalkışmayı içermez; aynı kan birliğinden gelen Selçuklu ve Saltuklu hanedanlarının aralarındaki erksel paylaşımsızlığın karşıtlığın asıl nedeni olarak görülmesinin daha doğru olacağını savunmaktadır.
Selçuklu Ruknettin Süleyman Şah’ın; Saltuklu Melikşah’ın Saltuklu topraklarını hileyle kendisinden almasını içlerine sindiremedikleri için; yazar Aysaltuk V. Öntaş’ın büyük ataları olan Saltuklu Hanı Melikşah’ın oğlu olan ve Anadolu Alevilerinin lideri olarak da kabul edilen Sarı Saltuk Sultan’ın; babasının elinden alınan Saltuklu topraklarını yeniden ele geçirmek için; Baba İsak, Baba İlyas, H.bektaş-ı veli ve onun kardeşi Menteş Bey ve diğer Saltuklu beylerinin de aralarında bulunduğu büyük bir kalkışmanın örgütleyicisi ve lideridir. Sarı Saltuk, Resmi Tarih Yazıcılarının dediği, söylediği gibi; teolojik bir “Derviş” değil, Saltuklu hanı, Melikşah Saltuk’un, üç oğlundan biridir.
Tarihsel anlatımlara göre bu topraklarda savaşmadan büyük bir katliam gerçekleşmiş; Saltuklu ve Anadolu çocuklarından oluşan 67 bin insan; Selçuklu Sultanının ordusunda bulunan Frenklerin hileleriyle; bir gece, Malya Ormanları içinde konuşlandıkları, bulundukları orman ateşe verilerek canlı canlı yakılmışlardır.
Bu savaşın komutanı Melikşah Hanın oğlu Sarı Saltuk Bey’dir. Bu katliamda H.bektaş-ı Veli’nin kardeşi Menteş Bey de hayatını kaybetmiştir. Yenilginin ardından H.bektaş-ı Veli de Saltuklularla Dersim topraklarına birlikte dönmüşler; birkaç yıl orada Saltuklularca konuk edilmiştir…
Yabgu saltuklularının , yüreklerinde bir yara gibi sakladıkları bir diğer olay da 38 Dersim katliamıdır. Yabgu Saltukluları, Dersim kıyımının ardından büyük baskılarla karşı karşıya kalırlar; Anadolu’nun bazı şehirlerine, kasabalarına sürgün edilmişler ve tümüyle sindirilmişlerdir..
1968 yılına gelinceye değin, bu baskılar kesintisiz sürer, sürdürülür. Bu süre için de Yabgu Saltukluları kendi liderlerini üretemez, açığa çıkaramazlar.
68 yılı, tüm halkların özgürlükçü, bağımsızlıkçı belgilerinin (şiar) ışık ışık geçtiği toprakları aydınlatma sürecidir. 68 aydınlanma hareketinin büyülü demokratik değişim, dönüşüm “proje”sine; Yabgu Saltuklularından ilk Sayın Aysaltuk V. Öntaş: arkadaşı, hemşerisi Ulaş Bardakçı’yla (H.bektaş – Topain köyü) birlikte katılır.
Dostlukları, yoldaşlıkları, Ulaş’ın öldürülmesine kadar sürer; ancak bu dostluğu, yoldaşlığı Aysaltuk V. Öntaş hiç kesintiye uğratmadan mücadelesinin içinde büyütür, sürdürür…
12 Mart Askeri Darbesinin baskı dönemidir. Ulaş Bardakçı öldürülmeden 2 gün önce Aysaltuk V. Öntaş’la bir araya gelirler. Birbirlerine; “ Kim önce ölürse, geride kalan “Tek” kişi olarak değil “İki” kişilik bir hayat sürecek!.. Kavgayı tek kişilik değil, çok çalışarak, iki kişi olarak gerçekleştirecek..” diye birbirlerine söz verirler, ANT’laşırlar. Aysaltuk V. Öntaş; Ulaş Bardakçı’ının İstanbul’da öldürülmesinin ardından;
Bu dizelerle, (Bozkır Gülüşü) adlı yapıtında; yoldaşına verdiği sözü unutmadığını gösterir, anlatır…
Bu ailenin geleceği olacağına inandığı Orçun Öntaş’ı özenle yetiştiren Sayın Aysaltuk V. Öntaş, onunla, onun geleceğiyle yarınlarının taç’lanacağını ummuş, onun belleğini kendi, belleği; yüreğini kendisinin yüreği bilmiş; tüm düşünsel birikimleriyle onu donatmaya çalışmıştır. Yazarın, ailesinin, Yabgu Saltuklularının acısının ölçülemez bir ağrı olduğunu anlamak hiç de zor değil…
Toprak, hiçbir ölünün sorgulamasını yapmaz, sayılarını tutmaz. Onu, kendisine sunan toplumun dağarına, yüreğine kor, bırakır… Ne ki insanlar toprak gibi yüce gönüllü değildir hiç.
Bu nedenle insanlar, toplumlar; yitirdikleri az sayıdaki insanların, anılarını yüreklerinde, belleklerinde taç’lı kılarak, onların mücadelelerini yüceltirler yer üstünde, göğün altında…
Her birileri için “Anıt”lar dikerler yer üstüne, bulutlara, göklere uzanan…
Ölüler , yüceltmelere, Anıt’lara ihtiyaç duymazlar. Anıtlar, geride kalanlar için bir hesaplaşmadır, yüzleşmedir; yaralı, bereli türkülerin dizelerinde, incinmiş yüreklerin ağrılı belirtgeleridir..
Her Anıt’ın öznesi (anıtı dikilenler) kendisinden sonra gelen toplumlar için bitirilmemiş, tüketilememiş bir ‘kutsal’ çığlıktır.
Sayın Aysaltuk V. Öntaş kendi adına oğlu “Orçun” unun adını da ekleyerek; bundan böyle hukuksal ve yazınsal yaşamını; Aysaltuk V. Orçun Öntaş adıyla sürdürme kararını tüm yüreğimle kucaklar, esenlerim….
Orçun’umuzun adına yaptıracağını söylediği “ANIT” ise onun şahsında; hem Dersim’deki 38 katliamında kıyıma uğrayan yakın akrabalarına; Yavuz’un, Saltuklu Beylerinden 153 kişinin idamla yaşamlarını sonlandırdığı, katlettiği uzak atalarına; Anıt’ın yapıldığı Malya Ova’sındaki 65 bin atalarının çocuklarına gecikmiş bir gönderme olarak algılanmalıdır.
Bu toprakların aydınlanması, bağımsızlığı için mücadelesi sırasında, halkınının yüreğinde taç’lı bir yer edinmiş sevdiklerini bedel olarak vermiş öz dayımın, halkımın yürekli oğlu Yabgu Saltuklularının bilgesi Sayın Aysaltuk V. ORÇUN Öntaş’ın başarılarını, acılarını, geleceğini kucaklıyorum.
Orçun’umuzun annesi Ünser Hanım’ın, dayım Mustafa’nın tüm çocuklarıyla torunlarının, Saltuklu Öntaş’larının, H.bektaş ve bozkırın halkının, Orçun’umuzun tüm arkadaşlarıyla sevenlerinin acılarını paylaşıyorum.
YARALI GÜLÜŞÜM…
Aysaltuk V. Öntaş2005 / Ulucanlar Kapalı Cezaevi
OY YARALI GÜLÜŞÜM // ATLANTİS YİTİĞİMİN GİZEMİ // GÖVDEMİN KIZIL TÜKETENİ // DONMUŞ TOPRAKLARIMIN İÇİNDE // AĞRIYAN GÖĞSÜNÜ AY’A TUTANIM!.. // YİTİK BİR GÜNÜN ACILI ÖYKÜSÜDÜR // BU YAŞADIKLARIM. // ANLAŞILIR BULMADIKLARIM.
AĞUSTOS ÖĞLELERİNİN GÖLGELERİNE // GELİNCİKLER KADAR SIRALI, KARALI // KIRMIZI DÜŞERİM TOPRAĞA.
NEREDESİN EY YALNIZLIĞIMIN NEDENİ, // GEÇİLMEMİŞ YURTLARIMIN // YABANIL AĞRISI…
“Sevi Bozkırda Büyür” kitabından alınmıştır.
[1][1][1][1]TOPRAĞI BÜYÜLEYEN ADAM!..“ORÇUN ÖNTAŞ’I ANMA, YAŞATMA ETKİNLİKLERİ” SUNUMUR.S. CANDüşüncelerinden dolayı, babalarının yıllarca zındanlarda tutsakedildikleri ve sonrası dönemlerinde sıcak aile yaşamları kıyıma uğratılarakçocuklukları çalınan, 12 EYLÜL’ün KAHRAMAN ÇOCUKLARI’ndanbirini daha 2014 yılının sonunda yitirdik.Her türlü yıkıma, çürümüşlüğe ve şizofrenik zavallılıklara karşın;kısacık yaşamını övünçlü başarılarla taçlandıran suskun okyanusumuz,yetenekli Bilişim Mühendisimiz;Yaşayan “SALTUKLU’ ların “PRENS’i kalbine yenik düştü.yorgun yüreğini annesiyle babasının GÖĞÜS BOŞLUĞU’na bırakarakbozkırın dingin topraklarının koynuna döndü…Bilimsel Sosyalist Hareketinin 12 Eylül 1980 öncesi önderlerindenşair, yazar, dilbilimci Aysaltuk V. Öntaş’ın tek “Evlad’ı olan Orçunumuzu;Hacıbektaş’da, Selçuklu Saltuklularının torunları olan büyükATA’larının yanında toprağa verdik.Bizler, 68’li bir grup aydın; yoldaşımız, dava arkadaşımız Aysaltuk
Öntaş ve ailesinin; büyük kayıplarının ardından anılarını yaşatmak için oluşturdukları “ANI Etkinlikleri’ çalışmasına katkı vermeyi, dava arkadaşımızın yanında olmayı bir görev bildik, saydık…
Orçunumuzun kaybının ardından, kardeşimiz Aysaltuk V. Öntaş’ın; Ankara’daki dostlarıyla paylaştı sunumda:
“SESSİZLİKLERİYLE , BAŞARILARIYLA, KARANLIKLARA KARŞI GÜÇLÜ YANITLAR VEREREK, BABALARININ KAVGALARININ YANINDA OLDUKLARINI, DURDUKLARINI GÖSTEREBİLMİŞ; YİTİRDİĞİMİZ HER BİR ÇOCUĞUMUZ; KENDİLERİNDEN SONRA YİNELENECEK, GELECEK HER İLKYAZDA, AĞAÇ AĞAÇ, DAL DAL YENİDEN ARAMIZA DÖNECEKLER… BİZLER ONLARI TOPRAĞA FİDAN FİDAN VERDİK; TOPRAK DA ONLARI BİZLERE ORMAN ORMAN GERİ VERECEK!..” DİYORDU.
Orçunumuzla ilgili etkinlik öznelerinin belirlenmesinde; babasının yukarıdaki sunumunun içeriğinin doğru çözümlenmesi dileğiyle … Toplumsallaştırılmış “ORÇUN ÖNTAŞ ETKİNLİKLERİ’nden bir kaçını aşağıda sevenleriyle paylaşıyoruz.
ORÇUN ÖNTAŞ ADINA YAPILACAKLAR
2015 mart ayı içinde başlanacaklar; Yetişkin MAVİ SERVİ ve ÇINAR ağaçlarından oluşan 10 bin M2.lik ANIT MEZAR alanının ağaçlandırılması, KÜLTÜR SANAT EVİ, açık Halk Parkı, Tarihi bir Höyük (Tümülüs)’ten oluşan toplam 30 bin m2.lik bir alanın Sedir, Çınar ve diğer orman çeşitleriyle ağaçlandırılması,
b- 2016 yılında tamamlanacak yapım ve kurulumların açılışları, yaz ayı içinde gerçekleştirilerek, sevenlerinin katılımlarının sağlanması, c- Donanımlı bir HALK OKUMA EVİ’nin KURULMASI, d- Hukuksal ve yazınsal süreçler tamamlanarak; baba Aysaltuk Öntaş’ın adının bundan böyle; AYSALTUK V. ORÇUN öntaş şeklinde kullanılacağının sevenlerince paylaşılması,
e- Yapımı sürmekte olan; AYSALTUK V.ÖNTAŞ BİLİM SANAT YARATIM ÜRETİM MERKEZİ’nin, statüsünün VAKIF’a dönüştürülerek; yazarın tüm bilimsel ve yazınsal eserlerinin, hukuksal güvenliğiyle YAYIN SÜREKLİLİĞİ’nin sağlanması,
f- Orçunumuzun yitikliğini izleyen her ilkyaz (ilkbahar), bozkır köylerinin birinde; adına yeni ağaçlandırma alanlarının kurulması, ailesinden sonra bu geleneğin;
AYSALTUK V. ORÇUN ÖNTAŞ BİLİM SANAT YARATIM ÜRETİM MERKEZİ VAKFI’nca sürdürümünün sağlanması……….vb.
Topraktan yükselen her bir ağacın, yitip giden sevdiklerimizden birinin olabileceğinin unutulmaması dileğiyle!.. Orçunumuzu, 35 yıl önce babası Aysaltuk V. Öntaş’ın TKP DAVASI’nda tutuklu yargılandığı dönemde, kendisi (Orçun) için yazdığı dizelerle uğurluyoruz.
EY OĞUL!..
Ankara Mamak Ask. Ceza ve T.Evi; A.V.öntaş
YABAN AĞAÇLARIMIN KIZIL GÖLGESİ, // KUTLU SULARIMIN GÖZESİ OĞUL!.. // BÜKME DOKUZ’LUK BOYNUNU, // BÜYÜK ATAN SALTUK BEY GİBİ // YEĞİNLİ DUR, BAS TOPRAĞA …
ALDIRMA, ÖNEMSEME, YOK SAY SEN // HAPİSHANE AVLULARINA ERKEN KURULMUŞ // DARAĞAÇLARININ İPLERİNİ!.. // AÇ AÇABİLDİĞİN KADAR TÜM ÇOCUK KOLLARINI // BÜYÜTEBİLDİĞİN KADAR BÜYÜT, ÇOĞALT; // İÇİNDEKİ GELİNCİK TARLALARINI… // YÜREĞİMİN MAVİ GEZEGENİ, OKYANUSU
Selçuklu Yabgu Saltukluları Tigini (şehzadesi) “Mavi Gezegen” in şairi, Yazar TİGİN ORÇUN ÖNTAŞ
“Mavi Gezegen” in Şairi Yazar Tigin (şehzade) Orçun Öntaş; erken yaşlarda aramızdan ayrıldığında, ardında 12 yazınsal eser bırakmıştır. “Suskun Yabgu” adlı eserinin 66. Sayfasında okuruna; kendisini, konat (Selçuklu Saltukluları)’ını şöyle tanımlar, anlatır;
Ben Tigin Orçun Öntaş büyük eylemci / düşünür / dilbilimci bir babanın / kendisi gibi / mürekkebi bozkır mavisi / kalemi hırçın / şair oğluyum
Genel Tarih Yazıcıları on iki asır önce / Oğuz Kınık’larının / bilinen ilk kağanı / Büyük Ata’m Tankut İlteriş Alp Togan’ı / soy ağacımın 1 numarası ;
Beni de Konat’ımın son “Savaşçı Yabgusu” bilge babamden sonra 34. kuşak Selçuklu Saltuklu Tigin (şehzade)’i sayar / mücadelemizi onarlar
Benden öncekiler için de / söyleyeceklerim var tabi onlar da Siyasal Tarih Biliminin konusu yengileriyle / yenilgileriyle Ders Kitapları’nda okutuluyorlar şimdi
Ben Bilge Saltuk / Aysaltuk’un “tek evlaldı” / yol / kalem yoldaşı Tigin Orçun boy / budun / Konat Ata’larım gibi töremi / yasa’mı bildim Anadilim’i / Türkçe’mi yurdum / toprağım belledim susanlardan / susturulanlardan / savrulanlardan olmadım Öz’üm Su’dan / Işık’tandır Konat’ım / Halk’ım Yücelsin / Bilinir Olsun. …
Aysaltuk v. Orçun Öntaş Asyatik Dilleri Bilim Merkezi Edebiyat Kurulu
TiginOrçunÖntaş
“EDEBİYAT”eTKİnliKleRi’nin
Tarihsel Yolculuğu…
Sevgili Tigin’in“ESERLERİ” nin ilk’leriyle, adıyla anılan
kurumsal“EdebiyatEtkinlikleri”nin; edebiyatımızınyazınsal belleğinekonumlandırılmalarının ardından, tarihsel yolculuklarını da kurumsalolarakgüvenlesürdürecektir.
Eserlerinin, gelecek kuşaklarınyüreklerinde,belleklerinde yaşaması, yaşatılması; tüm sevenleri gibi, sevgili tigin’i de, bozok bozkırlarıyla, “Vanasiya” nın mavi göğünün “Taç” landırdığı toprağında, gönendirecek,erinçli kılacaktır. Özlemle anıyoruz…
Edb.Etk. Yrt.Kurulu
Aysaltuk v.Öntaş‘ın “Tek” çocuğu olan
“Mavi Gezegen” in Şairi Yazar Tigin (şehzade) Orçun Öntaş; erken yaşlarda aramızdan ayrıldığında, ardında 12 yazınsal eser bırakmıştır. “Suskun Yabgu” adlı eserinin 66. Sayfasında okuruna; kendisini, konat (Selçuklu Saltukluları)’ını şöyle tanımlar, anlatır;
Ben Tigin Orçun Öntaş büyük eylemci / düşünür / dilbilimci bir babanın / kendisi gibi / mürekkebi bozkır mavisi / kalemi hırçın / şair oğluyum
Genel Tarih Yazıcıları on iki asır önce / Oğuz Kınık’larının / bilinen ilk kağanı / Büyük Ata’m Tankut İlteriş Alp Togan’ı / soy ağacımın 1 numarası ;
Beni de Konat’ımın son “Savaşçı Yabgusu” bilge babamden sonra 34. kuşak Selçuklu Saltuklu Tigin’i (şehzadesi) sayar / mücadelemizi onarlar
Benden öncekiler için de / söyleyeceklerim var tabi onlar da Siyasal Tarih Biliminin konusu yengileriyle / yenilgileriyle Ders Kitapları’nda okutuluyorlar şimdi
Ben Bilge Saltuk / Aysaltuk’un “tek evlaldı” / yol / kalem yoldaşı Tigin Orçun boy / budun / Konat Ata’larım gibi töremi / yasa’mı bildim Anadilim’i / Türkçe’mi yurdum / toprağım belledim susanlardan / susturulanlardan / savrulanlardan olmadım Öz’üm Su’dan / Işık’tandır Konat’ım / Halk’ım Yücelsin / Bilinir Olsun. …
Aysaltuk v. Orçun Öntaş Asyatik Dilleri Bilim Merkezi Edebiyat Kurulu
Yeryuvarı’ı edebiyatında olduğu gibi, ülkemizde de yazınsal etkinliklerin gelişmesi,yetkinleşmesi ( !.) adına gerçekleştirilen tüm “EDEBİYAT ÖDÜLLERi” adlı ETKİNLİKLİK‘ leriniçerikleri, oluşum “biçem” leri, biçimleri,parlatılmış yöntemleriyle uygulanırlıkları hep tartışılmıştır.
Bu nedenle, yazınımız (edebiyatımız) ‘ la ilgili bu bulanık süreç,ülkemiz yazınını bilinçli, bilinçsiz bir açmaza, çıkmaza sürüklemiştir.
Salt bu yüzden, kendilerini bu “YAZINSAL BULANIK” lığın dışında tutan, YAŞAMLARI BOYUNCA bu sürece hiçbir şekilde katılmayan, katkı sunmayan;
kişiliklerini, yazınsal birikimlerini; Türk “edebiyatı” nı tekeline almış bir avuç sermaye artığı bu yazınsal “kirletici“lerinin, “edebiyat barbar“larıyla,tüketim “mafya“larının yağmalarının dışında tutmayı başarmış, kotarmış;
yazınımıza taç’lı katkılar sunmuş, üretken yazarlarımızın var olduğu da bilinir.
Bu nedenle;“TİGİN ORÇUN ÖNTAŞ – ayrık – “EDEBİYAT” ÖDÜLLERİ” ndeki “ AYRIK” sözcüğü, bilinçli bir tanımlama olarak kullanılarak;
Bu gün, ülkemizdeuygulanmakta olan “EDEBİYAT ÖDÜLLERİ” adlı “MASALSI(!) ” etkinliklerden,
“ ayrımlı“bir yazınsal etkinlik olduğu vurgulanmakta;
bu “tanım”lama ,ETKİNLİK YÖNERGE‘ lerinde de belirtildiği gibi, bilinçli bir ” ayrıksal belirtge”, yazınsal “yeni bir seçenek“ olarak sunulmakta, kullanılmaktadır.
TiginOrçun “EDEBİYAT”eTKİnliKleRi’nin
Tarihsel Yolculuğu…
sevgili
Tigin’in“ESERLERİ” nin ilk’leriyle, adıyla anılan
kurumsal“EdebiyatEtkinlikleri”nin; edebiyatımızınyazınsal belleğinekonumlandırılmalarının ardından, tarihsel yolculuklarını da kurumsalolarakgüvenlesürdürecektir.
Eserlerinin, gelecek kuşaklarınyüreklerinde,belleklerinde yaşaması, yaşatılması; tüm sevenleri gibi, sevgili tigin’i de, bozok bozkırlarıyla, “Vanasiya” nın mavi göğünün “Taç” landırdığı toprağında, gönendirecek,erinçli kılacaktır. Özlemle anıyoruz…
A – Mavi Gezegen’in Şairi SelçukluYABGUSaltukluLARI Tigin’i yazarorçun öntaş’ın
şiirleri’NİN İÇERİKYAZINSAL ÇÖZÜMÜ
“mavi gezegen” in şairi,
yazar
TİGİN Orçun Öntaş
Erken yitikliğinin sarsıcı ağrılarının ardından, heryıl adına düzenlenen; “Mavi Gezegen” in Şairi, YazarTiginOrçun ÖntaşAnadil Türkçe ” EDEBİYAT ÖDÜLLERİ ” ve tüm etkinliklerle birlikte, TiginOrçun Öntaş ” Sosyal Sorumluluk Projeleri ” adlı yazınsal etkinliklerin tamamı; Aysaltuk V. Orçun ÖntaşAsyatik Dilleri Bilim Merkezi tarafından “KURUMSAL” olarak yürütülüp, sürdürülmektedir.
TiginOrçun Öntaş, çağdaş şiirin en bunalımlı döneminde, ayrık bir karşıtlık olarakortaya çıkan, Türk şiirinde, yaratıcısı, yazınsal oluşturucusu bilge şair, yazar, dil bilimci ve Edebiyat Kuramcısı babasına (A.V.Öntaş) ait olan; şiirimizde “Yeni Bir Kuram” ve “Yazınsal Akım“ olarak da kabul edilen, Eytişim (Diyalaktik) sel Özdekçi (Özdeksel) şiir akımının öncülerindendir.
Tigin Orçun, yazınsal anlatılarında, kendi şiir örgüsünü yaratmış, kendi anlatılarına en uygun sessel, imgesel şiir tekniğini oluşturmuş az sayıdaki şairlerimizdendir.
Erken yaşta yitirdiğimiz şair ve yazar Tigin Orçun öntaş; öğrencilik yıllarından başlamak üzere, eğitim-öğretimden arta kalan sürelerini; ülkemizin yazınsal belleği olarak da bilinen babasına ait yayınevlerinin “edebiyat” mutfaklarında bulunmuş; yazınsal edimlerle, birikimlerle kendini çoğaltmıştır.
Tigin Orçun öntaş, 1990 yılından itibaren, babasının kurduğu Hasat Yayınları, Orçun Eğitim Yayınları,İlk aşama Yayınları, İlay Yayınları ve Ödül Yayınlarınınyürütüm kadrolarında yer almıştır.Tigin Orçun, yazınsal üretimlerle, edebiyatla olan ilişkisini de hiç ara vermeden, kesmeden sürdürmüş, coşkulu dizeleriyle kendi tekniğini oluşturmuştur.
Doğasal, toplumsal karşıtlıkların şairidir Tigin Orçun öntaş. Kendi çizgisine yakın usta şairlerden çok ayrı bir yerden, AYIRT edilir karşıtlıklarla seslenir okuyucusuna. Yersel bir şair olmaktan çok, bilinir, bilinmez gezegenlerin şairidir. Bu nedenle, okurları onu; “Mavi Gezegen” in şairi olarak betimler, nitelerler.
Tigin, aynı çizgideki şairler gibi köylerden, ovalardan, sam yelinin geçtiği çiy düşmüş bozkırlardan, kardelenleriyle karları, dağların yamaçlarını öpen yalçın kayalıklardan, şehirlerden seslenmez salt.
Sürecin usta şairleri gibi aynı sese, söze, geç, güç gelen her bir karşıtlığa usunu, yüreğini bilinçle, dirençle yoğurur, kendine öz bir ses, söz, imgesel dizeleriyle karşı koyar.Tigin, bir karşı duruşun, direnişin imgesiyle kucaklar her bir karşıtlığı…İşçilerin, ekmek peşinde koşanların, öksüz, yalnız tüten yoksul evlerin dumanlarıyla geçer akşamları, aysız geceleri. Yıldırım, şimşek yüklü bulutların ışıklı yağmurlarıyla iner toprağa, yaprağa, sulara…
En taçlı, seçkin kısa sözcüklerle oluşturur mavi dizelerini.Durgun su lotuslarının (nilüferlerinin) kut’sanmış renkleriyle gülümser halkının yaralı çocuklarına, emekçilerine…Toprağa sıralı düşmüş gelincikleri, karanfilleri , peygamber çiçeklerini kırmızılar nehirsel imgeleri. Okyanus mercanlarının, şakayıklarının sesi olur. En asi ırmakların, gizemli sancıların çığılığıyla ışıklandırır,yakar kara karanlıkları.Okyanusların mavi soluğudur imgeleri Tigin Orçun Öntaş’ın.
Suya, nehire, denize, okyanusa kıyısı olanher bir alıç, ardıç, ağaç gölgesininkızıl gülüşü olur taç’lı dizeleriyle TiginOrçun…
Anlatıları, her gün’ün doğumunda, oluşumunda, yitiminde ; ağacının yeşiline, dalına, gövdesine yaslanır; çocuklarının yüreğine dokunur sessizce; ırmak ırmak, nehir nehir bir ulu sonsuzluk içinde akar ; çoğalır atların, tayların toynaklarıyla, kanatlarıyla kınaladığı bozkırlarını. İçli, yanık bir kavalın sesiyle sarar yüreği, örter, karla, doğmak, üretmek, direnmek, tanımlı yeni söylenceler için…
yabguAySaltuk vakıf suy
Şiirlerinin yazınsal Çözümlemerinden bazıları
tiginorçun öntaş’ın şiirleriyle ilgili yazınsalbir tanımlama; birkaç tümce kurmak gerekirse, onun kendişiir örgüsünde, kendi olan ve çağdaş yönsemelerin sınırlarının ötesine uzanan, içsel bir teknikle şiirini tamamladığı yadsınamaz.
Paul Eluard, Mayakovski ve diğer şiir ustalarının; şiir de örgüledikleri imge, ritm ve ses ilişkilerine, genç şairimiz; derin olgusallık ve kurgusallıklarla oluşturduğu dizelerinde, Türkçe’mizin en taç’lı kısa sözcüklerinin arkasına, nehir’sel, sessel imgeler sağnağıyla, evrensel, özdeksel geçişlerle şiirini toplumsallaştırarak, kendinden sonraki kuşakların yüreğine dokunuyor. ——————————————————————— Tigin Orçun, “evren-doğa-insan-toplum-diyalektik ilişkilerini”, tümcül ve yazınsal olarak çok etkili kullanırken; “toplumcu-gerçekçi” bir “biçemi” de; kendi yazınsal uğraşısının öznesi olarak belirlemiş olmasıyla da ; Türk yazınının yazınsal belleğinde yerini almış görünüyor. Genç şairimiz, düşüncesiyle, yaşam biçimiyle ve eserleriyle her sürecin öznesi olmayı sürdürecek, sonsuza dek halkının veonların çocuklarınıntaç’lı belleklerinde,yüreklerindehep varolmayı, yaşamayı sürdürerek; Mavi Gezegen’lerini taç’landıracaklardır… ……………………………………………………. TiginOrçun Öntaş’ın şiirleri, mavi gezegen’imizin tüm özdeksel öznelerinin; evren-uzay-mekan ilişkileriyle birlikte sorgulandığı masalsı, öyküleme, mitolojik anlatı bir şiir’dir. Tigin Orçun, evren-doğa-insan-toplum- diyalektik ilişkilerini, eserlerinde tümcül kullananarak; “toplumcu- gerçekçi “ şiir çözümlemelerini, okuruyla paylaşmaktadır. Tigin (şehzade) Orçun Öntaş’ın şiirlerinde örgülediğiimge, ritim, söz ve ses gücü; etkisi çok güçlü okyanus “dip” akıntılarına benzeyen söylencesel dizelerine; aklı, duyguyusarsan, çoğaltan bir ulu bilgeliği de okuyucusunun kucağına, yüreğine koymuş görünüyor. Şair, yaşadığı doğasal, toplumsal süreçlerle; dün’ümüzü sorgular, okuyucusuna sorgulatırken; yarınlarımızı da tarihsel gerçekçilik ve bütünlük içinde, yeniden çözümlenmesini öngörüyor, yüreğine, usuna sığınıyor çocuklarının…
yabguSaltukvakıf suyayınları
2014‘ün sonlarında genç yaşta yitirdiğimiz; Şair, yazartigin orçun öntaş; Bilim Kültür, Sanat insanı Aysaltuk v.öntaş’ın “tek evladı” dır. Yitikliğiyle ardında, büyük acılar bırakan genç Şairin yazınsal yapıtlarından bazıları, aşağıda gösterilmiştir. —————————————————————————-
Sevgili TiginOrçun Öntaş’ın, en verimli dönemlerine ait yazınsal birikimlerinin bir bölümü daha; adını da taşıyan Bilim Merkezi’mizin ilgili Yazınsal Kurumlarının özverili çalışmalarının sonucunda ; aşağıda adlarıyla görsellerden de anlaşılacağı gibi;TiginOrçun Öntaş’ın
7adet seçki yapıtı’ı, vakıf’ımızca yayınlanarak edebiyatımıza kazandırılmıştır.Diğer yazınsal birikimleriyle ilgili çalışmalar sürdürülmektedir.
Yayınlanan seçkiler
Suskun Yabgu’nun Güncesi
Sudaki Kozmik İz
Bıraktığım Gibi KalÜzgünüm, Böyle Gitmeseydin
Ağlama. Nehirler Durulunca Dönerim
Bozkırlarımın Mavi Gülüşü
Düşler de kanar, vurulur
Tüm anılarını kucaklarız.
Tigin Orçun Öntaş Anma Kurulu
Şairin,
“Sudaki Kozmik İz” adlı yapıtından;
“…her bir ağrılı bakış külleriyle besliyor dumanlarıyla aklığını örtüyor saçlarımın
ay karanlık gece solumuyor ıhlamur çiçeklerinin taçlarını yağmalıyor yarasalar karıncalar
yırtılıyor gün ışımadan kelebeklerin kanadı
beşiklerindeki bebeklerin pembe dudakları nilüferlerin ağaran güne uyananları kardan gülüşler
yarınlar hangi gül ağacının dibinde gölgesinde
bu işin neresinde durur hıdırellez’ler görünmez tanrılar ağlayan tanrıçalar var mı bir bileni .…”
Tigin Orçun Öntaş
Şairin,
(Suskun Yabgu’nun Güncesi) yapıtından;
“… yazıyorum yazdıklarım çiçeklenmiyor gülümsemiyor kar buz üstünde
kalemim asi mürekkebim hırçın
asya da idil bilge nil Afrika da
bir başka yerde susmayan susturulamayan kızıl bir nehir misisipi
Hiçbir kimse saçlarının perçemini tanrı da tanrıça da olsa
TİGİNORÇUN ÖNTAŞ‘IN
TÜRK OĞUZ KOZMOGONİĞİNE UYGUN GERÇEKLEŞTİRİLEN
ANITSAL KURGANI
tigin Orçun Anıtsal Kurganı’nın, Türk (Oğuz Name) İm’li “Kozmogoniksel” Açılımı;
Tigin Orçun Anıtsal Kurganı
BİLGİLENDİRME
Tigin Orçun, Türk edebiyatında, Türkçeyi en iyi kullananyazarlarımızdan biri olarak kabul edilen, ; Türk Dilleri ‘yle Türk Edebiyatı Tarihçisi, Ön (proto) Türkler Araştırmacısı, Eğitimci, Şair, Bilim, Sanat, Kültür insanı yazar, Aysaltuk V. Öntaş’ıntek çocuğudur…
Baba Aysaltuk V.Öntaş; Türk Eğitimiyleedebiyat dünyasına onlarca eser kazandırmanın yanı sıra,“Ana DilimizTürkçe”yle ilgili çeşitli bilimsel çalışmalar,sunumlar, söyleşiler gerçekleştirerek, on binlerce katılımcının usunda, yüreğinde “Ana Dilimiz Türkçe”yle ilgili bir duyarlılık oluşmasına katkıda bulunmuş,bilimsel, yazınsal çalışmalarını kesintisiz sürdüren ışıtmacı bir aydındır.
SUNUM ;
“Babasının bilimsel ve yazınsal eserleriyle; Büyük Ata’larının görsel, tarihsel, bulgusal birikimlerinin; “KURUMSAL” bir yapı içinde korunarak; tarihsel yolculuklarını eksilmeden, bozuma uğratılmadan sürdürmesi”amaçlı“Taç”lı Tasarısını hayata geçirme çalışmaları sürecinde kalbine yenik düşen Genç SaltukluTigin’inin“ironik” öyküsünün ardından; !..
babası Aysaltuk v.orçun Öntaş tarafından; oğlunun düşlerine, düşüncelerine uygun ” gerçekleştirilen;
SELÇUKLU YABGUSaltukluları Torunlarından. Tigin Orçun’unAnıtsal Kurganı
Tigin Orçun Öntaş; Mezopotamya başta olmak üzere, “Kadim” Anadolu topraklarında toplumsal aydınlanmanın, değişimin açkısı, yaratıcısı, dağarcığı olanSelçuklu hanedan ailesinin üyelerinden
Selçuklu Yabgu (Han) Saltukluları Tigini (şehzadesi) “Mavi Gezegen” in şairi, YazarTİGİNORÇUN ÖNTAŞ
fotoğraf; Tigin Orçun, Petersburg / 2011 / Rusya
Tigin Orçun’un Yazınsal Üretimleri
“Mavi Gezegen” in şairi, YazarTİGİNORÇUN ÖNTAŞ;
Erken ve üretken bir yaşta yitirdiğimiz sevgili Tigin Orçun, yazar Aysaltuk v. Öntaş‘ın “tek” çocuğudur.
“mavi Gezegen” in Şairi Yazar Tigin (şehzade) Orçun Öntaş; erken yaşlarda aramızdan ayrıldığında, ardında 12 yazınsal eser bırakmıştır. “Suskun Yabgu” adlı eserinin 66. Sayfasında okuruna; kendisini, konat’ı (Selçuklu Saltukluları)’nı şöyle tanımlar, anlatır;
Ben Tigin Orçun Öntaş büyük eylemci / düşünür / dilbilimci bir babanın / kendisi gibi / mürekkebi bozkır mavisi / kalemi hırçın / şair oğluyum
Genel Tarih Yazıcıları on iki asır önce / Oğuz Kınık’larının / bilinen ilk kağanı /Büyük Ata’m Tankut İlteriş Alp Togan’ı / soy ağacımın 1 numarası ;
Beni de Konat’ımın son “Savaşçı Yabgusu” bilge babamdan sonra 34. kuşak Selçuklu Saltuklu Tigin’i (şehzadesi) sayar / mücadelemizi onarlar
Benden öncekiler için de / söyleyeceklerim var tabi onlar da Siyasal Tarih Biliminin konusu yengileriyle / yenilgileriyle Ders Kitapları’nda okutuluyorlar şimdi
Ben Bilge Saltuk / Aysaltuk’un “tek evladı” / yol / kalem yoldaşı Tigin Orçun boy / budun / Konat Ata’larım gibi töremi / yasa’mı bildim Anadilim’i / Türkçe’mi yurdum / toprağım belledim susanlardan / susturulanlardan / savrulanlardan olmadım Öz’üm Su’dan / Işık’tandır Konat’ım / Halk’ım Yücelsin / Bilinir Olsun. …
Aysaltuk v. Orçun Öntaş Asyatik Dilleri Bilim Merkezi Edebiyat Kurulu
Aysaltuk v.Tigin Orçun Öntaş Kültür // Sanatevi
Tigin orçun öntaş’ın
yazınsal çalışmalarından örnekler
2014‘ün sonlarında genç yaşta yitirdiğimiz; Şair, yazar Tigin orçun öntaş; Edebiyatımızın yaşayan çınarı, Türk Dilleri ve Tarihi, Edebiyat Kuramcısı, Dilbilimci ; Bilim Kültür, Sanat insanı Aysaltuk v.öntaş’ın “tek evladı” dır. Yitikliğiyle ardında, büyük acılar bırakan genç Şairin yazınsal yapıtlarından bazıları, aşağıda gösterilmiştir.
—————————————————————————-
Tigin, Yazınsal Çalışmaları nedeniyle Rusya ‘da kaldığı süreçlerin birinde
YAZINSAL SUNUM
“Mavi Gezegen” in Şairi, yazar
TİGİN Orçun Öntaş
Erken yitikliğinin sarsıcı ağrılarının ardından, heryıl adına düzenlenen; “Mavi Gezegen” in Şairi, YazarTiginOrçun ÖntaşAnadil Türkçe ” EDEBİYAT ÖDÜLLERİ ” ve tüm etkinliklerle birlikte, TiginOrçun Öntaş ” Sosyal Sorumluluk Projeleri ” adlı yazınsal etkinliklerin tamamı; Aysaltuk V. Orçun ÖntaşAsyatik Dilleri Bilim Merkezi tarafından “KURUMSAL” olarak yürütülüp, sürdürülmektedir.
TiginOrçun Öntaş, çağdaş şiirin en bunalımlı döneminde, ayrık bir karşıtlık olarakortaya çıkan, Türk şiirinde, yaratıcısı, yazınsal oluşturucusu bilge şair, yazar, dil bilimci ve Edebiyat Kuramcısı babasına (A.V.Öntaş) ait olan; şiirimizde “Yeni Bir Kuram” ve “Yazınsal Akım“ olarak da kabul edilen, Eytişim (Diyalaktik) Özdekçi (Özdeksel) şiir akımının öncülerindendir.
Tigin Orçun, yazınsal anlatılarında, kendi şiir örgüsünü yaratmış, kendi anlatılarına en uygun sessel, imgesel şiir tekniğini oluşturmuş az sayıdaki şairlerimizdendir.
Erken yaşta yitirdiğimiz şair ve yazar Tigin Orçun öntaş; öğrencilik yıllarından başlamak üzere, eğitim-öğretimden arta kalan sürelerini; ülkemizin yazınsal belleği olarak da bilinen babasına ait yayınevlerinin “edebiyat” mutfaklarında bulunmuş; yazınsal edimlerle, birikimlerle kendini çoğaltmıştır.
Tigin Orçun öntaş, 1990 yılından itibaren, babasının kurduğu Hasat Yayınları, Orçun Eğitim Yayınları,İlk aşama Yayınları, İlay Yayınları ve Ödül Yayınlarınınyürütüm kadrolarında yer almıştır.Tigin Orçun, yazınsal üretimlerle, edebiyatla olan ilişkisini de hiç ara vermeden, kesmeden sürdürmüş, coşkulu dizeleriyle kendi tekniğini oluşturmuştur.
Doğasal, toplumsal karşıtlıkların şairidir Tigin Orçun öntaş. Kendi çizgisine yakın usta şairlerden çok ayrı bir yerden, AYIRT edilir karşıtlıklarla seslenir okuyucusuna. Yersel bir şair olmaktan çok, bilinir, bilinmez gezegenlerin şairidir. Bu nedenle, okurları onu; “Mavi Gezegen” in şairi olarak betimler, nitelerler.
Tigin, aynı çizgideki şairler gibi köylerden, ovalardan, sam yelinin geçtiği çiy düşmüş bozkırlardan, kardelenleriyle karları, dağların yamaçlarını öpen yalçın kayalıklardan, şehirlerden seslenmez salt.
Sürecin usta şairleri gibi aynı sese, söze, geç, güç gelen her bir karşıtlığa usunu, yüreğini bilinçle, dirençle yoğurur, kendine öz bir ses, söz, imgesel dizeleriyle karşı koyar.Tigin, bir karşı duruşun, direnişin imgesiyle kucaklar her bir karşıtlığı…İşçilerin, ekmek peşinde koşanların, öksüz, yalnız tüten yoksul evlerin dumanlarıyla geçer akşamları, aysız geceleri. Yıldırım, şimşek yüklü bulutların ışıklı yağmurlarıyla iner toprağa, yaprağa, sulara…
En taçlı, seçkin kısa sözcüklerle oluşturur mavi dizelerini.Durgun su lotuslarının (nilüferlerinin) kut’sanmış renkleriyle gülümser halkının yaralı çocuklarına, emekçilerine…Toprağa sıralı düşmüş gelincikleri, karanfilleri , peygamber çiçeklerini kırmızılar nehirsel imgeleri. Okyanus mercanlarının, şakayıklarının sesi olur. En asi ırmakların, gizemli sancıların çığılığıyla ışıklandırır,yakar kara karanlıkları.Okyanusların mavi soluğudur imgeleri Tigin Orçun Öntaş’ın.
Suya, nehire, denize, okyanusa kıyısı olanher bir alıç, ardıç, ağaç gölgesininkızıl gülüşü olur taç’lı dizeleriyle TiginOrçun…
Anlatıları ;
her gün’ün doğumunda, oluşumunda, yitiminde ; ağacının yeşiline, dalına, gövdesine yaslanır; çocuklarının yüreğine dokunur sessizce; ırmak ırmak, nehir nehir bir ulu sonsuzluk içinde akar ; çoğalır.
İpek yeleli atların, tayların toynaklarıyla, kanatlarıyla kınaladığı bozkırlarını. İçli, yanık bir kavalın sesiyle sarar her bir yüreği. Örter masalsı karlarıyla yağız yeri. Yağmuruyla, yeliyle sarar mavi toprağını; yeniden doğmak, üretmek, direnmek, tanımlı yeni söylenceleri “Taç” landırmak için…
yabguAySaltuk vakıf suyayınları
Tigin / Kiev’de
PAYLAŞILIR !..
Bugün (30 Mart) , Tigin Orçun Öntaş’ın doğum günü.
Sevgili TiginOrçun Öntaş’ın, en verimli dönemlerine ait yazınsal birikimlerinin bir bölümü daha; adını da taşıyan Bilim Merkezi’mizin ilgili Yazınsal Kurumlarının özverili çalışmalarının sonucunda ; aşağıda adlarıyla görsellerden de anlaşılacağı gibi;TiginOrçun Öntaş’ın
7adet seçki yapıtı’ı, vakıf’ımızca yayınlanarak edebiyatımıza kazandırılmıştır.Diğer yazınsal birikimleriyle ilgili çalışmalar sürdürülmektedir.
Yayınlanan seçkileri
Sudaki Kozmik İz
Bıraktığım Gibi Kal
Suskun Yabgu’nun Güncesi
Üzgünüm Böyle Gitmeseydin
Ağlama Nehirler Durulunca Dönerim
Bozkırlarımın Mavi Gülüşü
Düşler de kanar, vurulur
Tüm anılarını kucaklarız.
Şairin,
“Sudaki Kozmik İz” adlı yapıtından;
“…her bir ağrılı bakış külleriyle besliyor dumanlarıyla aklığını örtüyor saçlarımın
ay karanlık gece solumuyor ıhlamur çiçeklerinin taçlarını yağmalıyor yarasalar karıncalar
yırtılıyor gün ışımadan kelebeklerin kanadı // beşiklerindeki bebelerin pembe dudakları nilüferlerin ağaran güne uyananları kardan gülüşler
yarınlar hangi gül ağacının dibinde gölgesinde
bu işin neresinde durur hıdırellez’ler görünmez // bilinmez tanrılar ağlayan tanrıçalar var mı bir bileni var mı .…”
Tigin Orçun Öntaş
Şairin,
(Suskun Yabgu’nun Güncesi) yapıtından;
“… yazıyorum yazdıklarım çiçeklenmiyor gülümsemiyor kar buz üstünde
kalemim asi mürekkebim hırçın asya ‘da idil bilge nil Afrika da
bir başka yerde susmayan susturulamayan kızıl bir nehir misisipi amazon’larda vahşi çığlık buz çöllerinde kanayan çiçek …”
analarını yitirmeden kuzular ateş böcekleri susmadan şafak sökmeden nilüfer taçlarının sevişenlerinin üstüne erken çık yola kendini eksilteni sevmez yıl
geceyi yalnız önlemsiz geçenler örümceklerin ağrılı ağılı olanları
dizeleri yırtılmış şairler …” tiginorçun öntaş
Şairin, “ Bozkırımın Mavi Gülüşü” adlı yapıtından;
“… gamı yoktu kederi yoktu ateşi yoktu gönlümün sen kanatlarını suya çamura değdirmeden önce
saçlarımın her bir telini ayırmamıştı rüzgar alıç karamuk dikenleri bitmezdi girmezdi koynuma hiç sen gelmeden önce …”
tigin orçun öntaş
Yazarın, “Vanasiya!.. Anadolu Kamonika’larının Mavi Kutbu” adlı yapıtından;
“…Ah… Spartaküs Troya’nın kozmik yarası
Kale önlerinde Çarmıhını tutan el Paris’in gülen yüzü “ Hektor”
Aklımın Yüreğimin Yaralı ustası
Gece neden yaralı Dizlerinin üstüne Oturmuş dağlar
Kim ağlattı suları Çıplak şimdi Yatağında nehirler
Ah.. Vanasiya’nın kızıl kanatlı perisi halkımın Mavi kutbu Pensilya…
Sevgili Tigin’in“ESERLERİ” nin ilk’leriyle, adıyla anılan
kurumsal“EdebiyatEtkinlikleri”nin; edebiyatımızınyazınsal belleğinekonumlandırılmalarının ardından, tarihsel yolculuklarını da kurumsalolarakgüvenlesürdürecektir.
Eserlerinin, gelecek kuşaklarınyüreklerinde,belleklerinde yaşaması, yaşatılması; tüm sevenleri gibi, sevgili tigin’i de, bozok bozkırlarıyla, “Vanasiya” nın mavi göğünün “Taç” landırdığı toprağında, gönendirecek,erinçli kılacaktır. Özlemle anıyoruz…
Edb.Etk. Yrt.Kurulu
ETKİNLİK SUNUMU
Yeryuvarı’ı edebiyatında olduğu gibi, ülkemizde de yazınsal etkinliklerin gelişmesi,yetkinleşmesi ( !.) adına gerçekleştirilen tüm “EDEBİYAT ÖDÜLLERi” adlı ETKİNLİKLİK‘ lerin içerikleri, oluşum “biçem” leri, biçimleri, parlatılmış yöntemleriyle uygulanırlıkları hep tartışılmıştır.
Bu nedenle, yazınımız (edebiyatımız) ‘ la ilgili bu bulanık süreç,ülkemiz yazınını bilinçli, bilinçsiz bir açmaza, çıkmaza sürüklemiştir.
Salt bu yüzden, kendilerini bu “YAZINSAL BULANIK” lığın dışında tutan, YAŞAMLARI BOYUNCA bu sürece hiçbir şekilde katılmayan, katkı sunmayan;
kişiliklerini, yazınsal birikimlerini; Türk “edebiyatı” nı tekeline almış bir avuç sermaye artığı bu yazınsal “kirletici“lerinin, “edebiyat barbar“larıyla, tüketim “mafya“larının yağmalarının dışında tutmayı başarmış, kotarmış;
yazınımıza taç’lı katkılar sunmuş, üretken yazarlarımızın var olduğu da bilinir.
Bu nedenle;“TİGİN ORÇUN ÖNTAŞ – ayrık – “EDEBİYAT” ÖDÜLLERİ” ndeki “ AYRIK” sözcüğü, bilinçli bir tanımlama olarak kullanılarak;
Bu gün, ülkemizdeuygulanmakta olan “EDEBİYAT ÖDÜLLERİ” adlı “MASALSI(!) ” etkinliklerden,
“ ayrımlı“bir yazınsal etkinlik olduğu vurgulanmakta;
bu “tanım”lama, ETKİNLİK YÖNERGE‘ lerinde de belirtildiği gibi, bilinçli bir ” ayrıksal belirtge”, yazınsal “yeni bir seçenek“ olarak sunulmakta, kullanılmaktadır.
Y
Tigin Orçun Öntaş
“ayrık” – “ardışık” “edebiyat” ödülleri
A – Mavi Gezegen’in Şairi SelçukluYABGUSaltukluLARI Tigin’i yazarorçun öntaş’ın
şiirleri’NİN İÇERİKYAZINSAL ÇÖZÜMÜ
tiginorçun öntaş’ın şiirleriyle ilgili yazınsalbir tanımlama; birkaç tümce kurmak gerekirse, onun kendişiir örgüsünde, kendi olan ve çağdaş yönsemelerin sınırlarının ötesine uzanan, içsel bir teknikle şiirini tamamladığı yadsınamaz.
Paul Eluard, Mayakovski ve diğer şiir ustalarının; şiir de örgüledikleri imge, ritm ve ses ilişkilerine, genç şairimiz; derin olgusallık ve kurgusallıklarla oluşturduğu dizelerinde, Türkçe’mizin en taç’lı kısa sözcüklerinin arkasına, nehir’sel, sessel imge’ler sağnağıyla, evrensel, özdeksel geçişlerle şiirini toplumsallaştırarak, kendinden sonraki kuşakların yüreğine dokunuyor. ——————————————————————— Tigin Orçun, “evren-doğa-insan-toplum-diyalektik ilişkilerini”, tümcül ve yazınsal olarak çok etkili kullanırken; “toplumcu-gerçekçi” bir “biçemi” de; kendi yazınsal uğraşısının öznesi olarak belirlemiş olmasıyla da ; Türk yazınının yazınsal belleğinde yerini almış görünüyor. Genç şairimiz, düşüncesiyle, yaşam biçimiyle ve eserleriyle her sürecin öznesi olmayı sürdürecek, sonsuza dek halkının veonların çocuklarınıntaç’lı belleklerinde,yüreklerindehep varolmayı, yaşamayı sürdürerek; Mavi Gezegen’lerini taç’landıracaklardır… …………………………………………………….
TiginOrçun Öntaş’ın şiirleri, mavi gezegen’imizin tüm özdeksel öznelerinin; evren-uzay-mekan ilişkileriyle birlikte sorgulandığı masalsı, öyküleme, mitolojik anlatı bir şiir’dir. Tigin Orçun, evren-doğa-insan-toplum- diyalektik ilişkilerini, eserlerinde tümcül kullananarak; “toplumcu- gerçekçi “ şiir çözümlemelerini, okuruyla paylaşmaktadır. Tigin (şehzade) Orçun Öntaş’ın şiirlerinde örgülediğiimge, ritim, söz ve ses gücü; etkisi çok güçlü okyanus “dip” akıntılarına benzeyen söylencesel dizelerine; aklı, duyguyusarsan, çoğaltan bir ulu bilgeliği de okuyucusunun kucağına, yüreğine koymuş görünüyor. Şair, yaşadığı doğasal, toplumsal süreçlerle; dün’ümüzü sorgular, okuyucusuna sorgulatırken; yarınlarımızı da tarihsel gerçekçilik ve bütünlük içinde, yeniden çözümlenmesini öngörüyor, yüreğine, usuna sığınıyor çocuklarının…
fotoğraf : (Aysaltuk V. Orçun Öntaş– Ekim 2018 Kırşehir)
(-Ağsal içerik; Tigin Orçun Öntaş – 2008)
( 16 Aralık 2017 ) ” ÖNEMLİ UYARI “
Aşağıdaki “Yazınsal Basından” başlıklı sunumlardan sonraki(16 Aralık 2017) Tarihli “PAYLAŞIM” la ilgili bölümde de belirtildiği gibi;yazarımız Aysaltuk V. Öntaş, internet ortamında “KURUMSAL İLETİŞİMİN” dışında erişim, iletişim amaçlı “FACEBOOK ya da BENZERİ HESAPLAR”kullanmamaktadır. Yazarımız tarafından düzenlenmiş gibi gösterilen bu tür erişim, iletişim amaçlı“FACEBOOK ve benzeri “SOSYAL MEDYA HESAPLAR” ; Yazarımızın istenci dışında; AYRIMLI topraklar üzerindeki dil dostları,öğrencileriyle okurları tarafından oluşturulan hesaplardır…
kKAYNAKLAr : yazarla ilgili bazı –ayrımlı – kurumların belgelik (arşiv) leri, belgeler, görüşler, dergiler, sunumlar, eğitimci, hukukçu, sendikacı, akademisyen, bilim insanlarıyla,sanatçı veyazarların
Düşünceleri, Görüşleri…
Yazın (Edebiyat)’ ımızın ; – şiir, roman, öykü, masal, oyun, inceleme, araştırma, söylence v.b.– her türü başta olmak üzere: Genel Tarih, Bilim/Sanat/Kültür/Müzikgibi temel bilimin ve sanatın her alanında ( incelemek için; ANA SAYFA’DAN yazara ait ESERLER BÖLÜMÜNÜtıklayınız) yüzlerce yazınsal ve bilimsel üretimleriyle aklımızı, yüreğimizi Taç‘landıran Şair, Yazar, Dilbilimci Aysaltuk v.Öntaş‘la ilgili aşağıdaki “Tanım“lı bilgi, “Belge” ve yazınsal “Anlatı” lardan oluşan bir bölüm, “arşiv“sel bilgi isteklerine yanıt olarak; kurumumuz tarafından düzenlenmiştir.
Özel Sunum Bilgileri
Tigin Orçun Öntaş‘ın; “Biyografik // Belgesel Anlatı //Aysaltuk v.Öntaş” adlı eserinin “Tanıtım Sunum“undan alınmıştır.
Aysaltuk v.Öntaş‘ın “Tek” çocuğu olan
“Mavi Gezegen” in Şairi Yazar Tigin (şehzade) Orçun Öntaş; erken yaşlarda aramızdan ayrıldığında, ardında 12 yazınsal eser bırakmıştır. sevgili Tigin ; “Suskun Yabgu” adlı eserinin 66. Sayfasında okuruna; kendisini, konat (Selçuklu Saltukluları)’ını şöyle tanımlar, anlatır;
Ben ; Tigin Orçun Öntaş büyük eylemci / düşünür / dilbilimci bir babanın / kendisi gibi / mürekkebi bozkır mavisi / kalemi hırçın / şair oğluyum
Genel Tarih Yazıcıları on iki asır önce / Oğuz Kınık’larının / bilinen ilk kağanı / Büyük Ata’m Tankut İlteriş Alp Togan’ı / soy ağacımın 1 numarası ;
Beni de Konat’ımın son “Savaşçı Yabgusu” bilge babamden sonra 34. kuşakSelçuklu Saltuklu Tigin’i (şehzadesi) sayar /mücadelemizi onarlar
Benden öncekiler için de / söyleyeceklerim var tabi onlar da Siyasal Tarih Biliminin konusu yengileriyle / yenilgileriyle Ders Kitapları’nda okutuluyorlar şimdi
Ben Bilge Saltuk / Aysaltuk’un “tek evlaldı” / yol / kalem yoldaşı Tigin Orçun boy / budun / Konat Ata’larım gibi töremi / yasa’mı bildim Anadilim’i / Türkçe’mi yurdum / toprağım belledim susanlardan / susturulanlardan / savrulanlardan olmadım Öz’üm Su’dan / Işık’tandır Konat’ım / Halk’ım Yücelsin / Bilinir Olsun. …
Aysaltuk v. Orçun Öntaş
TiGinOrçun Öntaş’TAN
her// aYbir şİİr// Bir özdeyiş
Eylül ay’ı,
Siyasal –toplumsal hayatımızda, “incinmiş”lerin incitilmiş’lerin de tarihidir.
12 Eylül Darbe’sinin ardından 42 yılgeçmesine karşın, darbe süresince yitirdiklerimizin, yitik’lerimiz ağrılarının, acılarının ateşi hergün daha da artarak büyüyor içimizde. …
Bugün de öncekiler gibi Erk’in “becerikli (!) algısal yetenek’lerinin sonucunda toplumun “hafıza”sı tümüyle silinmiş;
Mağdurlarla süreğen’leri, Kendi babalarının, halkının katillerinin peşinden koşan yitik kuşaklara, alkışları bulanık parya’lara dönüştürülmüştür.
İmdilerde de, sürecin işkencecileriyle, işbirlikçilerinin; 12 Eylül’ün mağdur’lardan rol çalarak, yeniden kendilerini siyasallaştırdıklarına, toplum kurtarıcıları olarak konumlandırdıklarına tanıklık ediyoruz.
Ne üzünçlü bir süreçtir ki; yine erk’sel bir dayatmayla toplumsal dün tümüyle unutturularak, gündemden düşürülmüş, halk kitleleri bugün tam orta yerinden ikiye bölünmüştür. Oyun içinde “oy”una dönüşen bu kirli süreci izleyen yurtseverlerin varlığı gönendiriyor bizleri. Sevinç, erinç yükleniyor yüreklerimiz. Az da olsa “soluk” alıyoruz. …
Darbe süreçlerinin tüm kahramanlarını “anmak”, “yaşatmak” adına,
Bu ay da şiir severleri “kuşatacak”;
“Tarih “üzünç”ün, “hüzün”ün de ortağıdır; diyen bilge şairin ilişikteki 6 Ek sayfalık üzünçlü dizeleriyle 12 Eylül’ün kahramanlarıyla, Tigin’in okurlarını “selam”lamlıyoruz.. ..
Aysaltuk v.Orçun Öntaş Bilim Merkezi
Edb.Kurulu / Antalya
Tigin:Orçun / eser / bozkırların mavi gülüşü / sf. 188-212
“Hüzün”lü Bir Anı’nın Destan’ından
2005 Ankara Ulucanlar Cezaevi /
aysaltuk v.öntaş
“… // … Git /
çekil aradan /
yol yorgunları sevmez /
kirletme aklımızı / kavgamızı /
Tarih “üzünç”ün, “hüzün”ün de ortağıdır / anımsa / imdi
ayrılık / gayrı’lık / saflarda gizli / yakınmanın / günah çıkarmanın / yararı yok /
karmaşıklık / karşıtlık us(akıl) bulandırır /
İkimizden biri fazlaydı / doğru’su / bu /
birimizi eksiltecekti / bu kavga / “zaman”
(..) Uygunsa ortam / nefes alır insan / kardelenler / ipek böcekleri / çöl kumları ardışık’sa beşikler /
1
Yok saymadım / saymam hiç / yoldaşlığımızı / en kahredici /
namlulardan kavgamıza atılan / sayısız kurşunları / kanıyla / ateşi sönmeden daha / eşit paylaştığımız günleri
kör edemem gözlerimi / telve’siz kahvenin “hatır”ı / “kavga” da değil / dilek kutularında taç’lanır /
olmamış bilmem / olurlamam / tüm bu olanları / yaşananları /
And olsun /
Ah demem / inan /
kızıl gömleğim sırtımda / sen olmadan da ölürüm / sen olmasan da /
Prangalarımın / zincirlerimin /
soğuk demirlerinin üstünde / darağaçlarının gölgesi /
hücremin duvarlarında / sevdiklerimin üzünç’lü yüzleri / bir de /
Yakınmadım / yakınmam /
Kızıl kenger’i / kalemi tutan /
ellerimin üstünde us’um (aklım) /
yüreğimde
anam Hanım Kadın / konat’ım / halkım / kadınım bir de / 2
boğazıma dolanacak / ölüm “urgan”ının düğüm’lerinin sayılarını / sorgulayacak çocuklarım / benden sonra /
-Kimin ne olduğuna değil, olmadığına bakar, sorgular tarih /
TiginOrçun
-Tarih karışıklıklardan değil / karşıtlıklardan beslenir /
TiginOrçun
– düşman, senin yüreğine yuva yapmışsa; yatağa senden önce girer; senden de sonra kalkar sofrandan, unutma; hayat sandığında da kısa, ayıp değil, fırsatın varken, bir kez daha sorgula kendini, yeniden konumlandır ki, toprağa döndüğünde yüzün olsun !…
TiginOrçun
Asyatik Dilleri Bilim Merkezi Edebiyat Kurulu
Tigin Orçun’un Büyük Atalarından; SelçukluSaltuklu Yabgu (Han‘ı) suİnanç Biygu Tuğrulİzzettin Saltuk‘un onikinci yüzyılda yapılanErzurum’dakiAnıtsal Kurganı
“ Mavi Gezegen” in Şairi SelçukluYABGUSaltukluLARI Tigin’i
yazarorçun öntaş
Erken yitikliğinin sarsıcı ağrılarının ardından, heryıl adına düzenlenen; “Mavi Gezegen” in Şairi, YazarTiginOrçun Öntaş Anadil Türkçe ” EDEBİYAT ÖDÜLLERİ ” ve tüm etkinliklerle birlikte, TiginOrçun Öntaş ” Sosyal Sorumluluk Projeleri ” adlı yazınsal etkinliklerin tamamı; Aysaltuk V. Orçun ÖntaşAsyatik Dilleri Bilim Merkezi tarafından “KURUMSAL” olarak yürütülüp, sürdürülmektedir.
TiginOrçun Öntaş, çağdaş şiirin en bunalımlı döneminde, ayrık bir karşıtlık olarakortaya çıkan, Türk şiirinde, yaratıcısı, yazınsal oluşturucusu bilge şair, yazar, dil bilimci ve Edebiyat Kuramcısı babası (A.V.Öntaş) ‘na ait olan; şiirimizde “Yeni Bir Kuram” ve “Yazınsal Akım“ olarak da kabul edilen, Eytişim (Diyalaktik) sel Özdekçi (Özdeksel) şiir akımının öncülerindendir.
Tigin Orçun, yazınsal anlatılarında, kendi şiir örgüsünü yaratmış, kendi anlatılarına en uygun sessel, imgesel şiir tekniğini oluşturmuş az sayıdaki şairlerimizdendir.
Erken yaşta yitirdiğimiz şair ve yazar TiginOrçun öntaş; öğrencilik yıllarından başlamak üzere, eğitim-öğretimden arta kalan sürelerini; ülkemizin yazınsal belleği olarak da bilinen babasına ait yayınevlerinin “edebiyat” mutfaklarında bulunmuş; yazınsal edimlerle, birikimlerle kendini çoğaltmıştır.
Tigin Orçun öntaş, 1990 yılından itibaren, babasının kurduğu Hasat Yayınları, Orçun Eğitim Yayınları, İlk aşama Yayınları, İlay Yayınları ve Ödül Yayınlarınınyürütüm kadrolarında yer almıştır.Tigin Orçun, yazınsal üretimlerle, edebiyatla olan ilişkisini de hiç ara vermeden, kesmeden sürdürmüş, coşkulu dizeleriyle kendi tekniğini oluşturmuştur.
Doğasal, toplumsal karşıtlıkların şairidir Tigin Orçun öntaş. Kendi çizgisine yakın usta şairlerden çok ayrı bir yerden, AYIRT edilir karşıtlıklarla seslenir okuyucusuna. Yersel bir şair olmaktan çok, bilinir, bilinmez gezegenlerin şairidir. Bu nedenle, okurları onu; “Mavi Gezegen” in şairi olarak betimler, nitelerler.
Tigin, aynı çizgideki şairler gibi köylerden, ovalardan, sam yelinin geçtiği çiy düşmüş bozkırlardan, kardelenleriyle karları, dağların yamaçlarını öpen yalçın kayalıklardan, şehirlerden seslenmez salt.
Sürecin usta şairleri gibi aynı sese, söze, geç, güç gelen her bir karşıtlığa usunu, yüreğini bilinçle, dirençle yoğurur, kendine öz bir ses, söz, imgesel dizeleriyle karşı koyar.Tigin, bir karşı duruşun, direnişin imgesiyle kucaklar her bir karşıtlığı…İşçilerin, ekmek peşinde koşanların, öksüz, yalnız tüten yoksul evlerin dumanlarıyla geçer akşamları, aysız geceleri. Yıldırım, şimşek yüklü bulutların ışıklı yağmurlarıyla iner toprağa, yaprağa, sulara…
En taçlı, seçkin kısa sözcüklerle oluşturur mavi dizelerini.Durgun su lotuslarının (nilüferlerinin) kut’sanmış renkleriyle gülümser halkının yaralı çocuklarına, emekçilerine…Toprağa sıralı düşmüş gelincikleri, karanfilleri , peygamber çiçeklerini kırmızılar nehirsel imgeleri. Okyanus mercanlarının, şakayıklarının sesi olur. En asi ırmakların, gizemli sancıların çığılığıyla ışıklandırır,yakar kara karanlıkları.Okyanusların mavi soluğudur imgeleri Tigin Orçun Öntaş’ın.
Suya, nehire, denize, okyanusa kıyısı olanher bir alıç, ardıç, ağaç gölgesininkızıl gülüşü olur taç’lı dizeleriyle TiginOrçun…
Anlatıları, her gün’ün doğumunda, oluşumunda, yitiminde ; ağacının yeşiline, dalına, gövdesine yaslanır; çocuklarının yüreğine dokunur sessizce; ırmak ırmak, nehir nehir bir ulu sonsuzluk içinde akar ; çoğalır atların, tayların toynaklarıyla, kanatlarıyla kınaladığı bozkırlarını. İçli, yanık bir kavalın sesiyle sarar yüreği, örter, karla, yağmurla toprağına döner yeniden doğmak,üretmek, direnmek, tanımlı yeni söylenceler için…
yabguAySaltuk vakıf suyayınları
TiginOrçun‘un Oğuz Kozmogoniğineuygun gerçekleştirilenAnıtsal Kurganı
Yeryuvarı’ı edebiyatında olduğu gibi, ülkemizde de yazınsal etkinliklerin gelişmesi,yetkinleşmesi ( !.) adına gerçekleştirilen tüm “EDEBİYAT ÖDÜLLERi” adlı ETKİNLİKLİK‘ leriniçerikleri, oluşumları, “biçem” leri, biçimleri,parlatılmış yöntemleriyle uygulanırlıkları hep tartışılmıştır.
Bu nedenle, yazınımız (edebiyatımız) ‘ la ilgili bu bulanık süreç,ülkemiz yazınını bilinçli, bilinçsiz bir açmaza, çıkmaza sürüklemiştir.
Salt bu yüzden, kendilerini bu “YAZINSAL BULANIK” lığın dışında tutan, YAŞAMLARI BOYUNCA bu sürece hiçbir şekilde katılmayan, katkı sunmayan;
kişiliklerini, yazınsal birikimlerini; Türk “edebiyatı” nı tekeline almış bir avuç sermaye artığı bu yazınsal “kirletici“lerinin, “edebiyat barbar“larıyla,tüketim “mafya“larının yağmalarının dışında tutmayı başarmış, kotarmış;
yazınımıza taç’lı katkılar sunmuş, üretken yazarlarımızın var olduğu da bilinir.
Bu nedenle;“TİGİN ORÇUN ÖNTAŞ – ayrık – “EDEBİYAT” ÖDÜLLERİ” ndeki “ AYRIK” sözcüğü, bilinçli bir tanımlama olarak kullanılarak;
Bugün, ülkemizdeuygulanmakta olan “EDEBİYAT ÖDÜLLERİ” adlı “MASALSI(!) ” etkinliklerden,
“ ayrımlı“bir yazınsal etkinlik olduğu vurgulanmakta;
bu “tanım”lama, Tigin Orçun ÖntaşETKİNLİK YÖNERGE‘ lerinde de belirtildiği gibi; bilinçli bir“ayrıksal belirtge”, yazınsal “yeni bir seçenek“ olarak sunulmakta, kullanılmaktadır.
– Mavi Gezegen’in
şairi, yazar
hakkında
A – Mavi Gezegen’in Şairi SelçukluYABGUSaltukluLARI Tigin’i yazarorçun öntaş’ın
şiirleri’NİN İÇERİKYAZINSAL ÇÖZÜMÜ
YAZINSAL ÇÖZÜM SUNUMLARINDAN ÖRNEKLER
tiginorçun öntaş’ın şiirleriyle ilgili yazınsalbir tanımlama; birkaç tümce kurmak gerekirse, onun kendişiir örgüsünde, kendi olan ve çağdaş yönsemelerin sınırlarının ötesine uzanan, içsel bir teknikle şiirini tamamladığı yadsınamaz.
Paul Eluard, Mayakovski ve diğer şiir ustalarının; şiir de örgüledikleri imge, ritm ve ses ilişkilerine, genç şairimiz; derin olgusallık ve kurgusallıklarla oluşturduğu dizelerinde, Türkçe’mizin en taç’lı kısa sözcüklerinin arkasına, nehir’sel, sessel imgeler sağnağıyla, evrensel, özdeksel geçişlerle şiirini toplumsallaştırarak, kendinden sonraki kuşakların yüreğine dokunuyor. ——————————————————————— Tigin Orçun, “evren-doğa-insan-toplum-diyalektik ilişkilerini”, tümcül ve yazınsal olarak çok etkili kullanırken; “toplumcu-gerçekçi” bir “biçemi” de; kendi yazınsal uğraşısının öznesi olarak belirlemiş olmasıyla da ; Türk yazınının yazınsal belleğinde yerini almış görünüyor. Genç şairimiz, düşüncesiyle, yaşam biçimiyle ve eserleriyle her sürecin öznesi olmayı sürdürecek, sonsuza dek halkının veonların çocuklarınıntaç’lı belleklerinde,yüreklerindehep varolmayı, yaşamayı sürdürerek; Mavi Gezegen’lerini taç’landıracaklardır… ……………………………………………………. TiginOrçun Öntaş’ın şiirleri, mavi gezegen’imizin tüm özdeksel öznelerinin; evren-uzay-mekan ilişkileriyle birlikte sorgulandığı masalsı, öyküleme, mitolojik anlatı bir şiir’dir. Tigin Orçun, evren-doğa-insan-toplum- diyalektik ilişkilerini, eserlerinde tümcül kullananarak; “toplumcu- gerçekçi “ şiir çözümlemelerini, okuruyla paylaşmaktadır. Tigin (şehzade) Orçun Öntaş’ın şiirlerinde örgülediğiimge, ritim, söz ve ses gücü; etkisi çok güçlü okyanus “dip” akıntılarına benzeyen söylencesel dizelerine; aklı, duyguyusarsan, çoğaltan bir ulu bilgeliği de okuyucusunun kucağına, yüreğine koymuş görünüyor. Şair, yaşadığı doğasal, toplumsal süreçlerle; dün’ümüzü sorgular, okuyucusuna sorgulatırken; yarınlarımızı da tarihsel gerçekçilik ve bütünlük içinde, yeniden çözümlenmesini öngörüyor, yüreğine, usuna sığınıyor çocuklarının…
yabguSaltukvakıf suyayınları
2014‘ün sonlarında genç yaşta yitirdiğimiz; Şair, yazartigin orçun öntaş; Bilim Kültür, Sanat insanı Aysaltuk v.öntaş’ın “tek evladı” dır. Yitikliğiyle ardında, büyük acılar bırakan genç Şairin yazınsal yapıtlarından bazıları, aşağıda gösterilmiştir. —————————————————————————-
PAYLAŞILIR !..
Bugün (30 Mart) , Tigin Orçun Öntaş’ın doğum günü.
Sevgili TiginOrçun Öntaş’ın, en verimli dönemlerine ait yazınsal birikimlerinin bir bölümü daha; adını da taşıyan Bilim Merkezi’mizin ilgili Yazınsal Kurumlarının özverili çalışmalarının sonucunda ; aşağıda adlarıyla görsellerden de anlaşılacağı gibi;TiginOrçun Öntaş’ın
7adet seçki yapıtı’ı, vakıf’ımızca yayınlanarak edebiyatımıza kazandırılmıştır.Diğer yazınsal birikimleriyle ilgili çalışmalar sürdürülmektedir.
Yayınlanan seçkileri
Suskun Yabgu’nun Güncesi
Sudaki Kozmik İz
Bıraktığım Gibi Kal
Üzgünüm Böyle Gitmeseydin
Ağlama Nehirler Durulunca Dönerim
Bozkırlarımın Mavi Gülüşü
Düşler de kanar, vurulur
Tüm anılarını kucaklarız.
Tigin Orçun Öntaş Anma Kurulu
TİGİN‘İN YAPITLARINDAN BAZILARI
Şairin,
“Sudaki Kozmik İz” adlı yapıtından;
“…her bir ağrılı bakış külleriyle besliyor dumanlarıyla aklığını örtüyor saçlarımın
ay karanlık gece solumuyor ıhlamur çiçeklerinin taçlarını yağmalıyor yarasalar karıncalar
yırtılıyor gün ışımadan kelebeklerin kanadı ; beşiklerindeki bebeklerin pembe dudakları nilüferlerin ağaran güne uyananları kardan gülüşler
yarınlar hangi gül ağacının dibinde gölgesinde
bu işin neresinde durur hıdırellez’ler görünmez tanrılar ağlayan tanrıçalar var mı bir bileni .…
VAR MI !?.. ”
Tigin Orçun Öntaş
Şairin,
(Suskun Yabgu’nun Güncesi) yapıtından;
“… yazıyorum yazdıklarım çiçeklenmiyor gülümsemiyor kar buz üstünde
kalemim asi mürekkebim hırçın
asya da idil bilge nil Afrika da
bir başka yerde susmayan susturulamayan kızıl bir nehir misisipi
Hiçbir kimse saçlarının perçemini tanrı da tanrıça da olsa
TÜRK OĞUZ KOZMOGONİĞİNE UYGUN GERÇEKLEŞTİRİLEN
ANITSAL KURGANI
tigin Orçun Anıtsal Kurganı’nın, Türk (Oğuz Name) İm’li “Kozmogoniksel” Açılımı;
Tigin Orçun Anıtsal Kurganı
BİLGİLENDİRME
TiginOrçun, Türk edebiyatında, Türkçeyi en iyi kullananyazarlarımızdan biri olarak kabul edilen, ; Türk Dilleri ‘yle Türk Edebiyatı Tarihçisi, Ön (proto) Türkler Araştırmacısı, Eğitimci, Şair, Bilim, Sanat, Kültür insanı yazar, Aysaltuk V. Öntaş’ın tek çocuğudur…
BabaAysaltuk V.Öntaş; Türk Eğitimiyleedebiyat dünyasına onlarca eser kazandırmanın yanı sıra,“Ana DilimizTürkçe”yle ilgili çeşitli bilimsel çalışmalar, sunumlar, söyleşilergerçekleştirerek,on binlerce katılımcının usunda, yüreğinde “Ana Dilimiz Türkçe”yle ilgili bir duyarlılık oluşmasına katkıda bulunmuş,bilimsel, yazınsal çalışmalarını kesintisiz sürdürenışıtmacı bir aydındır.
SUNUM
“Babasının bilimsel ve yazınsal eserleriyle; Büyük Ata’larının görsel, tarihsel, bulgusal birikimlerinin; “KURUMSAL” bir yapı içinde korunarak; tarihsel yolculuklarını eksilmeden, bozuma uğratılmadan sürdürmesi”amaçlı “Taç” lı Tasarısını hayata geçirme çalışmaları sürecinde kalbine yenik düşen Genç SaltukluTigin’inin “ironik” öyküsünün ardından; !..
babası Aysaltuk v.orçun Öntaş tarafından; oğlunun düşlerine, düşüncelerine uygun ” gerçekleştirilen;
SELÇUKLU YABGUSaltukluları Torunlarından. Tigin Orçun’unAnıtsal Kurganı
Anıtsal Kurgan’da“Göksel”İmgeler
Anıtsal Kurganın Doğu (ön) Alnacı – Tigin OrçunAnıtsal Kurganı’ndakiTürkKozmogonik Görseller
Tigin Orçun Öntaş; Mezopotamya başta olmak üzere, “Kadim” Anadolu topraklarında toplumsal aydınlanmanın, değişimin açkısı, yaratıcısı, dağarcığı olanSelçuklu hanedan ailesinin üyelerinden
“ Bu Anlatı, Tarihe Not Düşülmek İçin Yazıldı !. ”
– Yazıda anlatılan tüm olaylar gerçektir ve olaylar, yaşandıkları süreçlerin tozlu raflarından, gün ışığına çıkarılmayı ve “Yabgu Saltuklularının çocuklarının, uğradıkları haksızlıkların hesabının sorulmasını” beklemektedir. –
Prof.Dr.Halil Çivi (E.Dekan) / İzmir
35 yıl önce 12 Eylül zındanlarındagenç bir devrimci babanın yazdığı “Benim Yaram Sargı Öksüzüdür” adlı şiir kitabının, küçük kahramanı “Saltuklu Tigini” Orçun Öntaş’ın yokluğu, geride kalanlarının yüreklerindeki acıları daha da büyüterek çoğalıyor hergün. Bu yokluğu da sevenleri, arkadaşları,Yabgu Saltukluları Ontaş’lar ve annesiyle babası yakıcı bir acıyla daha da çok duyumsuyor.
Her çocuğun anne ve babası gibi, Orçun’un da annesiyle babası için yaşamsal bir değeri olduğunu; derin duygularla hissediyorum. Ben de Orçun için yapılması kararlaştırılan; “Etkinlik”lerle ilgili ne yapabileceğimi düşündüm. Cenazeye uzun süren bir yolculuktan sonra katılmıştım. Orada gördüklerim, yaşadıklarım; içimde, yüreğimde yalnız yaşatacağım, bir acılar “tutamı” değildi.
12 Mart ve 12 Eylül dönemlerinin en karanlık günlerinde, tüm aydın aileleri gibi, birbirlerine kenetlenerek, kendilerine uygulanan zulüme karşı direnen bir ailenin mücadelesine sahip çıkmış kalabalık bir bozkır (H.bektaş) halkı, beni çok etkiledi. Bu içten, duygulu bozkır halkının içinde, arasında ben de yabancı duyumsamadım, aksine güvenli buldum kendimi; onların bu devrimci aileye gösterdikleri ilgi, bağlılık övünce değer kutsal’lardı doğrusu…
Cenaze günü gördüklerimi ve bu mücadeleci aile ile ilgili daha önceleri duyduklarımı, bildiklerimi, yaşadıklarımı, Taç’lı bulduğum yaşam mücadelelerini ve halklarının gönlündeki duruşlarını; kayda geçilmesini sağlamak üzere şimdi olduğu gibi bir “anlatı” yla da olsa, (her süreçte yaşanmış, belgelenmiş olaylar olması nedeniyle) yineleyerek; geçen süreçlerde bu aileye yapılmış zulümleri bir kez daha anımsatarak; insanların yüreklerinde yeniden yargılanmalarını sağlamalıydım…
Yaşadıkları her dönemde, çok ağır bedeller ödemek zorunda bırakılmış bu ailenin öykülerini, tarihin önünde bir kez daha paylaşarak kayıt düşmeliydim. Bir bilim insanı duyarlılığıyla ve tarafsızlığıyla her bir insanın, toplulukların yaşadıkları süreçlerin “kutsal” özneleri olduklarını, söylemeliydim, anlatmalıydım…
Bir dönem, bu ülkenin tüm yurtseverleri gibi zındanlara gencecik bir insan olarak girdikten yıllar sonra, halkının gönlüne, arasına; bir şair, yazar, düşünce insanı, bilim-kültür adamı olarak dönmeyi başaran; [1]mücadeleci, kararlı yüreğiyle şimdi halkının arasında, baş edilmesi güç acısıyla dik durmaya çalışan Orçun’umuzun babasıyla Büyük Ataları Yabgu Selçuklu Saltuklularının yakın tarihteki acılarını anlatacağım, paylaşacağım bu yazımda.
Sayın Aysaltuk V. Öntaş’ın; bu yurt topraklarında kavga arkadaşlarıyla birlikte yürüttükleri bağımsızlık ve özgürlük mücadelesinin öznesi olan “68’li” ruhunun, karanlıkları santim santim, metre metre yırtarak; aydınlanmanın yolunda ışık ışık geçerken; düşüncesi nedeniyle defalarca ceza evlerine, zındanlara atılır. 2007 yılında Sincan Kapalı Cezaevinden yazdığı aşağıdaki dizelerinde;
“ /// Tel örgülere sığınmışım, kanamışım /// Tel tel, lime lime dökülmüş etlerim //
Ağılı dikenlerin kaypaklığı sırtımda /// Sırtlanların, çakalların sarı gülüşleri ///
Pençeleri etimin üstünde kara, kirli /// Yüreğimde sen, halkım ///
Amcam Yağansu’nun beşikteki torunu Yarbükü’nın kınalı elleri bir de… ///
Direniş türkülerim bir de…” Der. Kavgasına sığınır her dönem olduğu gibi.
Yazarın (Bozkır Gülüşü) kitabından alınmıştır.
Sayın Aysaltuk V. Öntaş, her türlü baskılara aldırmadan, karanlıkları nasıl geçtiğini; yarım asırlık bu devrimci mücadelesinin “BEDEL” ini şimdi olduğu gibi nasıl, nelerle ödediğini de anlatacağım, yazacağım
Sayın Aysaltuk V. Öntaş, Türk Eğitimi başta olmak üzere; Kültür-Sanat– Bilim–Müzik ve Edebiyat gibi sanatın birçok alanlarında ürün vermiş bir aydındır. Onunla ilgili yazınsal ve toplumsal üretim yapan bir çok, akademisyen, sanatçı ve eleştirmenlerin değerlendirmelerini kuşkusuz bu “Profil” de vermek olanaklı değildir. Ancak, ülkemizdeki Dil, Kültür, Sanat ve bilim üretme yeteneğinin öznesi durumunda olan Türk Dil Kurumu’nun yayın organı olan Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi’nin, Ocak 2010 sayısında Orçun’umuzun babası Sayın Aysaltuk V. Öntaş’la ilgili yaptığı uzunca bir bilimsel sunumda da belirttiği gibi “
“…Aysaltuk Vahap Öntaş, gerçek bir dil bilinci ve duyarlılığıyla … “ …edebiyatın farklı türlerinde daha başka birçok eser veren (… ..) …. Yazarın, araştırma ve inceleme eserleri ve eğitime yönelik çeşitli yayınlarıyla burada adını sayamadığımız başka birçok eseri bulunmaktadır…”. Vurgusu yapılarak, onun Türk Edebiyatındaki yerini ve önemini belirtmiştir.
Işıtmacı, devrimci çizgisinden hiç sapmadan, hiçbir baskıya, zulme boyun eğmeden, ödün vermeden aile değerlerini, mücadelesini yücelten; Türk Edebiyatına, Eğitimine, Bilim-Kültür-Sanat mutfağına kazandırdığı yüzlerce eserin sahibi Sayın Aysaltuk V. Öntaş’ı, mücadelesinden örnekler vererek, bildiklerimi anlatarak, bu belgeyi; tarihe bir not düşmek, belgelemek için yazıyorum…
Her ölüm, insan hayatında büyük sarsıntılara, duygusal alt-üst oluşlara neden olur. Tüm toplumlar, ayrımsız her bir canlının, insanın toprağa dönüşünü; “tanrısal” bir gereklilik, zorunluluk olarak algılar, sorgusuz, koşulsuz umutsuzca olurlarlar bu kut’suz, istem dışı ayrılıkları…
Bazı ölümler de, kendisinden önceki ölenlerin acılarını arkasına alarak büyür, çoğalırlar gün gün… Birbirinin devamı, yinelenmesi sayılan bu ölümlerin acıları ,”paydaş” tır ve tarihe not düşülür. Hiçbir zaman acıları geçmez, kabuk bağlamış ağılı yaralara benzerler her birisi; bu tür yitiklikler çoğaldıkça, toplumun belleğinde derin izler bırakırlar ve geçmişteki kabuk bağlamış yaraları, acıları su üstüne, buz üstüne çıkarırlar… Böylesi toplumsal yaralar; kınında saklı tutulan öç, tutku “sarmal” lı keskin bıçaklara benzerler.
Arkalarında, çınar yaprakları gibi iz bırakanların çığlığını; tarih, tozlu raflarında tutmaz, bırakmaz. Toplumsal belleğin yaratıcısı ülke aydınlarının bilgelikleri, duruşları, bir bildirge (manifesto) dir geride bıraktıklarına. Yine de insanlık; çocuk ve genç ölümleriyle, toplumsal işlevlerini henüz bitirmediklerine tamamlamadıklarına, inandıkları kişilerin ölümlerini, “Tanrılara” karşın olurlamazlar.
Bu nedenlerle, YABGU SULTUKLULARI olarak da bilinen; Selçuklu Saltuklularının (1071 – 1202) son hanı Melikşah Saltuk’un (1202) çocukları olan, Dersim Çemişkezek hanlarının soyundan inen Öntaş’lar da; çok genç yaşta toprağa verdikleri “Devrimci” oğulları Orçun Öntaş’ı, hem çok genç hem de birikimleriyle toplumsal beklentilerine yanıt verebilecek bir aydın olarak görmeleri nedeniyle, yitirdikleri bu genç adam için büyük acı yaşıyorlar!..
Orçun, ailesiyle sevenleri kadar; Türkiye aydınlanma hareketini başlatan, bağımsızlık, demokrasi ateşini yakan babasının yoldaşları 68’liler için de sembol bir isim!..
12 Eylül darbecileri ülkenin göğüne, toprağına zulüm karanlığını örttükten sonra, yurdun her köşesinde aydın avı başlatırlar.
Küçük Orçun’un babası da , “TKP” Ana davasından tutuklanır, Ankara Emniyetinde özel olarak oluşturulmuş “DAL” grubunda; doktorların ve askeri savcıların denetiminde; çocukları ve ailelerinin gözleri önünde, akıl almaz yöntemler kullanılarak, yüzlerce aydınla birlikte gece gündüz demeden 40 gün sorgulanır.
O dönem, değil “TKP” nin adını söylemek; kişinin, bu üç harfi yan yana getirip kendisinin dahi düşünmeye cesaret edemediği bir süreçtir. Oysa Orçun bu dönem daha 7’sinde bir çocuktur ve “TKP” davasından tutuklanmış bir adamın oğludur!..
Ülkedeki tüm devrimci aydınların aileleri gibi Orçun ve annesi de çevresindeki tüm tanıdıkların, akrabalarının darbecilerden kendilerine bir zarar geleceği duygusuyla yalnız bırakılırlar!.
Küçük Orçun’ın babası Aysaltuk V. Öntaş ve arkadaşlarının yargılanmaları çok uzunca bir dönemi kapsar. Eşleri, babaları zındanlarda olan aileler; akıl almaz sıkıntılarla yüzyüze gelirler. Korkudan dostları, yakınları, değil onlarla ilgilenmek, suskunluklarıyla kendi köşelerinde olanları izlemek zorunda bırakılmışlardır. Bu süreçlerde annesiyle olanları göğüslemeye çalışırlar.
Küçük Orçun; annesini, babasının yoldaşlarının çocuklarına, ailelerine; çocuk yüreğinin yettiği kadar korumaya çalışır, duyarlık gösterir, görüş günlerinde onların yakınlarının, babasının çamaşırlarını taşır, asker cop’larına karşı en önde olmaya, durmaya özen gösterir.
Baba Aysaltuk V. Öntaş, uzunca süren tutukluluk döneminde; içinde bulunduğu cevaevi koşullarının ağırlığı nedeniyle, Orçun’un olumsuz etkilenmemesi için Avukatları aracılığıyla onun cevaevine getirilmesi isteğine direnir. Avukatı Rahmetli HALİT ÇELENK ( 12 Mart’ta Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının da avukatı ) babayı güçlükle ikna eder. Aysaltuk V.Öntaş, o günlerde hücresinde “ kural”sızlık gerekçesiyle düzmece Sıkıyönetim Yargıçları’nın Mahkeme kararlarıyla “Ölüm Hücresi”ne konulmuştur.
Bir kış günü Sayın Öntaş, prangaya ve zincirlere vurulmş halde , Küçük Orçun’la buluşmaya getirilir. Baba ve oğlu, büyük bir sessizlik içinde birbirleriyle gözgöze gelirler. Aylardır zındanda tutulan Aysaltuk V. Öntaş; karanlıktan gün ışığına çıkarıldığı için gözlerinden istem dışı akan yaşlara engel olamaz; . Baba ve avukatları küçük Orçun’un bunu yanlış değerlendirebileceğini düşünerek, açıklama yaparlar. Orçun babasını, babasının çevresinde konumlanmış onlarca askerleri izler bir süre. Gözyaşlarının aşağıları düşmesine engel olmaya çalışır; sonra babasıyla arasındaki tel örgülerin kurşuni demirlerine geçirir küçücük parmaklarını. Bütün gücünü toplar, öç, öfke sinmiş sesini oradakilerin duyabileceği bir yeğinlikle: “Seninle Onur Duyuyorum Babacığım!..” Der… Darbecilerin uygulayıcılaı daha fazla görüşmelerine izin vermezler. Orçun; dizlerinin üstüne bir kez daha çöker konuma getirir kendini; elinde bir silah varmış gibi makineli sesi çıkararak babasının ardından her bir yeri tarar (!..)
Bu hüzünlü karşılaşma ve Orçun’un babası için kurduğu tümce, çocuksu “eylemi” mahmushanenin tellerini, demirlerini, duvarlarını kısa süre içinde dolanır; tüm demokrasi, özgürlük ve bağımsızlık ateşiyle yanan yurtseverlerin gövdelerini, yüreklerini kucaklar.
Baba, bu hüzünlü karşılaşmayı, küçük Orcun’un kendisi için kurduğu tümceyi, hücresine döndükten sonra, onun için yazdığı “Ey Oğul” şiirinin dizeleriyle yanıtlar;
Bu demirleri, hemi de çelikten olanlarını /// Yüreğime sokulmuş bil. /
Bu çocukları boy boy, /// Yanım sıra, önüm sıra, ///Ardım sıra duranları, somurtanları; /// Kardeşlerin say, çocuklarım bil hepsini de!..
Diyerek, askerler arasında prangalara, zincirlerlere vurulmuş haldeOğlunun kendisiyle karşılaştırıldığı anı, karşılaşmayı anlatır, oğlunun karşılaşmada döktüğü gözyaşlarıyla kendisi için kurduğu tümceleri bu dizelerle yanıtlar..
Aysaltuk V. Öntaş’ın avukatı rahmetli Halit Çelenk’in “Suskun Devrimci”sidir kücük Orçun; adına türküler, şiirler yazılmıştır. Babası Aysaltuk V. Öntaş’ın onun için yazdığı şiirler bu gün de okurlarınca ayrımlı siyasal düşünceye sahip insanlar, topluluklarca beğeniyle ilgiyle okunmaktadır.
Orçun’un, 68’li aydınlarca sahiplenmesinin nedeni, yalnızca bir Kutlu Kavganın Öncüsü olan bir babanın oğlu olması değildir kuşkusuz… 12 Eylül gibi kendi halklarının yarınlarının, geleceklerinin yok olmasının nedeni olmuş tüm karanlık donanımlı oluşumlar; bu “profilde” yayınlanan S.R.Can’ın sunumunda da bulguladığı gibi,
“ Orçun gibi sayısız fidanların gelecekleri çalınarak, aramızdan erken ayrılmalarına neden olmuşlardır. Erksel güçlerini arkalarına alarak, kullanarak, kendi halklarının göğünü, toprağını prangalara vuran, ülkenin tüm onurlu düşüncesini, aydınını karanlıklara, zındanlara mahkum eden zorba güç; ezdikleri halkın gönlünde, yüreğinde yargılanarak, mutlaka mahkum edileceklerdir.
Ülkemiz demokrasisini sürekli kesintiye uğratan karanlık örgütlerin darbe gel-git’leri, oluşturdukları her karanlığın içinden, sayısız kahramanlar yaratmışlardır. Aysaltuk V. Öntaş da bu kahramanlardan yalnızca biridir.
Her süceçte; onun yaşamı “İronik” denebilecek pusularla, tuzaklarla, provakasyonlarla kuşatılmıştır. Sendikal Mücadelelerinden başlayarak, başını, gövdesini dik tuttuğu her bir yerde; zaman zaman baskılarla, korkularla yakınları, arkadaşları, yoldaşları kullanılarak yaşamı, savaşı; engellenmeye çalışılmış; mücadelesi ve kişiliği“ itibar”sızlaştırılmaya çalışılmıştır. O, her seferinde, halkının, ülkesinin yüreğine sığınarak, her karanlık pusudan, büyüyerek, güçlenerek, çoğalarak çıkmıştır.
Yurtsever, bağımsızlıkçı, özgürlükçü düşünceleri nedeniyle zındanlarda zincirlere, prangalara vurulan gencecik bir Sendikacı, Devrimci Adamdan; darbeciler ve zındanları; bugün tüm varlığını , halkı için sunulu saymış bir bilge bilim insanı Aysaltuk V. Öntaş’ı yaratmıştır. Aşağıdaki Ö.K.S.Evi ve Türk Dil Kurumu’nun aylık yayın organı Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi’i sunumlarından da anlaşılacağı gibi;
Aysaltuk V.Öntaş, Düşünce ve Bilim insanı olmanın dışında; Türk Eğitiminde Hasat Matematik (43 adet), Orçun Test (43 adet), İlk Aşama Ünite (43 adet) Eğitim dergilerini eğitim sürecine kazandırdı. Dergilerinin yayımını 20 yıla yakın sürdürerek milyonlarca öğrencinin eğitim-öğretim sürecinde kullanmalarını sağladı. Sayısız yardımcı eğitim araçları üretimiyle de ülke çocuklarının, gençlerinin eğitimine büyük katkı sunmasının yanında edebiyatımıza; inceleme, araştırma, deneme, masal, öykü şiir, roman, oyun gibi bir çok eserler kazandırdı.
“ TDK: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERGİ’Sİ ve ÖK.SANATEVİ’nin yazar Aysaltuk V. Öntaş’la ilgili Sunum’undan özet;
Türk edebiyatında, Türkçeyi en iyi kullanan yazarlarımızdan biri olarak kabul edilen, Türkçenin “Yaşayan” yurttaşı” Türk Dilleri ve Türk Edebiyatı Tarihçisi, Ön (proto) Türkler Araştırmacısı Eğitimci, Şair ve Yazar, Aysaltuk Vahap Öntaş, yazınsal çalışmalarından, bilimsel sunumlarından da anlaşılacağı üzere; edebiyat dünyasına 100’ ün üzerinde eser kazandırmanın yanı sıra;
“Ana Dilimiz Türkçe”yle ilgili çeşitli bilimsel çalışmalar, sunumlar yaptı; Söyleşi yaptığı illerin Vali’liklerinin ve ilgili birimlerinindüzenlemeleri ve oluruyla; 10. 000 saati aşkın söyleşiler gerçekleştirerek yüz binlerce katılımcının usunda, yüreğinde “Ana Dilimiz Türkçe”yle ilgili bir duyarlılık oluşmasına katkıda bulundu.
TDK’nun aylık yayın organı olan TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI DERGİ’sinin ocak 2010 sayısında, yazarımız Aysaltuk V. Öntaş’la ilgili yapılan bir sunumda ;
“…(Aysaltuk V.) Öntaş, gerçek bir dil bilinci ve duyarlılığıyla eserler ortaya koyan, tüm eserlerinde Türkçenin kendi olanaklarından, kendi zenginliğinden yararlanan yazarlarımızdandır.” Vurgusu yapıldıktan sonra,
“ …edebiyatın farklı türlerinde daha başka birçok eser veren Öntaş, BU ESERLERİNİN TAMAMINDA TÜRKÇENİN ÖĞRETİMİNİ HEDEFLEMEKTEDİR.
(… ..) …. Yazarın, araştırma ve inceleme eserleri ve eğitime yönelik çeşitli yayınlarıyla burada adını sayamadığımız başka birçok eseri bulunmaktadır…”Yazarımız Aysaltuk Vahap Öntaş, Ana Dilimiz Türkçemizle ilgili birikimlerini, Ankara ilimiz başta olmak üzere yurdun ayrımlı bölgelerindeki eğitim kurumlarıyla illerimizin Yüksek Öğretim, orta ve ilk öğretim okullarında söyleşiler, paneller, konferanslar gibi etkinliklerle birikimlerini paylaşmaktadır.
Ana Dilimiz Türkçe ile tüm bilimsel çalışmaları, çabaları dil dostları, bilim insanlarıyla Türk Dil Kurumunca da övünçlü bulunan yazarımızın “ANA DİLİMİZ”le ilgili bu “gönüllü” etkinlikleri, İLLERİMİZDE BULUNAN ÖRGÜN EĞİTİM KURUMLARINDA; kurumsal yetkilendirmelerle gerçekleşmesi sağlanmaktadır. “Denilmektedir.
Amaçları, hastalıklı, yaralı, bereli bir toplum yaratmak olan karanlık güçler; tarihin her döneminde olduğu gibi, toplumların özgürlük, bağımsızlık mücadelesine yenik düşmek durumunda kaldılar. Ne ki, çocukluklarını, hayatlarını çaldıkları onca insanın heder olmasına neden oldular.
Unutulmamalıdır ki, bu ülkenin aydınlık geleceğini kurma, yaratma adına yola çıkanların hiç de küçümsenmeyecek bir bölümü yok edilirken; geriye kalanların büyük bir bölümü de; yaşadıkları korkular nedeniyle yaşamın kıyısında ürküyle tutunmaya mahkum edildiler. Yine de halk kendi geleceklerini yaratacak aydınlarını doğurmayı sürdürüyorlar; bu sürdürüm, egemenler için bir suçsa eğer; halklar bu “suç”u işlemeyi bundan böyle de sürdürmeye devam edecekler…
Aysaltuk V. Öntaş, demokratik mücadelesi süresinde, çok sayıdaki arkadaşlarının yok edilmelerinin tanığı olmuş, her yitikliğin ardından büyük acılar yaşamıştır. Bu acılarını destansı dizelerle dile getiren yazar; bu şiirlerini, tümüyle bir cezaevi şiirlerinin toplandığı “Benim Yaram Sargı Öksüzüdür” kitabında yayınlanmıştır. Şairin bu şiir kitabının dışında 7 adet şiir kitabı daha bulunmaktadır.
Yazarın, Türkiye Devrimci Sendikal Mücadelesinin önderlerinden biri olduğunu da unutmamak gerekir.; Türkiye Devrimci Sendikal Mücadelesinin Önderi DİSK’in Genel Başkanı, dostu, ağabeyi Kemal Türkler; onun kavga arkadaşlarından biridir. Kemal Türkler, ( Kocaeli )’nde bir miting sırasında kürsüde konuşurken, karanlık güçler tarafından öldürülmek istenmiştir. Olay sırasında dostu, ağabeyinin yanında olan yazar; bu olayla daha çok bilenmiş, halkının yüreğine dönerek, yazınsal çalışmalarını kesintisiz sürdürmüştür.
Ülkesindeki karanlık kıyımların hiç kesilmeden sürmesi, Aysaltuk V. Öntaş’ı; oğlu, Orçun’u için önlem almaya itmiş; onu yurtdışına göndererek, eğitimini orada tamamlamasını sağlamıştır.
Sayın Aysaltuk V. Öntaş; 8 Şubat 2015 tarihli sunumumda da belirttiğim gibi; benim rahmetli anamın öz kardeşinin oğludur. Onların babaları Emiroğlu Kayra (kara) Mehmet; Aysaltuk V. Öntaş’la benim dedemdir.
Sevgili Orçun’la ilgili acı haberi alınca İzmir’den hemen yola çıktım. Uzun, yorucu bir yolculuktan sonra, saat farkıyla H.bektaş’ daki törene yetiştim. Yurt dışından, yurdun değişik bölgelerinden ailesinin üyeleri, sevenleri; daha çok; bozkırın tüm acılı insanları; genç oğullarını kucaklamak, onu uğurlamak için tören yerine gelmiş, toplanmışlardı.
Orçun’umuzun cenazesi; Antalya’da Alevi-Bektaşi geleneklerine uygun bir şekilde, Antalya Cem Evi’nden kaldırılarak; uçakla Kayseri’ye gönderilmiş; bir gece önceden H.Bektaş Belediyesi görevlilerince, hastanenin ilgili birimine konmuştu.
Babası Sayın Aysaltuk V. Öntaş, yurdun farklı bölgelerinden arkadaşlarının ve sevenlerinin, H.Bektaş’daki cenazeye katılma isteklerini; son bir yıldır Hacıbektaş üzerine yapılan “provakasyon”lar nedeniyle geri çevirir. “Benim ve oğlumun üzerinden yine birilerinin H.bektaş adını kullanarak “karanlık senaryolar” kurmalarını istemiyorum” der ve bu düşüncesini de H.bektaş Belediye Başkanı Sayın Salmanpakoğlu ile paylaşır.
Mezarlıktaki kalabalığın büyük bölümü ova (Malya) köylerinden ve H.bektaş’ tan; çevre illerdeki üniversiteli gençlerden ve aile sevenlerinden oluşan büyük bir kalabalık vardı. Bozkırın ortasında 30 – 40 kadar sayılı mezardan oluşan alan ve çevresini sezsiz, tasalı, üzünçlü bir kalabalık oluşturmuştu. Cenaze aracının uzaktan görünmesiyle birlikte kalabalıkta huzursuzluk, sessiz gözyaşları toprağı sarstı.
Cenaze aracının mezarlığın kıyısında durmasıyla ve anne ve babanın başka bir araçtan inmeleriyle birlikte; bozkırın ortasında endişeli insan yığını, okyanus dalgaları gibi iki metreye yakın tabutu araçtan yere indirmeden, başlarının üzerine kaldırdılar; olabildiğince yukarılara kaldırarak, tutarak; çığılıkların arasından geçmeye başladılar… Kalabalıktan bazıları; bir bölümü de araçtan yeni inmiş, yol kıyısında öylece duran anneyle babanın yanına koşmaya, yerlerde çırpınmaya başladılar.
O sessiz insan kalabalığı bir anda buz gibi soğuk kasım gününü ısıttı, sesler uğultulara, uğultular, yeğinli dev gibi dalgalara dönüştü birkaç saniyede. Her saniyede dalga dalga büyüdü, anlatılamaz acı sarmalıyla çoğalan “feryat”lar Malya Ova’sının 800 yıl önce, toprakla örtülmüş acılarının üstüne düştü…
Orçun’umuzu mezara koyduktan sonra, gelenektir ya; anne ve babaya birer avuç toprak verilerek, oğullarının üstüne toprak atmalarının sağlanmasının ardından, diğer insanların da toprak atma işlemine katılarak mezarın doldurulması ve törenin bitirilmesi istendi
Kendinde olmayan, kollarında tutanlarca ayakta tutulmaya çalışılan anneye bir avuç toprak attırıldıktan sonra; babanın da eline bir avuç toprak verilmek istendi. O ana kadar büyük dalgalara karşı mücadele eden okyanusa açılmış yaşlı kadırgalar gibi sessiz gözyaşı döken Aysaltuk V. Öntaş; bir anda kendini tutan kollardan kurtuldu, insanın içini yakan, titreten, bir ulu haykırışla, toplumların teolojiler önündeki duruşunu yadsıyan bir tanımlamadan sonra ; korkunç bir karanlığın tam ortasında kalmış yaralı bir aslan gibi;
“ AH… AH… AH…., GÖK ATAM!..GÖK ATAM!.. GÖK ATAM!.. BU HAKSIZLIK!.. BU HAKSIZLIK!..O BENİM “PRENSİM” di, tümcesinden sonra orada bulunan kalabalıktan da aynı yürekten, aynı ses tellerini kullanarak yükselen güçlü çığlıklar; tüm göğü, bulutları, bulundukları kutsal ovayı örtü, toprağını titretti.
Bu kutsal çığlık,. uğultu, haykırış öylesine yoğunlaştı, çoğaldı ki; mezarlığın çevresindeki tellere, çevredeki ağaçların dallarına, dağların yükseltilerine, koyaklarına konmuş, tünemiş tüm kuşlar bu kutlu kalabalığın acılarını hafifletmek, amacıyla; havalandılar pençe pençe, kanat kanat yer değiştirdiler…
Bir gün önceden açılmış mezarın toprağını, yeniden aynı çukura koymak için ellerinde kürek, bel’le bekleyen sayısız el, kol; bu çığlıklarla yapacakları görevi unutarak dizlerinin üstüne yere düştüler. Kürek, bel tutan ellerinin parmaklarını saçlarına, topraklara batırdılar.
Yaşamının büyük bir bölümünü ülkesinin demokratik mücadelesi için en önde yer almış bir devrimcinin acısını; kendi acısı bilen, sayan bu kalabalık, tekleşmiş, Orçun’un annesiyle babası olmuş, onların yerine geçerek; her biri olmaktan çıkarak bütünleşmişlerdi.
Aysaltuk V. Öntaş’ devrimci mücadelesi sırasında erken toprağa verdiği arkadaşlarının, yoldaşlarının ardından; bir yapıtındaki dizelerinde;
KİM ÇUKURLARA /// KARANLIKLARA KOR SEVDİKLERİNİ ///
BU ÇAKIR DİKENLERİ /// YALAN GÜLÜŞLÜ /// YILAN GÜLÜŞLÜ ///
VAY AMAN /// TALAN GÜLÜŞLÜ KAYPAKLIK.. ; Diyor, ileniyordu…
Dizelerin yazıldığı tarihe bakılırsa, 30 yılı aşkın bir süre önce yazılmış; böyle seslenmiş yitirdiklerinin, yoldaşlarının ardından. Acıların, hangi süreçte insanların, toplumların önüne konulacağını bugünkü gibi kimse bilemezdi kuşkusuz…
64 yıllık yaşamının yaklaşık yarım asrını, yoldaşlarıyla Türkiye demokrasisine adayan bu devrimcinin; yüreğinden çıkan ağılı çığlık; tel tel, ilmik ilmik büyüdü; yakın tarihimizde Dersim’de Hozat Karaca Köyünde ; saman yığınının altına saklanan 7 yaşlarında biri kız, diğeri erkek iki çocuktan başka, tümü ödürülen yakınlarıyla (Yabgu Saltukluları) aynı topraklarda Yavuz Sultan Selim tarafından Şah İsmail’in yanında oldular diye büyük atalarından Pir Rüstem (Saltuklu Çemişkezek Hanı) ve onun oğullarından, torunlarından, diğer beylerinden 153 kişinin kıyıma uğrayarak mezarları bile belli olmayan Yabgu Saltuklularının Munzur dağlarındaki yamaçlarına, Munzur ırmağının gözelerine düştü; milyon milyon ak köpüklere dönüşerek çoğaldı…
8 Şubat tarihli ilk sunumum da da belirttiğim gibi, Sayın Aysaltuk Vahap Öntaş, Sivas Ezendere köyü Yabgu Saltuklularının oğullarından Emir Kayra (kara) Mehmet’in torunu; benim de rahmetli anam Zöhre Hatun’un ağabeyi Mustafa Öntaş’ın 6 çocuğundan biridir.
Yabgu Saltuklularının büyük ağrısı Orçun’umuz; ardından büyük acılar bırakarak aramızdan ayrıldı. Bu ölçülü, kibar, yüreği halkının sevgisiyle büyütülmüş, donatılmış bu genç adam yaşadığı sürece babasının, ailesinin “Tigini” (Prensi); olmayı sürdürmüş; bir Selçuklu Saltuklu töresi olan bilge babasının önderliğini kutsal saymış, babasının önüne geçmemiş, ancak ailesinin ve babasının tüm birikimlerini süreç içinde özümseyerek bu töreyi içselleştirmiştir.
Orçun’un bu anlatımlara uygun düşen donanımlarını görmek için; yazın ve bilim dünyasında özel bir yeri olan babası Aysaltuk V. Öntaş’ın; İnternet Ortamında tanıtımını yapan özel site (ağ) sinin tüm “içeriğinin yazınsal, kurgusal, teknik biçeminin (üslubunun) “ Orçun tarafından hazırlanması, onun ne kadar donanımlı yetiştirildiğinin çok önemli kanıtıdır.
l990 yılının başlarında eşimle birlikte dayımın oğlu Aysaltuk V. Öntaş’ın Ankara’daki evinde konuk olduğumuz bir akşam; Onun bilmediğim, açığa çıkarmaktan hiç de hoşlanmadığı bir başka birikimine de tanık olduk. İnsan yüreğini hüzünlü bir buluşmaya, kalkışmaya yönlendiren müziğiyle de tanıştım. O gece, kendi mücadelesini anlatan bestelerini, kendi çaldığı ud’unun tellerinin acılı, büyülü sesiyle hüzünlendik. Özellikle;
“ GÖKTE UÇAN MAVİ KUŞ / KANADINA AL BENİ / ZİNCİRLERİM SIKIYOR / ZINDANIMDAN ÇAL BENİ “ …bir cezaevi çığlığı olan bestesi, eşimi ve beni fazlasıyla etkilemişti.
Kültür Bakanlığı 2000 yılında onun bestelerini toplumsallaştırmak için araya girer; kendi sesinden “MALYA, Yüzyıllık Yenilgimiz” adlı bir çalışma ile projelendirmiş (Klibi, kaseti ve SD.si’yle ) ; Ada Müzik tarafından dağıtımı gerçekleştirilmiştir.
Ancak bu çalışmanın devamının istenmiş olmasına karşın, Aysaltuk V. Öntaş, kendisinin bir düşün, yazın insanı olduğunu ileri sürerek bu istekleri nazikçe geri çevirmiştir. ( Klibinde ses ve görüntüye izin vermiş ancak dudağını oynatmamıştır.)
“MALYA” projesinin Sanat Yönetmenliğini yapan TRT Müzik Prodüktörü Müzik ve Programları Yönetmeni Nevzat Üçyıldız, bu çalışmanın Sunum Yazısında :
“ DÜŞÜNSEL” ve “ YAŞAMSAL” birikimlerini (onlarca masal, öykü, şiir ve roman ) yapıtlarıyla taçlandıran Aysaltuk Vahap Öntaş’ın müziği de; yapıtlarındaki toplumsal kurguları gibi özgün ve etkileyici …
Sanatçı Aysaltuk V. Öntaş müziğinde, yarım asırlık gövdesiyle DOĞASAL ve TOPLUMSAL DİYALEKTİĞİ şiirselleştirerek seslere dönüştürmüş. Müziğindeki coşkulu, artımlı yükselişi; yazınsal çalışmalarında olduğu gibi insan ve doğa gerçekliği üzerine örmüş, kurmuş. Müziğindeki simgesel, ezgisel göndermeleri bir çığlığa dönüştürerek toplumsal bir işlev yüklenmiş.
Aysaltuk V. Öntaş’ın müziği, bir “oluş” un, haksızlıklıklara baskılara karşı duruşun; bir direnişin ve başkaldırının müziği…”
Diyerek sanatçıyla ilgili övünçlü söylemlerini sürdürmüştür.
Sunumdan da anlaşılacağı gibi Aysaltuk V. Öntaş, çok yönlü bir sanatçıdır. Bu yönüyle çevresi, toplumsal belleği olan yaşlıları onu; bugün de bütün tarihçilerin önemli bir kaynakça olarak saydıkları İdris-i Bitlis-i’nin 1497’de yazdığı “Şerefname” adlı eserinde; Çemişkezek Hanları ( Saltukluların çocukları..) ‘nın ( Mazgirt, Nazimiye, Çarsancak, Sakaman v.s. hanlarının) Hanı, BAYSUNGUR HAN’ın döneminin en büyük bilgesi, adalet dağıtıcısı, edebiyatçısı, müzisyeni, v.s. gibi büyük atasının özelliklerini taşıyan birisi olarak görür, sayarlar.
Her kalkışmanın, karşı çıkışın bir bedeli olurdu; Gerçekte yazarın yarım asırlık mücadelesinin sonucunda; kendisine, ailesine, yakınlarına ödetilen karanlık zulüm belgesi, “bedel”i olarak görür, oğlunu, Orçun’unu kaybedişini… Bu nedenle yüreğinin ağrısı her geçen gün, saat, an; daha da büyüyor, çoğalıyor, canı yanıyor…
Yazarın şimdi olduğu gibi, büyük atalarının da bu topraklara dönmeleri hiç de raslantı değil!.. Şimdi ödediği bedel de kendinden önceki atalarının ödedikleri bedellerden hiçbir farkı yok onun için…
Kendisinin doğduğu ve oğlu Orçun’unu toprağa vermek için getirdiği Malya Ova’sının çıplak toprakları, Yabgu Saltukluları için yaralı bir toplumsal belleğe dönüşmüş; her gencinin, yaşlısının yarası olmuş bu topraklar…
Sayın Aysaltuk V. Öntaş; Yabgu Saltukluları Tarih’inin Türkiye’deki tek uzmanı, alan yetkilisi. Bu konudaki bilimsel ve aile arşivi; oğlu rahmetli Orçun ve kendisi tarafından özenle tutuluyor, korunuyor.
1236 yılında, Selçuklu ve Saltuklu güçlerinin Malya Ova’sında karşı karşıya gelmeleri de bu aile için tam bir trajedidir. Saltuklular konusunda bulgusal araştırmaları, önemli anlatımları; yazım alanında kullanan yazar Aysaltuk V. Öntaş’ın görüşüne göre; “ Resmi Tarih” in bilinçli olarak yönlendirdiği, teolojik karşıtlıklarla ifade ettiği “Babai İsyanları” nı, niteliksel bir karmaşıklıkla sunduğu savaşın asıl nedeni; salt toplumsal bir kalkışmayı içermez; aynı kan birliğinden gelen Selçuklu ve Saltuklu hanedanlarının aralarındaki erksel paylaşımsızlığın karşıtlığın asıl nedeni olarak görülmesinin daha doğru olacağını savunmaktadır.
Selçuklu Ruknettin Süleyman Şah’ın; Saltuklu Melikşah’ın Saltuklu topraklarını hileyle kendisinden almasını içlerine sindiremedikleri için; yazar Aysaltuk V. Öntaş’ın büyük ataları olan Saltuklu Hanı Melikşah’ın oğlu olan ve Anadolu Alevilerinin lideri olarak da kabul edilen Sarı Saltuk Sultan’ın; babasının elinden alınan Saltuklu topraklarını yeniden ele geçirmek için; Baba İsak, Baba İlyas, H.bektaş-ı veli ve onun kardeşi Menteş Bey ve diğer Saltuklu beylerinin de aralarında bulunduğu büyük bir kalkışmanın örgütleyicisi ve lideridir. Sarı Saltuk, Resmi Tarih Yazıcılarının dediği, söylediği gibi; teolojik bir “Derviş” değil, Saltuklu hanı, Melikşah Saltuk’un, üç oğlundan biridir.
Tarihsel anlatımlara göre bu topraklarda savaşmadan büyük bir katliam gerçekleşmiş; Saltuklu ve Anadolu çocuklarından oluşan 67 bin insan; Selçuklu Sultanının ordusunda bulunan Frenklerin hileleriyle; bir gece, Malya Ormanları içinde konuşlandıkları, bulundukları orman ateşe verilerek canlı canlı yakılmışlardır.
Bu savaşın komutanı Melikşah Hanın oğlu Sarı Saltuk Bey’dir. Bu katliamda H.bektaş-ı Veli’nin kardeşi Menteş Bey de hayatını kaybetmiştir. Yenilginin ardından H.bektaş-ı Veli de Saltuklularla Dersim topraklarına birlikte dönmüşler; birkaç yıl orada Saltuklularca konuk edilmiştir…
Yabgu saltuklularının , yüreklerinde bir yara gibi sakladıkları bir diğer olay da 38 Dersim katliamıdır. Yabgu Saltukluları, Dersim kıyımının ardından büyük baskılarla karşı karşıya kalırlar; Anadolu’nun bazı şehirlerine, kasabalarına sürgün edilmişler ve tümüyle sindirilmişlerdir..
1968 yılına gelinceye değin, bu baskılar kesintisiz sürer, sürdürülür. Bu süre için de Yabgu Saltukluları kendi liderlerini üretemez, açığa çıkaramazlar.
68 yılı, tüm halkların özgürlükçü, bağımsızlıkçı belgilerinin (şiar) ışık ışık geçtiği toprakları aydınlatma sürecidir. 68 aydınlanma hareketinin büyülü demokratik değişim, dönüşüm “proje”sine; Yabgu Saltuklularından ilk Sayın Aysaltuk V. Öntaş: arkadaşı, hemşerisi Ulaş Bardakçı’yla (H.bektaş – Topain köyü) birlikte katılır.
Dostlukları, yoldaşlıkları, Ulaş’ın öldürülmesine kadar sürer; ancak bu dostluğu, yoldaşlığı Aysaltuk V. Öntaş hiç kesintiye uğratmadan mücadelesinin içinde büyütür, sürdürür…
12 Mart Askeri Darbesinin baskı dönemidir. Ulaş Bardakçı öldürülmeden 2 gün önce Aysaltuk V. Öntaş’la bir araya gelirler. Birbirlerine; “ Kim önce ölürse, geride kalan “Tek” kişi olarak değil “İki” kişilik bir hayat sürecek!.. Kavgayı tek kişilik değil, çok çalışarak, iki kişi olarak gerçekleştirecek..” diye birbirlerine söz verirler, ANT’laşırlar. Aysaltuk V. Öntaş; Ulaş Bardakçı’ının İstanbul’da öldürülmesinin ardından;
ÇEKİRDEK ÇEKİRDEK /// IŞIL IŞIL
KAVGA KAVGA YANAN NAMLULARA /// SİNMİŞ YASIN, OY
SEN KAVGAMIN ÖNÜNDESİN /// IŞIĞINDA GÜNEŞİN ///
YEŞİLİNDE AĞACIN…
Bu dizelerle, (Bozkır Gülüşü) adlı yapıtında; yoldaşına verdiği sözü unutmadığını gösterir, anlatır…
Bu ailenin geleceği olacağına inandığı Orçun Öntaş’ı özenle yetiştiren Sayın Aysaltuk V. Öntaş, onunla, onun geleceğiyle yarınlarının taç’lanacağını ummuş, onun belleğini kendi, belleği; yüreğini kendisinin yüreği bilmiş; tüm düşünsel birikimleriyle onu donatmaya çalışmıştır. Yazarın, ailesinin, Yabgu Saltuklularının acısının ölçülemez bir ağrı olduğunu anlamak hiç de zor değil…
Toprak, hiçbir ölünün sorgulamasını yapmaz, sayılarını tutmaz. Onu, kendisine sunan toplumun dağarına, yüreğine kor, bırakır… Ne ki insanlar toprak gibi yüce gönüllü değildir hiç.
Bu nedenle insanlar, toplumlar; yitirdikleri az sayıdaki insanların, anılarını yüreklerinde, belleklerinde taç’lı kılarak, onların mücadelelerini yüceltirler yer üstünde, göğün altında…
Her birileri için “Anıt”lar dikerler yer üstüne, bulutlara, göklere uzanan…
Ölüler , yüceltmelere, Anıt’lara ihtiyaç duymazlar. Anıtlar, geride kalanlar için bir hesaplaşmadır, yüzleşmedir; yaralı, bereli türkülerin dizelerinde, incinmiş yüreklerin ağrılı belirtgeleridir..
Her Anıt’ın öznesi (anıtı dikilenler) kendisinden sonra gelen toplumlar için bitirilmemiş, tüketilememiş bir ‘kutsal’ çığlıktır.
Sayın Aysaltuk V. Öntaş kendi adına oğlu “Orçun” unun adını da ekleyerek; bundan böyle hukuksal ve yazınsal yaşamını; Aysaltuk V. Orçun Öntaş adıyla sürdürme kararını tüm yüreğimle kucaklar, esenlerim….
Orçun’umuzun adına yaptıracağını söylediği “ANIT” ise onun şahsında; hem Dersim’deki 38 katliamında kıyıma uğrayan yakın akrabalarına; Yavuz’un, Saltuklu Beylerinden 153 kişinin idamla yaşamlarını sonlandırdığı, katlettiği uzak atalarına; Anıt’ın yapıldığı Malya Ova’sındaki 65 bin atalarının çocuklarına gecikmiş bir gönderme olarak algılanmalıdır.
Bu toprakların aydınlanması, bağımsızlığı için mücadelesi sırasında, halkınının yüreğinde taç’lı bir yer edinmiş sevdiklerini bedel olarak vermiş öz dayımın, halkımın yürekli oğlu Yabgu Saltuklularının bilgesi Sayın Aysaltuk V. ORÇUN Öntaş’ın başarılarını, acılarını, geleceğini kucaklıyorum.
Orçun’umuzun annesi Ünser Hanım’ın, dayım Mustafa’nın tüm çocuklarıyla torunlarının, Saltuklu Öntaş’larının, H.bektaş ve bozkırın halkının, Orçun’umuzun tüm arkadaşlarıyla sevenlerinin acılarını paylaşıyorum.
YARALI GÜLÜŞÜM…
Aysaltuk V. Öntaş
2005 / Ulucanlar Kapalı Cezaevi
OY YARALI GÜLÜŞÜM
ATLANTİS YİTİĞİMİN GİZEMİ
GÖVDEMİN KIZIL TÜKETENİ.
DONMUŞ TOPRAKLARIMIN İÇİNDE
AĞRIYAN GÖĞSÜNÜ AY’A TUTANIM!..
YİTİK BİR GÜNÜN ACILI ÖYKÜSÜDÜR
BU YAŞADIKLARIM.
ANLAŞILIR BULMADIKLARIM.
AĞUSTOS ÖĞLELERİNİN GÖLGELERİNE
GELİNCİKLER KADAR SIRALI, KARALI
KIRMIZI DÜŞERİM TOPRAĞA.
NEREDESİN EY YALNIZLIĞIMIN NEDENİ,
GEÇİLMEMİŞ YURTLARIMIN
YABANIL AĞRISI…
“Sevi Bozkırda Büyür” kitabından alınmıştır.
[1][1][1][1]TOPRAĞI BÜYÜLEYEN ADAM!..“ORÇUN ÖNTAŞ’I ANMA, YAŞATMA ETKİNLİKLERİ” SUNUMUR.S. CANDüşüncelerinden dolayı, babalarının yıllarca zındanlarda tutsakedildikleri ve sonrası dönemlerinde sıcak aile yaşamları kıyıma uğratılarakçocuklukları çalınan, 12 EYLÜL’ün KAHRAMAN ÇOCUKLARI’ndanbirini daha 2014 yılının sonunda yitirdik.Her türlü yıkıma, çürümüşlüğe ve şizofrenik zavallılıklara karşın;kısacık yaşamını övünçlü başarılarla taçlandıran suskun okyanusumuz,yetenekli Bilişim Mühendisimiz;Yaşayan “SALTUKLU’ ların “PRENS’i kalbine yenik düştü.yorgun yüreğini annesiyle babasının GÖĞÜS BOŞLUĞU’na bırakarakbozkırın dingin topraklarının koynuna döndü…Bilimsel Sosyalist Hareketinin 12 Eylül 1980 öncesi önderlerindenşair, yazar, dilbilimci Aysaltuk V. Öntaş’ın tek “Evlad’ı olan Orçunumuzu;Hacıbektaş’da, Selçuklu Saltuklularının torunları olan büyükATA’larının yanında toprağa verdik.Bizler, 68’li bir grup aydın; yoldaşımız, dava arkadaşımız Aysaltuk
Öntaş ve ailesinin; büyük kayıplarının ardından anılarını yaşatmak
için oluşturdukları “ANI Etkinlikleri’ çalışmasına katkı vermeyi, dava
arkadaşımızın yanında olmayı bir görev bildik, saydık…
Orçunumuzun kaybının ardından, kardeşimiz Aysaltuk V. Öntaş’ın;
Ankara’daki dostlarıyla paylaştı sunumda:
“SESSİZLİKLERİYLE , BAŞARILARIYLA, KARANLIKLARA
KARŞI GÜÇLÜ YANITLAR VEREREK, BABALARININ KAVGALARININ
YANINDA OLDUKLARINI, DURDUKLARINI GÖSTEREBİLMİŞ;
YİTİRDİĞİMİZ HER BİR ÇOCUĞUMUZ; KENDİLERİNDEN SONRA
YİNELENECEK, GELECEK HER İLKYAZDA, AĞAÇ AĞAÇ, DAL DAL
YENİDEN ARAMIZA DÖNECEKLER… BİZLER ONLARI TOPRAĞA
FİDAN FİDAN VERDİK; TOPRAK DA ONLARI BİZLERE ORMAN
ORMAN GERİ VERECEK!..” DİYORDU.
Orçunumuzla ilgili etkinlik öznelerinin belirlenmesinde; babasının
yukarıdaki sunumunun içeriğinin doğru çözümlenmesi dileğiyle …
Toplumsallaştırılmış “ORÇUN ÖNTAŞ ETKİNLİKLERİ’nden bir
kaçını aşağıda sevenleriyle paylaşıyoruz.
ORÇUN ÖNTAŞ ADINA YAPILACAKLAR
2015 mart ayı içinde başlanacaklar;
Yetişkin MAVİ SERVİ ve ÇINAR ağaçlarından oluşan 10 bin
M2.lik ANIT MEZAR alanının ağaçlandırılması,
KÜLTÜR SANAT EVİ, açık Halk Parkı, Tarihi bir Höyük
(Tümülüs)’ten oluşan toplam 30 bin m2.lik bir alanın Sedir,
Çınar ve diğer orman çeşitleriyle ağaçlandırılması,
b- 2016 yılında tamamlanacak yapım ve kurulumların açılışları,
yaz ayı içinde gerçekleştirilerek, sevenlerinin katılımlarının
sağlanması,
c- Donanımlı bir HALK OKUMA EVİ’nin KURULMASI,
d- Hukuksal ve yazınsal süreçler tamamlanarak; baba Aysaltuk
Öntaş’ın adının bundan böyle; AYSALTUK V. ORÇUN öntaş
şeklinde kullanılacağının sevenlerince paylaşılması,
e- Yapımı sürmekte olan; AYSALTUK V.ÖNTAŞ BİLİM SANAT
YARATIM ÜRETİM MERKEZİ’nin, statüsünün VAKIF’a
dönüştürülerek; yazarın tüm bilimsel ve yazınsal eserlerinin,
Tigin Orçun Öntaş‘ın; “Biyografik Belgesel Anlatı Aysaltuk v.Öntaş” adlı eserinin “Tanıtım Sunum“undan alınmıştır.
“Mavi Gezegen” in Şairi Yazar Tigin (şehzade) Orçun Öntaş; erken yaşlarda aramızdan ayrıldığında, ardında 12 yazınsal eser bırakmıştır. “Suskun Yabgu” adlı eserinin 66. Sayfasında okuruna; kendisini, konat (Selçuklu Saltukluları)’ını şöyle tanımlar, anlatır;
Ben Tigin Orçun Öntaş büyük eylemci / düşünür / dilbilimci bir babanın / kendisi gibi / mürekkebi bozkır mavisi / kalemi hırçın / şair oğluyum
Genel Tarih Yazıcıları on iki asır önce / Oğuz Kınık’larının / bilinen ilk kağanı / Büyük Ata’m Tankut İlteriş Alp Togan’ı / soy ağacımın 1 numarası ;
Beni de Konat’ımın son “Savaşçı Yabgusu” bilge babamden sonra 34. kuşak Selçuklu Saltuklu Tigin (şehzade)’i sayar / mücadelemizi onarlar
Benden öncekiler için de / söyleyeceklerim var tabi onlar da Siyasal Tarih Biliminin konusu yengileriyle / yenilgileriyle Ders Kitapları’nda okutuluyorlar şimdi
Ben Bilge Saltuk / Aysaltuk’un “tek evlaldı” / yol / kalem yoldaşı Tigin Orçun boy / budun / Konat Ata’larım gibi töremi / yasa’mı bildim Anadilim’i / Türkçe’mi yurdum / toprağım belledim susanlardan / susturulanlardan / savrulanlardan olmadım Öz’üm Su’dan / Işık’tandır Konat’ım / Halk’ım Yücelsin / Bilinir Olsun. …
Aysaltuk v. Orçun Öntaş Asyatik Dilleri Bilim Merkezi Edebiyat Kurulu
Erken yitikliğinin sarsıcı ağrılarının ardından, heryıl adına düzenlenen; “Mavi Gezegen” in Şairi, YazarTiginOrçun ÖntaşAnadil Türkçe ” EDEBİYAT ÖDÜLLERİ ” ve tüm etkinliklerle birlikte, TiginOrçun Öntaş ” Sosyal Sorumluluk Projeleri ” adlı yazınsal etkinliklerin tamamı; Aysaltuk V. Orçun ÖntaşAsyatik Dilleri Bilim Merkezi tarafından “KURUMSAL” olarak yürütülüp, sürdürülmektedir.
TiginOrçun Öntaş, çağdaş şiirin en bunalımlı döneminde, ayrık bir karşıtlık olarakortaya çıkan, Türk şiirinde, yaratıcısı, yazınsal oluşturucusu bilge şair, yazar, dil bilimci ve Edebiyat Kuramcısı babasına (A.V.Öntaş) ait olan; şiirimizde “Yeni Bir Kuram” ve “Yazınsal Akım“ olarak da kabul edilen, Eytişim (Diyalaktik) sel Özdekçi (Özdeksel) şiir akımının öncülerindendir.
Tigin Orçun, yazınsal anlatılarında, kendi şiir örgüsünü yaratmış, kendi anlatılarına en uygun sessel, imgesel şiir tekniğini oluşturmuş az sayıdaki şairlerimizdendir.
Erken yaşta yitirdiğimiz şair ve yazar Tigin Orçun öntaş; öğrencilik yıllarından başlamak üzere, eğitim-öğretimden arta kalan sürelerini; ülkemizin yazınsal belleği olarak da bilinen babasına ait yayınevlerinin “edebiyat” mutfaklarında bulunmuş; yazınsal edimlerle, birikimlerle kendini çoğaltmıştır.
Tigin Orçun öntaş, 1990 yılından itibaren, babasının kurduğu Hasat Yayınları, Orçun Eğitim Yayınları,İlk aşama Yayınları, İlay Yayınları ve Ödül Yayınlarınınyürütüm kadrolarında yer almıştır.Tigin Orçun, yazınsal üretimlerle, edebiyatla olan ilişkisini de hiç ara vermeden, kesmeden sürdürmüş, coşkulu dizeleriyle kendi tekniğini oluşturmuştur.
Doğasal, toplumsal karşıtlıkların şairidir Tigin Orçun öntaş. Kendi çizgisine yakın usta şairlerden çok ayrı bir yerden, AYIRT edilir karşıtlıklarla seslenir okuyucusuna. Yersel bir şair olmaktan çok, bilinir, bilinmez gezegenlerin şairidir. Bu nedenle, okurları onu; “Mavi Gezegen” in şairi olarak betimler, nitelerler.
Tigin, aynı çizgideki şairler gibi köylerden, ovalardan, sam yelinin geçtiği çiy düşmüş bozkırlardan, kardelenleriyle karları, dağların yamaçlarını öpen yalçın kayalıklardan, şehirlerden seslenmez salt.
Sürecin usta şairleri gibi aynı sese, söze, geç, güç gelen her bir karşıtlığa usunu, yüreğini bilinçle, dirençle yoğurur, kendine öz bir ses, söz, imgesel dizeleriyle karşı koyar.Tigin, bir karşı duruşun, direnişin imgesiyle kucaklar her bir karşıtlığı…İşçilerin, ekmek peşinde koşanların, öksüz, yalnız tüten yoksul evlerin dumanlarıyla geçer akşamları, aysız geceleri. Yıldırım, şimşek yüklü bulutların ışıklı yağmurlarıyla iner toprağa, yaprağa, sulara…
En taçlı, seçkin kısa sözcüklerle oluşturur mavi dizelerini.Durgun su lotuslarının (nilüferlerinin) kut’sanmış renkleriyle gülümser halkının yaralı çocuklarına, emekçilerine…Toprağa sıralı düşmüş gelincikleri, karanfilleri , peygamber çiçeklerini kırmızılar nehirsel imgeleri. Okyanus mercanlarının, şakayıklarının sesi olur. En asi ırmakların, gizemli sancıların çığılığıyla ışıklandırır,yakar kara karanlıkları.Okyanusların mavi soluğudur imgeleri Tigin Orçun Öntaş’ın.
Suya, nehire, denize, okyanusa kıyısı olanher bir alıç, ardıç, ağaç gölgesininkızıl gülüşü olur taç’lı dizeleriyle TiginOrçun…
Anlatıları, her gün’ün doğumunda, oluşumunda, yitiminde ; ağacının yeşiline, dalına, gövdesine yaslanır; çocuklarının yüreğine dokunur sessizce; ırmak ırmak, nehir nehir bir ulu sonsuzluk içinde akar ; çoğalır atların, tayların toynaklarıyla, kanatlarıyla kınaladığı bozkırlarını. İçli, yanık bir kavalın sesiyle sarar yüreği, örter, karla, doğmak, üretmek, direnmek, tanımlı yeni söylenceler için…
yabguAySaltuk vakıf suyayınları
———————————————————–
ETKİNLİK SUNUMU
Yeryuvarı’ı edebiyatında olduğu gibi, ülkemizde de yazınsal etkinliklerin gelişmesi,yetkinleşmesi ( !.) adına gerçekleştirilen tüm “EDEBİYAT ÖDÜLLERi” adlı ETKİNLİKLİK‘ leriniçerikleri, oluşum “biçem” leri, biçimleri,parlatılmış yöntemleriyle uygulanırlıkları hep tartışılmıştır.
Bu nedenle, yazınımız (edebiyatımız) ‘ la ilgili bu bulanık süreç,ülkemiz yazınını bilinçli, bilinçsiz bir açmaza, çıkmaza sürüklemiştir.
Salt bu yüzden, kendilerini bu “YAZINSAL BULANIK” lığın dışında tutan, YAŞAMLARI BOYUNCA bu sürece hiçbir şekilde katılmayan, katkı sunmayan;
kişiliklerini, yazınsal birikimlerini; Türk “edebiyatı” nı tekeline almış bir avuç sermaye artığı bu yazınsal “kirletici“lerinin, “edebiyat barbar“larıyla,tüketim “mafya“larının yağmalarının dışında tutmayı başarmış, kotarmış;
yazınımıza taç’lı katkılar sunmuş, üretken yazarlarımızın var olduğu da bilinir.
Bu nedenle;“TİGİN ORÇUN ÖNTAŞ – ayrık – “EDEBİYAT” ÖDÜLLERİ” ndeki “ AYRIK” sözcüğü, bilinçli bir tanımlama olarak kullanılarak;
Bu gün, ülkemizdeuygulanmakta olan “EDEBİYAT ÖDÜLLERİ” adlı “MASALSI(!) ” etkinliklerden,
“ ayrımlı“bir yazınsal etkinlik olduğu vurgulanmakta;
bu “tanım”lama ,ETKİNLİK YÖNERGE‘ lerinde de belirtildiği gibi, bilinçli bir ” ayrıksal belirtge”, yazınsal “yeni bir seçenek“ olarak sunulmakta, kullanılmaktadır.
A – Mavi Gezegen’in
şairi, yazar
TiginOrçunÖntaş
“EDEBİYAT”eTKİnliKleRi’nin
Tarihsel Yolculuğu…
Sevgili Tigin’in“ESERLERİ” nin ilk’leriyle, adıyla anılan
kurumsal“EdebiyatEtkinlikleri”nin; edebiyatımızınyazınsal belleğinekonumlandırılmalarının ardından, tarihsel yolculuklarını da kurumsalolarakgüvenlesürdürecektir.
Eserlerinin, gelecek kuşaklarınyüreklerinde,belleklerinde yaşaması, yaşatılması; tüm sevenleri gibi, sevgili tigin’i de, bozok bozkırlarıyla, “Vanasiya” nın mavi göğünün “Taç” landırdığı toprağında, gönendirecek,erinçli kılacaktır. Özlemle anıyoruz…
TiginOrçun‘un büyük Ataları Selçuklu Hanedan üyelerinden Yabgu (Han) Saltuklularının onuncu ve onikinci yüzyıllarda Erzurum’da yapılmış Anıtsal Kurganları
“Mavi Gezegen” in Şairi SelçukluYABGU SaltukluLARI Tigin’i yazarorçun öntaş’ın
şiirleri’NİN İÇERİKYAZINSAL ÇÖZÜMÜ:
İÇERİKSELYAZINSAL ÇÖZÜMÖRNEKLERİ
1- tigin orçun öntaş’ın şiirleriyle ilgili yazınsal bir tanımlama, birkaç tümce kurmak gerekirse,onunkendi şiir örgüsünde, kendi olan ve çağdaş yönsemelerin sınırlarının ötesine uzanan, içsel bir teknikle şiirini tamamladığı yadsınamaz.
Paul Eluard, Mayakovskive diğer şiir ustalarının; şiir de örgüledikleri imge, ritm ve ses ilişkilerine, genç şairimiz; derinolgusallık ve kurgularla oluşturduğu dizelerinde, Türkçe’mizin en taç’lı kısa sözcüklerinin arkasına, nehir’sel, sessel imgeler sağnağıyla; evrensel, özdeksel geçişlerle şiirini toplumsallaştırarak,kendinden sonraki kuşakların yüreğine dokunuyor. ——————
2 – TiginOrçun, “evren–doğa–insan–toplum–diyalektikilişkilerini”, tümcül ve yazınsal olarak çok etkili kullanırken; “toplumcu–gerçekçi” bir “biçemi” de; kendi yazınsal uğraşısının öznesi olarak belirlemiş olmasıyla da ; Türk yazınının yazınsal belleğindeyerini almış görünüyor. Genç şairimiz, düşüncesiyle, yaşam biçimiyle ve eserleriyle her sürecin öznesi olmayı sürdürecek, sonsuza dek halkının ve onların çocuklarının taç’lı belleklerinde, yüreklerinde hep varolmayı, yaşamayı sürdürerek; Mavi Gezegen’lerini taç’landıracaklardır… …………………………………………………….
3 – Tigin Orçun Öntaş’ın şiirleri, mavi gezegen’imizin tüm özdeksel öznelerinin; evren–uzay–mekan ilişkileriyle birlikte sorgulandığı masalsı, öyküleme, mitolojik anlatı bir şiir’dir. TiginOrçun, evren-doğa–insan–toplum– diyalektik ilişkilerini, eserlerinde tümcül kullananarak; “toplumcu– gerçekçi “ şiir çözümlemelerini, okuruyla paylaşmaktadır. Tigin (şehzade) Orçun Öntaş’ın şiirlerinde örgülediği imge, ritim, söz ve sesgücü; etkisi çok sarsıcı okyanus “dip” akıntılarına benzeyen söylencesel dizelerine; aklı, duyguyu sarsan, çoğaltanbir ulu bilgeliği de okuyucusunun kucağına, yüreğine koymuş görünüyor. Şair, yaşadığı doğasal, toplumsal süreçlerle; dün’ümüzü sorgular, okuyucusuna sorgulatırken; yarınlarımızı da tarihsel gerçekçilik ve bütünlük içinde, yeniden çözümlenmesini öngörüyor, yüreğine, usuna sığınıyor çocuklarının…
yabguSaltuk vakıf suyayınları
————————————————-
2014 ‘ün sonlarındagenç yaşta yitirdiğimiz; Şair, yazartiginorçun öntaş; edebiyatımızın yaşayan çınarı;
Bilim,Kültür, Sanat insanı, dilbilimci, yazar Aysaltuk v.öntaş’ın “tek evladı” dır.
Yitikliğiyle, ardında; sarsıcı acılar bırakan genç Şairin yazınsal yapıtlarından bazıları, aşağıda sunulmuştur.
—————————————————————————-
Şairin,
“Sudaki Kozmik İz” adlı yapıtından;
“…her bir ağrılı bakış külleriyle besliyor dumanlarıyla aklığını örtüyor saçlarımın
ay karanlık gece solumuyor ıhlamur çiçeklerinin taçlarını yağmalıyor yarasalar karıncalar
yırtılıyor gün ışımadan kelebeklerin kanadı
beşiklerindeki bebeklerin pembe dudakları nilüferlerin ağaran güne uyananları kardan gülüşler
yarınlar hangi gül ağacının dibinde göl
öDÜL KÜLTÜR SANATEVİ
fotoğraf : aysaltuk v.orçun öntaş – kırşehir – 2018 ekim
Aysaltuk V. Orçun Öntaş
şiirleri
Aysaltuk V. Öntaş’ı buraya kadar salt “yazar” olarak sunuşumuza aldanmayın. Yazar, 8 ADET şiir yapıtını şiir “evre”nine kazandırmıştır. Yazarın tüm yapıtlarında, çalışmalarında olduğu gibi;
şiirinde de özdeği (maddesi); “Doğa”, “Toplum” “Dil” üçlemesidir.Doğayı, tüm canlılara sunulmuş evrensel bir sunu; insanı, bu “sunu“nun bilinçli tek özdeği; “Dil” i de, ergin toplumların kurdukları ya da kuramadıkları uygarlıkların “açkısı” olarak görür. O –YAZARIMIZ-, doğa-toplum ilişkisini kuramsal değil; “yaşamsal” bir gerçeklik olarak algılar. Bu duruşunu da yapıtlarında hiç değiştirmez.
Kimi okurları ona; ” İnsanın yönünü, pusulasını “doğaya; yetinmeyenlerini de “doğuya” –Güneş‘e- çeviren adam” olarak nitelerler. Yazarın öğretisinde öğretici olan “ilk“, doğadır. “O” insandan, insan toplumlarından öncedir, bu nedenle doğa; “insan”dan daha “deneyimli” daha “bilge“dir.
fotoğraf : aysaltuk v.orçun öntaş
Yazarın “toplumcu” yazıları, 1980 yılları öncesinde çeşitli dergilerde, gazetelerde yayımlanır.
“Bir Avuç Mavi” onun ilk yayınlanan şiir kitabıdır (1987). Yapıt, “Gök yüzünün şiirleri” , “Şiirler de bebekler gibi duyguyla çıkarlar aydınlığa” şeklindeki bir sunuyla çıkmıştır okurunun karşısına. Bu kitap yazarın yazın dünyasındaki “ilk“idir. Yazarı tam da bu dönemde, “Toplumcu” duruşundan hiç ödün vermeden “çocuk yazınına” yöneldiğini görüyoruz. Dildeki “Öz Türkçe” ci duruşu bu dönemde daha etkindir, kalıcılaşmıştır. Çünkü bu dönem yazarın; “İlk Aşama Yayınları”nı kurduğu, başında bulunduğu yıllardır. Yazıma etkin bir şekilde katıldığı bu dönemde yazar “çocuk” yayınlarını çok önemser. Yazarın bu alanı seçmesi bir rastlantı değil tam tersine bilinçli bir seçimdir.
İlköğretimden sonrasındaki kuşağın “dil“sel bir yitiklik içinde olduğunu düşüncesindedir.. (Yazarın bu tasası boşuna değildir hiç. Sonraki yıllarda M.E.B.lığına bağlı okullarda yaptığı inceleme-araştırma sonuçlarında ilköğretimde okuyan çocuklarının kullandıkları her on sözcükten7-8‘inin yabancı (Fransızca, ingilize v.b.) kökenliği olduğunu saptar. Bu sonuçları, inceleme yaptığı illerdeki alan yetkililerine sunar, paylaşır.Yazarın bu alandaki çalışmaları TDK. yetkililerince de paylaşılır. İlköğretim düzeyindeki çocuklara dönük, yönelik “öz Türkçe” ağırlıklı kitaplar yazar, onları yayınlar.
Kitapları kurduğu yayınevinin aracılığıyla yurdun her bir iline, köyüne ulaştırmaya çalışır. Yeni kuşakların “dilsel yitiklik” likleri “engel“lenebilir diye bu kuşaklara yönelir yapıtlarıyla yazar. Onların dağarcıklarının da ağabeylerininki, babalarının-annelerininki gibi “Türkçe” siz olmasına “yüreği” el vermez…
Yazar bu dönemde, “Öz Türkçe” sözcükle yazım kuralları öncelikli yapıtlar kazandırır “çocuk edebiyatı) mıza. Okurları gün, akşam büyür, çoğalır. Yer yer illerden, illerdeki çocuk okurlarının “Türkçemizi Koruyalım” içerikli etkinlikleriyle “taçlanır” çalışmaları. O yazmayı, üretmeyi durdurmaz hiç. Yurdun her bir yöresinden, köşesinden onun sevincini taçlandıran sesler yükselir, büyür çocukları. Liselere, üniversitelere sığmaz “Türkçe-Ana Dil” duyarlılıkları. Çoluğa, çocuğa karışanlarının “bebek“leri üstlenir bu “kutsal” işlevi…. Yazarla onun gibi “Türkçe’nin-Ana Dil’in Dostları” olan her bir insan; “Dil Duyar“lılığı yolculuğunda yalnız, tek başlarına değillerdir artık. Onun şiirleri, biçemi (uslubu) okuyucusu tarafından benimsenir, sevilir. Kendine özgü dizeleri “tablo” laştırılır, duvarlara asılır.
örneklerde de görüldüğü gibi”Kart postal”larla çoğaltılarak, özel günlerde, bayramlarda kitapcıların, “Tebrik” kartı satanların “tezgah”larını süsler; “duygu” taşıyıcılığlı yapar.
fotoğraf ; orçun’un çocukluğu. ilkyaz (Aşıklar Köyü) mantar toplarken; alt fotoğraf, orçun, Yükseliş Koleji öğrencisi, ankara
Aysaltuk V. Öntaş bu tür “kart postal“lardan birindeki dizelerinde; cezaevinde uzun bir süre tutulduktan aylar sonra ilk “yargıç” önüne çıkarıldığı “ilk” sabahı djzelerinden şöyle anlatır; “
Kartpostaldaki şiirin tam açılımı aşağıdaki gibidir
” Kaç süredir Güneş’i görmemişim
Solumamışım havayı
Gökte bulutu
Uçan kuşu
Bir de ağaçta yaprağı
Sürgünde yeşili unutmuşum
Sol yanımda aksı çiçeklere durmuş
Akasyaların alkımdan salkımları
Esenliyor mapusluğumu direncimi
Her bir parçam işkence artığı
Her bir parçam namlu önünde
Düşmanımın acısı utancı
Ellerim kelepçeli
Prangalara vurulmuşum
Bu ilkyaz da
Ellerim kelepçeli
Zincirli de olsa ayaklarım
Yine mavi Gökyüzü
Yine topraklarında açıyor
Çoğalıyor türkülerim
Kızıl bir karanfil
Taşıyorum göğüs boşluğumda…
aYSaltuk v.öntaş
Yazar bu dönemde, “Öz Türkçe” sözcükle yazım kuralları öncelikli yapıtlar kazandırır “çocuk edebiyatı” mıza. Okurları gün, akşam büyür, çoğalır. Yer yer illerden, illerdeki çocuk okurlarının “Türkçemizi Koruyalım” içerikli etkinlikleriyle “taçlanır” çalışmaları. O yazmayı, üretmeyi durdurmaz hiç. Yurdun her bir yöresinden, köşesinden onun sevincini taçlandıran sesler yükselir, büyür çocukları. Liselere, üniversitelere sığmaz “Türkçe-Ana Dil” duyarlılıkları. Çoluğa, çocuğa karışanlarının “bebek“leri üstlenir bu “kutsal” işlevi…. Yazarla, onun gibi “Türkçe’nin-Ana Dil’in Dostları” olan her bir insan; “Dil Duyar“lılığı yolculuğunda yalnız, tek başlarına değillerdir artık.
Onun şiirleri, biçemi (uslubu) okuyucusu tarafından benimsenir, sevilir. Kendine özgü dizeleri “tablo” laştırılır, duvarlara asılır. Aşağıdaki örneklerde görüldüğü gibi “şiirleriyle sözler,Kart postal“larla çoğaltılarak, özel günlerde, bayramlarda kitapcıların, “Tebrik” kartı satanların “tezgah“larını süsler; “duygu” taşıyıcılığı yapar.
,
fotoğraf ; yazarın anası, babası
Yazarın bu dönemde okurlarına kazandırdığı bazı yapıtlarından örnekleri de burada vermek yararlı olacaktır.Yazarın ilk yapıtı olan
“Bir Avuç Mavi” adlı yapıtından;
Ellerim Toprak
Ellerim mavi Ellerim yağmur
Martı kanadı düşmüş suya. Ellerim toprak
Ellerim gökyüzü Ellerim tohum, tomurcuk
On parmağıyla Güneş’e kardeş. Bereket ellerim
Ellerim yeşil Çocuk bakışlarında…
Tomurcuğa yüklü ağaçlarda. Aysaltuk V. Öntaş
Ülkem Sensiz
“…Sevginin suya Alma karanfil
Soyunduğu giz, Gülüşlerini üstümden
Gözümün penceresi Zincirlere düşerim….”
Bilinç tarla Aysaltuk V. Öntaş
“Güneş’le Döndük“ adlı şiir yapıtından;
Ağustoslara çoğalırım
“..Kelebek kanatlarında Dirilirim
Uyuşur beynim Bir sevda gibi
Nergiz kokusuna. Uzak kaval seslerine…
Papatyalar halkadır Dirilirim
Güneş düşer gözlerime Yaz sarıya estiğinde..
Gelincikler yüreğimin suyu Başaklara doğar
Dökülür ilkyaz Ağustoslara
Erciyes’ten Melendiz’e Çoğalırım yeniden….
Hasan Dağı’na… Aysaltuk V. Öntaş
Kardelenler
“…Sonra,
Bulutların yanan Evlerin saçakları.
Saçlarından süzülerek Ağaçlar
Yeşile yağdı yağmur. Tomurcuk tomurcuk güldü.
Sular gül kurusuydu Üç mevsimlik taylar geçti
Coşku taşımaktaydı yataklarında. Koyakları, bozkırları
Derken, kuşlar döndü Gün günün eksiğini tamamladı
Zafer işaretleriyle, sevindi Gece gecenin
Ülkemin altın çocukları….” Işıyan sabahları kucakladı
Aysaltuk V. Öntaş
Yazarımız, bilim insanımız Aysaltuk V. Öntaş, önceki darbeciler gibi, “l980 Askeri Darbe” sini yapanlarca, siyasi düşünceleri nedeniyle tutuklanır, yargılanır. Darbeciler tarafından “Mamak Askeri Cezaevi” nde 205 arkadaşıyla tutulurken, yargılanırken; sekiz yaşının sonunda olan oğlu “Orçun“un şahsında; tüm ülkesinin çocuklarına “Ey Oğul!..” adlı şiirinin dizelerinde şöyle seslenir;
Yazarımız, bilim insanımız Aysaltuk V. Öntaş, önceki darbeciler gibi, “l980 Askeri Darbe” sini yapanlarca, siyasi düşünceleri nedeniyle tutuklanır, yargılanır. Darbeciler tarafından “Mamak Askeri Cezaevi” nde 205 arkadaşıyla tutulurken, yargılanırken; sekiz yaşının sonunda olan oğlu “Orçun”un şahsında; tüm ülkesinin çocuklarına “Ey Oğul!..” adlı şiirinin dizelerinde şöyle seslenir;
EY OĞUL!..
Ankara Mamak Ask.Ceza ve T.Evi; A.V.öntaş
(şiir kısaltılmıştır.)
YABAN AĞAÇLARIMIN KIZIL GÖLGESİ,
KUTLU SULARIMIN GÖZESİ OĞUL!..
BÜKME DOKUZ’LUK BOYNUNU,
BÜYÜK ATAN SALTUK BEY GİBİ
YEĞİNLİ DUR, BAS TOPRAĞA …
PRANGALARIMIN, ZİNCİRLERİMİN KALABALIĞI
KORKUTMASIN; ÜRKÜTMESİN SENİ HİÇ OĞUL…
GÖVDEM DAM MAHPUSHANE GEZER,
ZİNCİRLERE, HÜCRELERE SIĞMAZ
ESKİR, ÇÜRÜR GÖVDEMDE PRANGALARIM…
TAŞ, DEMİR DİNLEMEZ BÜYÜR,
GELİŞİR DÜŞÜNCELERİM,
SEN VARSIN, AYAKTASIN DİYE…
PRANGALAR HANGİ AYAKLARI,
SÜNGÜLER HANGİ DÜŞÜNCELERİ DURDURMUŞTUR,
SUSTURMUŞTUR Kİ ORTANCAM !..
TASALANMA SEN DOLUNAYIM!..
BOZKIR TAY’IM…
TÜKETME KENDİNİ
ÇİĞNENMEMİŞ TOPRAKLARIMIN SESİ, IŞIĞI,
TUTSAKLIĞIM
SALTUK ATA’MIN YAYINI GERDİĞİ,
OKUNU FIRLATTIĞI TOPRAKLARDADIR DAHA…
ALDIRMA, ÖNEMSEME, YOK SAY SEN
HAPİSHANE AVLULARINA ERKEN KURULMUŞ
DARAĞAÇLARININ AYAKLARINI, İPLERİNİ!..
AÇ AÇABİLDİĞİN KADAR TÜM ÇOCUK KOLLARINI
BÜYÜTEBİLDİĞİN KADAR BÜYÜT, ÇOĞALT;
İÇİNDEKİ GELİNCİK TARLALARINI…
YÜREĞİMİN MAVİ GEZEGENİ, OKYANUSU
KAPATMA KOLLARINI , KAVUŞTURMA SAKIN,
YERYUVAR’IN TÜM KANATLARIYLA SANA,
RÜZGAR YELELİ ATLARIYLA
ÜLKE ÇOCUKLARIMA DÖNECEĞİMİ UNUTMA…
SAL İÇİNİN AĞISINI, ACISINI BENDEN YANA,
İLKYAZ MUŞTUM, YAĞMURUM,
KIZIL GÖĞÜSLÜM, GÜLÜŞLÜM…
DÜŞÜNE, DÖNÜŞÜNE DÖNÜK DURURUM,
TASA DÜŞÜRME
YARA DÜŞÜRME GÖVDENE
ALIÇ, ARDIÇ DİKENİM;
GÖVDEN, GÖVDEMİN,
GÖVDEM, GÖVDENİN YAPIŞIĞIDIR,
YÜREĞİM YÜREĞİNE KONULMUŞTUR
DÜŞÜNCELERİM DÜŞÜNCELERİNE…
SUSTURMA SAKIN ÇIĞLIĞIMI
TÜRKÜLERİMİN ÖZÜNÜ, BALINI
YARINLARIMIN SALTUKLU TİGİNİ ( PRENSİ )
GÜL DALIMIN SARI DİKENİ
ENGEREĞİ…
Aysaltuk V. Öntaş
Şiir – Benim Yaram Sargı Öksüzüdür
“Benim Yaram Sargı Öksüzüdür” şiir kitabı, “şair” Aysaltuk V.Öntaş’ın biçemi (tarzı) ni anlatma bakımından “ilginç” sayılabilecek bir yapıt. “Alan” uzmanları, kendisini sürekli “edebiyat” dünyasının “dışın”da tutan bu “aykırı” yazın adamının şiirlerini; Türk edebiyatının evrelerinden sayılan “Birinci Yeni”, “İkinci Yeni”, “Garip” gibi tanılamalarının “neresi”ne “yerleştir”irler bilemeyiz. Ancak, şairin şiirlerindeki “kurmaca”larını okuyucusuna sunumu, işleyişi, anlatımdaki yalın “aykırı”lığıyla şiirdeki söylenceleri (mitosları) , “halkının kutsalları”; onun “ayrım”lı bir “Eytişimci-Toplumcu” biri olduğunun kanıtıdır kuşkusuz. Yazar bu yanıyla, sunumuyla belli ki başkalarına “benzeme”yi çok sevmiyor. Yazarı toplumsal kavgada en “ön”lerde görürken; onlara karşı tüm sorumluluklarını yerine getirme çabasına karşın; -yazar, ozan, …- gibi “san”larla halkının “ön”üne “çıkma”yı sevmiyor.
Yazar anılan yapıtında kendini, kavgasını yalın bir Türkçe’yle anlatıyor. Yazarın bu dizeleri, onun “düşünce”si nedeniyle yargılandığı “ceza evi” dönemlerine ilişkindir.
“… saçlarımı kurban dişimi saçlarımın ak olanını ayırmışım hemi de seçmeden yanıma kıyıma tutmuşum otuz ikisini birden karalarını kurban ağız boşluğuma dökmüşüm saçlarımın yılışanını sökmüşüm tümünü birden kara kara gülenini kanıyla yarasıyla ağısıyla tükürmüşüm arsız hayasız duranını ürkünün ihanetin yüzüne yolmuşum tel tel satkının kıyıcının ayaklarına tutam tutam kirliliğine üç kez okumuşum ak inciler gibi dizmişim sıralamışım Dedem Korkut’un adını diz çöktürmüşüm direncimin üç kez adını anmışım Güneş’in kavgamın önünde Ay’ın, yağız Yer’in Güneş’e durmuşum gündüz üç kez üflemişim Yel’e-Gök’e su başlarına seğirtmişim yakarıp kutsamışım keklikler kınalandığında vurulduğunda kollarımdan asmışın kendimi kına kına gizlendiğinde ihanet yarısını, gövdemin yarısını pusulara tutmuşum göğsümü kalanını, diğer yarısını, susanını senden önce kayınlara çınarlara ardıçlara öpmüşüm namluların ağzını alıçlara dolamışım kurban yalazlarını…. dönüş yollarına Yazar yukarıdaki şiirinde de belirttiği gibi “üç kez adını anmışım Güneş’in Ay’ın yağız Yer’in..” dizelerinde olduğu gibi gerçek yaşamında da “üç kez” ölümle yüzyüze geldiğinde, ön asya kültüründe olduğu gibi “özdek”sel bir duruş sergiler. Aysaltuk V.Öntaş’ı çağdaşı olan, ya da olmayan (son 1000 yıllık süreçteki) tüm bilinen diğer yazarlardan ayıran en belirgin özelliği; onun betimsel -“imgeci”, “doğacı”- duruşudur. Yazar diğer yapıtlarında da bu duruşunu hiç bozmaz. Yapıtlarında, güçlü “Türkçe” donanımıyla söz dağarını kullanarak, kendine özgü kurmaca söylence (mitos) ler oluşturur.
Bu özgün kurmacalarla içinde yaşadığı, kendisinin de üyesi olduğu toplumu; kendinden, önceki toplumun kültürel dokusuyla buluşturmak, yüzyüze getirmek; bir anlamda yazınsal göndermelerle “sarsmak” ister. Bu yazınsal eylemliliğini “gelenek”çi bir biçem -tarz- olarak görmemek gerekir. Bunu “toplumsal bellek”çilik olarak görmek daha doğru olur.
O, bu gün de Anadolu insanının kültüründe taşıdığına inandığı kutsallarını; “Güneş, Ay, Yağız yer, Dağ, Su gibi” doğacı değerlerle kimi “ön” toplumsal ilişki düzenleyicilerini yazınının (edebiyatın) “madde”si yapıyor. Bu yanıyla halkını geçmişiyle ilişkilendirerek, bir tür toplumsal yozlaşmaya, yabancılaşmaya karşı direniyor, duruyor.
Yazarın “dil”deki “kimi”lerine göre bu katı duruşu “çağcıl” bir duruş olarak görülmüyor. Bu anlamda eleştirenleri de yok değil. Ancak, Aysalsuk V. Öntaş’ın aşağıdaki yakıcı, yalın Türkçe’siyle örülü dizelerini okuyunca; onun toplumsal yarınının “Güneş’i” olarak gördüğü “Türkçe” sini de esenlemek gerekmiyor mu?..
“… vay aman yüzlerce ölüm
aman aman milyonlarca leylim
gövdesi gövdemin yolunmuş saçlarını yelden selden alırlar
iki yarısından biridir gelinlerinin kızlarının
sarsar göğü gök göğüslü tomurlarına tutar örterler ellerini
yağız yeri derinden ar yerlerine namus yerlerine
ceylanlar döner göz eriminden dizlerini döver kanatırlar
kana konar gelincik böcekleri bin diş oyuğu yaralar açılır aksı gövdelerinde
örümcek kuşları neyleyim neyleyim benim yaram sargı öksüzüdür
yük alır yüklenir ağaçlar eğili ağılı pençeler çürütür
dalıp dalıp uyanıp uyanıp kurutur ağacı ormanı
dizlerini döver analar Sarı Saltuk’un usunu
Pir Sultan’ın namusunu sürer
namlulara yakarılar….!
Aysaltuk Vahap Öntaş
+
Yazarın yazınsal yaşamında “önem”sediklerinin, kendisinin de içinde olduğu 68′ lilerin; uğruna savaştıkları toplumsal değerlerle bire-bir örtüştüğünü belirgin bir biçimde ayrımsar okuru onu yapıtlarında. Geçmişinde olduğu gibi onu bugün de”yeni bir toplum yaratma” düşüncesine ” yazın”sal olarak “inanç”la bağlandığını, katıldığını görürüz.
“.. bu çakır dikenleri
gülleri kim öper sarı gülüşlü
dudakları kanarken yalan gülüşlü
yaralıyken yılan gülüşlü
kim çukurlara vay aman
karanlıklara kor sevdiklerini talan gülüşlü
kim derisini soyar etinden kaypaklık…”
dizelerinde olduğu gibi “yakın”malı bir biçimde de sorgular aşkı, insanı, toplumu, çağını. Eleştirir sürecinin tanıklarını; “doğa”ya; atalarının, halkının “kutsal”larına sığınır aşağıdaki dizelerde olduğu gibi…
“… ışıksız gecenin rengi
hele vay düşmüş avuçlarıma
soy ulularımın Yer Yükseltileri ayaklarım ay dilimi toprakta
ulaşılmazları hele kim koydu
türküleri acılara bulamanın bir avuç kınayı göğsüme
telleri sazların göğsünde kim gömdü
kördüğüm etmenin gençliğimi
anlamı ne şimdi çakır dikenlerinin
eğri duldalıklarına…”
A – Mavi Gezegen’in Şairi SelçukluYABGUSaltukluLARI Tigin’i yazarorçun öntaş’ın
şiirleri’NİN İÇERİKYAZINSAL ÇÖZÜMÜ
“mavi gezegen” in şairi,
yazar
TİGİNOrçun Öntaş
Erken yitikliğinin sarsıcı ağrılarının ardından, heryıl adına düzenlenen; “Mavi Gezegen” in Şairi, YazarTiginOrçun ÖntaşAnadil Türkçe ” EDEBİYAT ÖDÜLLERİ ” ve tüm etkinliklerle birlikte, TiginOrçun Öntaş ” Sosyal Sorumluluk Projeleri ” adlı yazınsal etkinliklerin tamamı; Aysaltuk V. Orçun ÖntaşAsyatik Dilleri Bilim Merkezi tarafından “KURUMSAL” olarak yürütülüp, sürdürülmektedir.
TiginOrçun Öntaş, çağdaş şiirin en bunalımlı döneminde, ayrık bir karşıtlık olarakortaya çıkan, Türk şiirinde, yaratıcısı, yazınsal oluşturucusu bilge şair, yazar, dil bilimci ve Edebiyat Kuramcısı babasına (A.V.Öntaş) ait olan; şiirimizde “Yeni Bir Kuram” ve “Yazınsal Akım“ olarak da kabul edilen, Eytişim (Diyalaktik) sel Özdekçi (Özdeksel) şiir akımının öncülerindendir.
Tigin Orçun, yazınsal anlatılarında, kendi şiir örgüsünü yaratmış, kendi anlatılarına en uygun sessel, imgesel şiir tekniğini oluşturmuş az sayıdaki şairlerimizdendir.
Erken yaşta yitirdiğimiz şair ve yazar Tigin Orçun öntaş; öğrencilik yıllarından başlamak üzere, eğitim-öğretimden arta kalan sürelerini; ülkemizin yazınsal belleği olarak da bilinen babasına ait yayınevlerinin “edebiyat” mutfaklarında bulunmuş; yazınsal edimlerle, birikimlerle kendini çoğaltmıştır.
Tigin Orçun öntaş, 1990 yılından itibaren, babasının kurduğu Hasat Yayınları, Orçun Eğitim Yayınları,İlk aşama Yayınları, İlay Yayınları ve Ödül Yayınlarınınyürütüm kadrolarında yer almıştır.Tigin Orçun, yazınsal üretimlerle, edebiyatla olan ilişkisini de hiç ara vermeden, kesmeden sürdürmüş, coşkulu dizeleriyle kendi tekniğini oluşturmuştur.
Doğasal, toplumsal karşıtlıkların şairidir Tigin Orçun öntaş. Kendi çizgisine yakın usta şairlerden çok ayrı bir yerden, AYIRT edilir karşıtlıklarla seslenir okuyucusuna. Yersel bir şair olmaktan çok, bilinir, bilinmez gezegenlerin şairidir. Bu nedenle, okurları onu; “Mavi Gezegen” in şairi olarak betimler, nitelerler.
Tigin, aynı çizgideki şairler gibi köylerden, ovalardan, sam yelinin geçtiği çiy düşmüş bozkırlardan, kardelenleriyle karları, dağların yamaçlarını öpen yalçın kayalıklardan, şehirlerden seslenmez salt.
Sürecin usta şairleri gibi aynı sese, söze, geç, güç gelen her bir karşıtlığa usunu, yüreğini bilinçle, dirençle yoğurur, kendine öz bir ses, söz, imgesel dizeleriyle karşı koyar.Tigin, bir karşı duruşun, direnişin imgesiyle kucaklar her bir karşıtlığı…İşçilerin, ekmek peşinde koşanların, öksüz, yalnız tüten yoksul evlerin dumanlarıyla geçer akşamları, aysız geceleri. Yıldırım, şimşek yüklü bulutların ışıklı yağmurlarıyla iner toprağa, yaprağa, sulara…
En taçlı, seçkin kısa sözcüklerle oluşturur mavi dizelerini.Durgun su lotuslarının (nilüferlerinin) kut’sanmış renkleriyle gülümser halkının yaralı çocuklarına, emekçilerine…Toprağa sıralı düşmüş gelincikleri, karanfilleri , peygamber çiçeklerini kırmızılar nehirsel imgeleri. Okyanus mercanlarının, şakayıklarının sesi olur. En asi ırmakların, gizemli sancıların çığılığıyla ışıklandırır,yakar kara karanlıkları.Okyanusların mavi soluğudur imgeleri Tigin Orçun Öntaş’ın.
Suya, nehire, denize, okyanusa kıyısı olanher bir alıç, ardıç, ağaç gölgesininkızıl gülüşü olur taç’lı dizeleriyle TiginOrçun…
Anlatıları, her gün’ün doğumunda, oluşumunda, yitiminde ; ağacının yeşiline, dalına, gövdesine yaslanır; çocuklarının yüreğine dokunur sessizce; ırmak ırmak, nehir nehir bir ulu sonsuzluk içinde akar ; çoğalır atların, tayların toynaklarıyla, kanatlarıyla kınaladığı bozkırlarını. İçli, yanık bir kavalın sesiyle sarar yüreği, örter, karla, doğmak, üretmek, direnmek, tanımlı yeni söylenceler için…
Yeryuvarı’ı edebiyatında olduğu gibi, ülkemizde de yazınsal etkinliklerin gelişmesi,yetkinleşmesi adına gerçekleştirilen tüm “EDEBİYAT ÖDÜLLERi” Etkinlikleri’nin içerikleri,biçimleri,uygulanırlıkları hep tartışılmıştır.
Bu nedenle, yazınımız (edebiyatımız) ‘ la ilgili bu bulanık süreç,ülkemiz yazınını bilinçli, bilinçsiz bir açmaza, çıkmaza sürüklemiştir.
Salt bu yüzden, kendilerini bu “YAZINSAL BULANIK” lığın dışında tutan, YAŞAMLARI BOYUNCA bu sürece katılmayan, katkı sunmayan;
kişiliklerini, yazınsal birikimlerini,bu yazınsal “kirletici”lerin, “edebiyat barbar“larıyla,tüketim “mafya“larının yağmalarının dışında tutmayı başarmış, kotarmış; yazınımıza taç’lı katkılar sunmuş, üretken yazarlarımızın var olduğu da bilinir.
Bu nedenle;“TİGİN ORÇUN ÖNTAŞ – ayrık – “EDEBİYAT” ÖDÜLLERİ” ndeki “ AYRIK” sözcüğü, bilinçli bir tanımlama olarak kullanılarak;
Bu gün, ülkemizdeuygulanmakta olan “EDEBİYAT ÖDÜLLERİ” adlı “MASALSI(!) ” etkinliklerden “ ayrımlı”bir yazınsal etkinlik olduğu vurgulanmakta;
bu “tanım”lama bilinçli bir “belirtge”,yazınsal “yeni bir seçenek“olarak sunulmakta, kullanılmaktadır.
TiginOrçunÖntaş
“EDEBİYAT”eTKİnliKleRi’nin
Tarihsel Yolculuğu…
Sevgili Tigin’in“ESERLERİ” nin ilk’leriyle, adıyla anılan
kurumsal“EdebiyatEtkinlikleri”nin; edebiyatımızınyazınsal belleğinekonumlandırılmalarının ardından, tarihsel yolculuklarını da kurumsalolarakgüvenlesürdürecektir.
Eserlerinin, gelecek kuşaklarınyüreklerinde,belleklerinde yaşaması, yaşatılması; tüm sevenleri gibi, sevgili tigin’i de, bozok bozkırlarıyla, “Vanasiya” nın mavi göğünün “Taç” landırdığı toprağında, gönendirecek,erinçli kılacaktır. Özlemle anıyoruz…
Edb.Etk. Yrt.Kurulu
A – Mavi Gezegen’in Şairi SelçukluYABGUSaltukluLARI Tigin’i yazarorçun öntaş’ın
şiirleri’NİN İÇERİKYAZINSAL ÇÖZÜMÜ
“mavi gezegen” in şairi,
yazar
TİGİNOrçun Öntaş
TiginOrçun Öntaş, çağdaş şiirin en bunalımlı döneminde, ayrık bir karşıtlık olarak ortaya çıkan, “eytişimsel özdekçi (diyalektik) ” şiir akımının öncülerindendir.
Kısaca, “özdeksel’ şiir akımı olarak nitelendirilen bu yeni şiir” akımının oluşturucusu, yaratıcısı ise; Tigin Orçun’un dil bilimci, edebiyat kuramcısı bilge şair babasıdır. Tigin Orçun, yazınsal anlatılarında, kendi şiir örgüsünü yaratmış, kendi anlatılarına en uygun sessel, imgesel şiir tekniğini oluşturmuş az sayıdaki şairlerimizdendir.
Erken yaşta yitirdiğimiz şair ve yazar Tigin Orçun öntaş; öğrencilik yıllarından başlamak üzere, eğitim-öğretimden arta kalan sürelerini; ülkemizin yazınsal belleği olarak da bilinen babasına ait yayınevlerinin “edebiyat” mutfaklarında bulunmuş; yazınsal edimlerle, birikimlerle kendini çoğaltmıştır.
Tigin Orçun öntaş, 1990 yılından itibaren, babasının kurduğu Hasat Yayınları, Orçun Eğitim Yayınları,İlk aşama Yayınları, İlay Yayınları ve Ödül Yayınlarınınyürütüm kadrolarında yer almıştır.Tigin Orçun, yazınsal üretimlerle, edebiyatla olan ilişkisini de hiç ara vermeden, kesmeden sürdürmüş, coşkulu dizeleriyle kendi tekniğini oluşturmuştur.
Doğasal, toplumsal karşıtlıkların şairidir Tigin Orçun öntaş. Kendi çizgisine yakın usta şairlerden çok ayrı bir yerden, AYIRT edilir karşıtlıklarla seslenir okuyucusuna. Yersel bir şair olmaktan çok, bilinir, bilinmez gezegenlerin şairidir. Bu nedenle, okurları onu; “Mavi Gezegen” in şairi olarak betimler, nitelerler.
Tigin, aynı çizgideki şairler gibi köylerden, ovalardan, sam yelinin geçtiği çiy düşmüş bozkırlardan, kardelenleriyle karları, dağların yamaçlarını öpen yalçın kayalıklardan, şehirlerden seslenmez salt.
Sürecin usta şairleri gibi aynı sese, söze, geç, güç gelen her bir karşıtlığa usunu, yüreğini bilinçle, dirençle yoğurur, kendine öz bir ses, söz, imgesel dizeleriyle karşı koyar.Tigin, bir karşı duruşun, direnişin imgesiyle kucaklar her bir karşıtlığı…İşçilerin, ekmek peşinde koşanların, öksüz, yalnız tüten yoksul evlerin dumanlarıyla geçer akşamları, aysız geceleri. Yıldırım, şimşek yüklü bulutların ışıklı yağmurlarıyla iner toprağa, yaprağa, sulara…
En taçlı, seçkin kısa sözcüklerle oluşturur mavi dizelerini.Durgun su lotuslarının (nilüferlerinin) kut’sanmış renkleriyle gülümser halkının yaralı çocuklarına, emekçilerine…Toprağa sıralı düşmüş gelincikleri, karanfilleri , peygamber çiçeklerini kırmızılar nehirsel imgeleri. Okyanus mercanlarının, şakayıklarının sesi olur. En asi ırmakların, gizemli sancıların çığılığıyla ışıklandırır,yakar kara karanlıkları.Okyanusların mavi soluğudur imgeleri Tigin Orçun Öntaş’ın.
Suya, nehire, denize, okyanusa kıyısı olanher bir alıç, ardıç, ağaç gölgesininkızıl gülüşü olur taç’lı dizeleriyle TiginOrçun…
yabguAySaltuk vakıf suyayınları
iÇERİK SUNUM ÖRNEKLERİ
1– tiginorçun öntaş’ın şiirleriyle ilgili yazınsalbir tanımlama; birkaç tümce kurmak gerekirse, onun kendişiir örgüsünde, kendi olan ve çağdaş yönsemelerin sınırlarının ötesine uzanan, içsel bir teknikle şiirini tamamladığı yadsınamaz.
Paul Eluard, Mayakovski ve diğer şiir ustalarının; şiir de örgüledikleri imge,ritm ve ses ilişkilerine, genç şairimiz; derin olgusallık ve kurgusallıklarla oluşturduğu dizelerinde, Türkçe’mizin en taç’lı kısa sözcüklerinin arkasına, nehir’sel, sessel imgeler sağnağıyla, evrensel, özdeksel geçişlerleşiirini toplumsallaştırarak, kendinden sonraki kuşakların yüreğine dokunuyor. ——————————————————————— 2– Tigin Orçun, “evren-doğa-insan-toplum-diyalektik ilişkilerini”, tümcül ve yazınsal olarak çok etkili kullanırken; “toplumcu-gerçekçi” bir “biçemi” de; kendi yazınsal uğraşısının öznesi olarak belirlemiş olmasıyla da ; Türk yazınının yazınsal belleğinde yerini almış görünüyor. Genç şairimiz, düşüncesiyle, yaşam biçimiyle ve eserleriyle her sürecin öznesi olmayı sürdürecek, sonsuza dek halkının veonların çocuklarınıntaç’lı belleklerinde,yüreklerindehep varolmayı, yaşamayı sürdürerek; Mavi Gezegen’lerini taç’landıracaklardır… …………………………………………………….
3– TiginOrçun Öntaş’ın şiirleri, mavi gezegen’imizin tüm özdeksel öznelerinin; evren-uzay-mekan ilişkileriyle birlikte sorgulandığı masalsı, öyküleme, mitolojik anlatı bir şiir’dir. Tigin Orçun, evren-doğa-insan-toplum- diyalektik ilişkilerini, eserlerinde tümcül kullananarak; “toplumcu- gerçekçi “ şiir çözümlemelerini, okuruyla paylaşmaktadır. Tigin (şehzade) Orçun Öntaş’ın şiirlerinde örgülediğiimge, ritim, söz ve ses gücü; etkisi çok güçlü okyanus “dip” akıntılarına benzeyen söylencesel dizelerine; aklı, duyguyusarsan, çoğaltan bir ulu bilgeliği de okuyucusunun kucağına, yüreğine koymuş görünüyor. Şair, yaşadığı doğasal, toplumsal süreçlerle; dün’ümüzü sorgular, okuyucusuna sorgulatırken; yarınlarımızı da tarihsel gerçekçilik ve bütünlük içinde, yeniden çözümlenmesini öngörüyor, yüreğine, usuna sığınıyor çocuklarının…
yabguSaltukvakıf suyayınları
2014‘ün sonlarında genç yaşta yitirdiğimiz; Şair, yazartigin orçun öntaş; Bilim Kültür, Sanat insanı Aysaltuk v.öntaş’ın “tek evladı” dır. Yitikliğiyle ardında, büyük acılar bırakan genç Şairin yazınsal yapıtlarından bazıları, aşağıda gösterilmiştir. —————————————————————————-
Bugün (30 Mart) , Tigin Orçun Öntaş’ın doğum günü.
Sevgili TiginOrçun Öntaş’ın, en verimli dönemlerine ait yazınsal birikimlerinin bir bölümü daha; adını da taşıyan Bilim Merkezi’mizin ilgili Yazınsal Kurumlarının özverili çalışmalarının sonucunda ; aşağıda adlarıyla görsellerden de anlaşılacağı gibi;TiginOrçun Öntaş’ın
7adet seçki yapıtı’ı, vakıf’ımızca yayınlanarak edebiyatımıza kazandırılmıştır.Diğer yazınsal birikimleriyle ilgili çalışmalar sürdürülmektedir.
Yayınlanan seçkiler
Suskun Yabgu’nun Güncesi
Sudaki Kozmik İz
Bıraktığım Gibi Kal
Üzgünüm, Böyle Gitmeseydin
Ağlama. Nehirler Durulunca Dönerim
Bozkırlarımın Mavi Gülüşü
Düşler de kanar, vurulur
Tüm anılarını kucaklarız.
Tigin Orçun Öntaş Anma Kurulu
Şairin,
“Sudaki Kozmik İz” adlı yapıtından;
“…her bir ağrılı bakış külleriyle besliyor dumanlarıyla aklığını örtüyor saçlarımın
ay karanlık gece solumuyor ıhlamur çiçeklerinin taçlarını yağmalıyor yarasalar karıncalar
yırtılıyor gün ışımadan kelebeklerin kanadı
beşiklerindeki bebeklerin pembe dudakları nilüferlerin ağaran güne uyananları kardan gülüşler
yarınlar hangi gül ağacının dibinde gölgesinde
bu işin neresinde durur hıdırellez’ler görünmez tanrılar ağlayan tanrıçalar var mı bir bileni .…”
Tigin Orçun Öntaş
Şairin,
(Suskun Yabgu’nun Güncesi) yapıtından;
“… yazıyorum yazdıklarım çiçeklenmiyor gülümsemiyor kar buz üstünde
kalemim asi mürekkebim hırçın
asya da idil bilge nil Afrika da
bir başka yerde susmayan susturulamayan kızıl bir nehir misisipi
Hiçbir kimse saçlarının perçemini tanrı da tanrıça da olsa tiginorçun öntaş
TİGİN ORÇUN ÖNTAŞ’IN
TÜRK OĞUZ KOZMOGONİĞİNE UYGUN GERÇEKLEŞTİRİLEN
ANITSAL KURGANI
tigin Orçun Anıtsal Kurganı’nın, Türk (Oğuz Name) İm’li “Kozmogoniksel” Açılımı;
Tigin Orçun Anıtsal Kurganı
BİLGİLENDİRME
Tigin Orçun, Türk edebiyatında, Türkçeyi en iyi kullananyazarlarımızdan biri olarak kabul edilen, ; Türk Dilleri ‘yle Türk Edebiyatı Tarihçisi, Ön (proto) Türkler Araştırmacısı, Eğitimci, Şair, Bilim, Sanat, Kültür insanı yazar, Aysaltuk V. Öntaş’ıntek çocuğudur…
Baba Aysaltuk V.Öntaş; Türk Eğitimiyleedebiyat dünyasına onlarca eser kazandırmanın yanı sıra,“Ana DilimizTürkçe”yle ilgili çeşitli bilimsel çalışmalar,sunumlar, söyleşiler gerçekleştirerek, on binlerce katılımcının usunda, yüreğinde “Ana Dilimiz Türkçe”yle ilgili bir duyarlılık oluşmasına katkıda bulunmuş,bilimsel, yazınsal çalışmalarını kesintisiz sürdüren ışıtmacı bir aydındır.
SUNUM ;
“Babasının bilimsel ve yazınsal eserleriyle; Büyük Ata’larının görsel, tarihsel, bulgusal birikimlerinin; “KURUMSAL” bir yapı içinde korunarak; tarihsel yolculuklarını eksilmeden, bozuma uğratılmadan sürdürmesi”amaçlı“Taç”lı Tasarısını hayata geçirme çalışmaları sürecinde kalbine yenik düşen Genç SaltukluTigin’inin“ironik” öyküsünün ardından; !..
babası Aysaltuk v.orçun Öntaş tarafından; oğlunun düşlerine, düşüncelerine uygun ” gerçekleştirilen;
SELÇUKLU YABGUSaltukluları Torunlarından. Tigin Orçun’unAnıtsal Kurganı
Tigin Orçun Öntaş; Mezopotamya başta olmak üzere, “Kadim” Anadolu topraklarında toplumsal aydınlanmanın, değişimin açkısı, yaratıcısı, dağarcığı olanSelçuklu hanedan ailesinin üyelerinden