A – Mavi Gezegen’in
Şairi
Selçuklu YABGU SaltukluLARI
Tigin’i  yazar orçun öntaş’ın

şiirleri’NİN
İÇERİK YAZINSAL ÇÖZÜMÜ

“mavi gezegen” in şairi,

yazar

TİGİN Orçun Öntaş

Erken yitikliğinin sarsıcı ağrılarının ardından, heryıl adına düzenlenen;  “Mavi Gezegen” in Şairi, Yazar Tigin Orçun Öntaş Anadil Türkçe ” EDEBİYAT ÖDÜLLERİ ” ve tüm etkinliklerle birlikte, Tigin Orçun Öntaş ” Sosyal Sorumluluk Projeleri ” adlı yazınsal etkinliklerin tamamı; Aysaltuk V. Orçun  Öntaş  Asyatik Dilleri Bilim Merkezi tarafından “KURUMSAL”  olarak yürütülüp, sürdürülmektedir.

Tigin Orçun Öntaş,  çağdaş şiirin en bunalımlı döneminde, ayrık bir karşıtlık olarak  ortaya çıkan, Türk şiirinde, yaratıcısı, yazınsal oluşturucusu bilge şair, yazar, dil bilimci ve Edebiyat Kuramcısı  babasına (A.V.Öntaş) ait olan; şiirimizde “Yeni Bir Kuram” ve “Yazınsal Akım“ olarak da kabul edilen, Eytişim (Diyalaktik) sel  Özdekçi (Özdeksel) şiir akımının  öncülerindendir.      

        Tigin Orçun, yazınsal anlatılarında, kendi şiir örgüsünü yaratmış, kendi anlatılarına en uygun sessel, imgesel şiir tekniğini oluşturmuş az sayıdaki şairlerimizdendir.

         Erken yaşta yitirdiğimiz şair ve yazar Tigin Orçun öntaş; öğrencilik yıllarından başlamak üzere, eğitim-öğretimden arta kalan sürelerini;  ülkemizin yazınsal belleği olarak da bilinen babasına  ait yayınevlerinin “edebiyat” mutfaklarında bulunmuş; yazınsal edimlerle, birikimlerle  kendini çoğaltmıştır.

        Tigin Orçun öntaş, 1990 yılından itibaren, babasının kurduğu Hasat Yayınları, Orçun Eğitim Yayınları, İlk aşama Yayınları, İlay Yayınları ve  Ödül Yayınlarının yürütüm kadrolarında  yer almıştır.  Tigin Orçun, yazınsal üretimlerle, edebiyatla olan ilişkisini de hiç  ara vermeden, kesmeden sürdürmüş, coşkulu dizeleriyle kendi tekniğini oluşturmuştur.

         Doğasal, toplumsal karşıtlıkların şairidir Tigin Orçun öntaş. Kendi çizgisine yakın usta şairlerden çok ayrı bir yerden, AYIRT edilir karşıtlıklarla  seslenir okuyucusuna. Yersel bir şair olmaktan çok, bilinir, bilinmez gezegenlerin şairidir. Bu nedenle, okurları onu; “Mavi Gezegen” in şairi olarak betimler, nitelerler.

        Tigin, aynı çizgideki şairler  gibi köylerden, ovalardan, sam yelinin geçtiği çiy düşmüş bozkırlardan, kardelenleriyle karları, dağların yamaçlarını öpen yalçın kayalıklardan, şehirlerden seslenmez salt.

        Sürecin usta şairleri gibi aynı sese, söze, geç, güç gelen her bir      karşıtlığa usunu, yüreğini bilinçle, dirençle yoğurur, kendine öz bir ses, söz, imgesel dizeleriyle karşı koyar.  Tigin, bir karşı  duruşun, direnişin  imgesiyle kucaklar her bir karşıtlığı…     İşçilerin, ekmek peşinde koşanların, öksüz, yalnız tüten yoksul evlerin dumanlarıyla geçer akşamları, aysız geceleri. Yıldırım, şimşek yüklü bulutların ışıklı yağmurlarıyla iner toprağa, yaprağa, sulara…

        En taçlı, seçkin kısa sözcüklerle oluşturur mavi dizelerini. Durgun su lotuslarının (nilüferlerinin) kut’sanmış renkleriyle gülümser halkının yaralı çocuklarına, emekçilerine…Toprağa sıralı düşmüş gelincikleri, karanfilleri , peygamber çiçeklerini kırmızılar nehirsel  imgeleri. Okyanus mercanlarının, şakayıklarının sesi olur. En asi ırmakların, gizemli sancıların çığılığıyla ışıklandırır, yakar kara karanlıkları. Okyanusların mavi soluğudur imgeleri Tigin Orçun Öntaş’ın.

        Suya, nehire, denize, okyanusa kıyısı olan her bir alıç, ardıç, ağaç gölgesinin kızıl gülüşü olur taç’lı dizeleriyle Tigin Orçun…

Anlatıları, her gün’ün doğumunda, oluşumunda, yitiminde ;  ağacının yeşiline, dalına, gövdesine yaslanır;  çocuklarının yüreğine dokunur sessizce;  ırmak ırmak, nehir nehir bir ulu sonsuzluk içinde akar ; çoğalır atların, tayların toynaklarıyla, kanatlarıyla kınaladığı   bozkırlarını. İçli, yanık bir kavalın sesiyle sarar yüreği, örter, karla, doğmak, üretmek, direnmek, tanımlı yeni söylenceler  için…

yabguAySaltuk vakıf suy

Şiirlerinin yazınsal Çözümlemerinden bazıları

tigin orçun öntaş’ın şiirleriyle ilgili  yazınsal bir tanımlama; birkaç tümce kurmak gerekirse, onun kendi şiir örgüsünde, kendi olan ve çağdaş yönsemelerin sınırlarının ötesine uzanan, içsel bir teknikle şiirini tamamladığı yadsınamaz.

Paul Eluard, Mayakovski ve diğer şiir ustalarının; şiir de örgüledikleri imge, ritm ve ses ilişkilerine, genç şairimiz; derin olgusallık ve kurgusallıklarla oluşturduğu dizelerinde, Türkçe’mizin en taç’lı kısa sözcüklerinin arkasına, nehir’sel, sessel imgeler sağnağıyla, evrensel, özdeksel geçişlerle şiirini toplumsallaştırarak, kendinden sonraki kuşakların yüreğine dokunuyor.
———————————————————————
Tigin Orçun,
“evren-doğa-insan-toplum-diyalektik ilişkilerini”, tümcül ve yazınsal olarak çok etkili kullanırken; “toplumcu-gerçekçi” bir “biçemi” de; kendi yazınsal uğraşısının öznesi olarak belirlemiş olmasıyla da ; Türk yazınının yazınsal belleğinde yerini almış görünüyor.
Genç şairimiz, düşüncesiyle, yaşam biçimiyle ve eserleriyle her sürecin öznesi olmayı sürdürecek, sonsuza dek halkının ve onların çocuklarının taç’lı belleklerinde, yüreklerinde hep varolmayı, yaşamayı sürdürerek; Mavi Gezegen’lerini taç’landıracaklardır… …………………………………………………….
Tigin Orçun Öntaş’ın şiirleri, mavi gezegen’imizin tüm özdeksel öznelerinin; evren-uzay-mekan ilişkileriyle birlikte sorgulandığı masalsı, öyküleme, mitolojik anlatı bir şiir’dir.
Tigin Orçun, evren-doğa-insan-toplum- diyalektik ilişkilerini, eserlerinde tümcül kullananarak; “toplumcu- gerçekçi “ şiir çözümlemelerini, okuruyla paylaşmaktadır.
Tigin (şehzade) Orçun Öntaş’ın şiirlerinde örgülediği imge, ritim, söz ve ses gücü; etkisi çok güçlü okyanus “dip” akıntılarına benzeyen söylencesel dizelerine; aklı, duyguyu sarsan, çoğaltan bir ulu bilgeliği de okuyucusunun kucağına, yüreğine koymuş görünüyor.
Şair, yaşadığı doğasal, toplumsal süreçlerle; dün’ümüzü sorgular, okuyucusuna sorgulatırken;
yarınlarımızı da tarihsel gerçekçilik ve bütünlük içinde, yeniden çözümlenmesini öngörüyor,
yüreğine, usuna sığınıyor çocuklarının…

yabguSaltuk vakıf suyayınları

2014 ‘ün sonlarında genç yaşta yitirdiğimiz;
Şair, yazar tigin orçun öntaş;
Bilim Kültür, Sanat insanı Aysaltuk v.öntaş’ın “tek evladı” dır.
Yitikliğiyle ardında, büyük acılar bırakan genç Şairin yazınsal yapıtlarından bazıları, aşağıda gösterilmiştir.
—————————————————————————-

Sevgili  Tigin Orçun Öntaş’ın, en verimli dönemlerine ait yazınsal  birikimlerinin bir bölümü daha;  adını da taşıyan Bilim Merkezi’mizin ilgili Yazınsal Kurumlarının özverili  çalışmalarının sonucunda ; aşağıda adlarıyla  görsellerden de anlaşılacağı gibi;  Tigin Orçun Öntaş’ın

7 adet   seçki yapıtı’ı, vakıf’ımızca yayınlanarak edebiyatımıza kazandırılmıştır. Diğer  yazınsal birikimleriyle ilgili çalışmalar  sürdürülmektedir.

 Yayınlanan seçkiler

   Suskun Yabgu’nun Güncesi

Sudaki Kozmik İz

Bıraktığım Gibi KalÜzgünüm,  Böyle Gitmeseydin

Ağlama.  Nehirler Durulunca Dönerim

Bozkırlarımın Mavi  Gülüşü

Düşler de kanar, vurulur

           Tüm anılarını kucaklarız.

      Tigin Orçun Öntaş  Anma Kurulu

Şairin,

TİGİN ORÇUN ÖNTAŞ‘IN

TÜRK OĞUZ KOZMOGONİĞİNE UYGUN GERÇEKLEŞTİRİLEN

ANITSAL KURGANI

tigin Orçun  Anıtsal Kurganı’nın, Türk (Oğuz Name) İm’li  “Kozmogoniksel” Açılımı;

Tigin Orçun Anıtsal Kurganı

 BİLGİLENDİRME

Tigin Orçun, Türk edebiyatında, Türkçeyi en iyi kullananyazarlarımızdan biri olarak kabul edilen, ;  Türk Dilleri ‘yle Türk Edebiyatı Tarihçisi,   Ön (proto) Türkler Araştırmacısı, Eğitimci, Şair, Bilim, Sanat, Kültür insanı  yazar,  Aysaltuk V. Öntaş’ıntek çocuğudur…

Baba Aysaltuk V.Öntaş; Türk Eğitimiyleedebiyat dünyasına onlarca eser kazandırmanın yanı sıra,“Ana DilimizTürkçe”yle ilgili çeşitli bilimsel çalışmalar,sunumlar,  söyleşiler gerçekleştirerek, on binlerce katılımcının usunda, yüreğinde  “Ana Dilimiz Türkçe”yle ilgili bir duyarlılık oluşmasına katkıda bulunmuş,bilimsel, yazınsal çalışmalarını  kesintisiz sürdüren ışıtmacı bir aydındır.

SUNUM ;

“Babasının bilimsel ve yazınsal eserleriyle; Büyük Ata’larının görsel, tarihsel, bulgusal birikimlerinin;  “KURUMSAL” bir yapı içinde korunarak; tarihsel yolculuklarını eksilmeden, bozuma uğratılmadan sürdürmesi”amaçlı“Taç”lı Tasarısını hayata geçirme çalışmaları sürecinde kalbine yenik düşen Genç SaltukluTigin’inin“ironik” öyküsünün ardından;  !..

babası Aysaltuk v.orçun Öntaş tarafından;  oğlunun düşlerine, düşüncelerine uygun ” gerçekleştirilen;

SELÇUKLU YABGUSaltukluları Torunlarından.  Tigin Orçun’unAnıtsal Kurganı

Anıtsal Kurgan’da“Göksel”İmgeler

 

Anıtsal Kurganın Doğu (ön) Alnacı  –  Tigin Orçun Anıtsal Kurganı’ndakiTürkKozmogonik Görseller

 

Tigin Orçun Öntaş; Mezopotamya başta olmak üzere, “Kadim” Anadolu topraklarında toplumsal aydınlanmanın, değişimin açkısı, yaratıcısı, dağarcığı olan Selçuklu hanedan ailesinin üyelerinden

Saltuklular (1071 – 1202 ) ‘ın ‘ sonyabgu’su (hanı);  İnanç Biygu Melikşah Saltuk’un çocukları olan Çemişkezek (Han)ları  –sancakbeyleri– Saltuklularının torunlarındandır. …

Tigin Orçun‘un Büyük Atalarından Yabgu Saltukluları Han’larından, İnanç Biygu Tuğrul İzzettin Saltuk‘un  onikinci yüzyılda yapılmış Erzurum’daki Anıtsal Kurganı

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////